Их говийн зоригтон Доогийн Дамбадаржаа


Их говийн зоригтон Доогийн Дамбадаржаа шуурганд уруудсан далан мянган адууг хэдэн сарын турш хоргоон хил давуулалгүй авч үлдсэн зоригт эрсийн тухай баатарлаг дуулийг 70 жилийн тэртээ бичгийн их хүмүүн Бямбын Ренчин бичиж “Их говийн зоригтнууд” хэмээн нэрийдсэн байдаг. Энэхүү бишрэм түүхэн үйл явдлын ойг өдгөө Дорноговь аймгийн Өргөн сумын удирдлагууд уламжлал болгон тэмдэглэн томоохон арга хэмжээг зохион байгуулдаг болсоор удаж байна. Үүнийг өгүүлэхийн учир нь одоо уншигч танаа танилцуулах хүн тэрхүү зоригт эрсийн нэг юм. Сүхбаатар аймгийн Дарьганга сумын Байшинтын долдугаар дивизийн хилийн отрядад алба хааж байсан Говьсүмбэр аймгийн Сүмбэр сумын харьяат Доогийн Дамбадаржаа эх орны баялаг болсон эрдэнэт мал сүргээ хил давуулан алдахаас хамгаалалцаж явсан баатарлаг эр. Тэрээр 1923 оны усан гахай жил Боржигон Сэцэн хан аймгийн Оцол Сансар уулын хошуу буюу одоогийн Говьсүмбэр аймгийн Сүмбэр сумын нутаг Эвзийн цагаан ухаа хэмээх газар мэндэлж, 13 настайгаасаа Зүүн жанжин Чойрын хийдэд шавилан суух болсон ч жилийн дараа хийд нь тарж эх эцгийн хамт мал маллах болсон байна. 1944-1949 оны зүүн өмнөд хязгаарт цэргийн алба хааж эх орны өмнө хүлээсэн үүргээ нэр төртэй гүйцэтгэн “Бид ялав”, Жуковын мэндэлсний ойн медаль зэргээр шагнагдаж байжээ. Халагдаж ирээд “Хөдөлмөрийн оч” нэгдэл, Сүмбэр сангийн аж ахуйд адуу маллахын зэрэгцээ орон нутгийн адууны үүлдэр угсааг сайжруулах, чанаржуулахад анхаардаг байв.
Д.Дамбадаржаа хүүхэд ахуйдаа Алдарт уяач Галын хурдан морьдыг унаж хурдлуулдаг байсан нь хожмын сайн уяач болоход нөлөөлсөн хэмээдэг. Бөгөн, Шарваа зэрэг сайн морьд, бор, хонгор азаргануудтай Д.Дамбадаржаа Дундговь аймгийн Дэрэн сумын харьяат Довуучтай ихэд дотно нөхөрлөнө. Довууч уяач жил бүрийн хавар тэднийхээр айлчлан хэд хоног морь ярьж байгаад унаа, морио сэлбэн зүүн урагш Хэнтий, Сүхбаатар орж адууны наймаа хийгээд буцахдаа азарган үрээ, байдас авчирч өгнө. Довууч уяачаас авсан зуузай тамгатай хонгор азарга нь тэднийд хурдны үр тарьж, үр төл нь урам сэргээн хурдалсан билээ.
Хэнтий аймгийн Галшар сумын шилмэл сүргийг хариулдаг байсан Үдэрбат Д.Дамбадаржаа нар нэг оны цэргүүд. Хожмоо Хажуу-Улааны наадам дээр таарч шилмэл сүргийн бор үрээг өгсөн нь мөн л олон сайхан төлүүд өгсөн билээ. Энэ бор азарганы төлийг аймгийн Алдарт уяач Ч.Эрдэнэцогт авч олон сайхан хурдтай болсны нэг нь 1994 оны Боржигон наадамд түрүүлсэн бор соёолон үрээ нь.
Д.Дамбадаржаа уяачийн адууг сэлбэсэн өөр нэг хурдан азарга бол Хэнтий аймгийн Дархан сумын харьяат Чимэддоогийн хул азарга. Хул азарганы төлүүдээс Нямын Дашзэвэгийн хулууд одоо ч сайхан хурдалж байна. Мөн Дашравдангийн Борд өгсөн хонгор азарганы төлүүд сайхан хурдалж, 1995 оны зун болсон БХТН-ийн “Уран уургач, уран бугуйлчид”-ын тэмцээнд зориулсан уралдаанд түрүүлж байсан билээ.
Ийнхүү адууныхаа угшлыг сайжруулж чанаржуулсан Д.Дамбадаржаа адуунд эрэмгий, морь сайхан унадаг, нас өндөр болсон ч уурга, ташуур хоёроос салдаггүй нэгэн байсан ба өдгөө зээ хүү А.Цогбаатар хурдан хүлгийн уяа сойлго тааруулж байна.
"Тод магнай" сэтгүүл Говьсүмбэр аймгийн тусгай дугаар



0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
7-р сарын 31 -нд Хөвсгөлийн сонгомол бага насны ангилалд Г.Батсугар…
-
7-р сарын 31 -нд Төвийн бүсийн эрлийз дээд насны ангилалд Д.Ганзори…
-
7-р сарын 31 -нд Төвийн бүсэд Д.Жамъянгийн хүрэн халзан соёолон түр…
-
7-р сарын 31 -нд Хөвсгөлд А.Билигүдэйн хар даага түрүүллээ
-
7-р сарын 31 -нд Хөвсгөлд О.Баатарын хээр соёолон түрүүллээ
-
7-р сарын 31 -нд Хөвсгөлийн сонгомол дээд ангилалд Ц.Чимэдбавуугийн…
-
7-р сарын 30 -нд Ховдод Г.Сүхбаатарын бор хязаалан түрүүллээ
-
7-р сарын 30 -нд Хөвсгөлд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүллээ
-
7-р сарын 30 -нд Ховдод Б.Баатарбилэгийн халтар морь түрүүлжээ
-
7-р сарын 30 -нд Баянхонгорт И.Золбоогийн хүрэн халзан шүдлэн түрүү…
-
7-р сарын 30 -нд Баянхонгорт Г.Болдбаатарын хар морь түрүүллээ
-
7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсэд Ш.Дашдоржийн хонгор морь түрүүллээ
-
7-р сарын 30 -нд Төвийн бүсэд Ө.Ганбатын Гоё хээр азарга түрүүллээ
-
7-р сарын 30 -нд Хөвсгөлд С.Гал-Эрдэнийн Нандин хонгор азарга түрүү…
-
7-р сарын 30 -нд Дундговьд С.Мөнхбатын хул соёолон түрүүлжээ
-
7-р сарын 29 -нд Ховдод Б.Төмөрбаатарын хамар цагаан хүрэн даага тү…
-
7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Ж.Батсуурийн хонгор соёолон түрүүллээ
-
7-р сарын 29 -нд Төвийн бүсэд Д.Очирсүрэнгийн бор халзан хязаалан т…
-
7-р сарын 29 -нд Ховдын сонгомол дээд насанд Т.Ганчөдөрийн цоохор т…
-
7-р сарын 29 -нд Хөвсгөлийн сонгомол дунд насанд Ц.Амарсанаагийн хү…
-
7-р сарын 29 -нд Төвийн бүсэд Манлай уяач Д.Лхагвасүрэнгийн хээр мо…
-
7-р сарын 29 -нд Баянхонгорт Г.Амарсанаагийн зээрд соёолон түрүүллэ…
-
7-р сарын 29 -нд Хөвсгөлд Х.Улам-Өрнөхийн халтар шүдлэн түрүүллээ
-
7-р сарын 29 -нд Дундговьд Г.Батболдын Сүлд хул азарга түрүүллээ
-
7-р сарын 29 -нд Ховдод Ж.Ууганбаярын зээрд халзан азарга түрүүллээ
-
7-р сарын 29 -нд Говийн бүсийн сонгомол ангилалд түрүүлж, айрагдсан…
-
7-р сарын 29 -нд Сүхбаатарт Ж.Мөнхсүрэнгийн Зэв хонгор азарга түрүү…
-
7-р сарын 29 -нд Баянхонгорт Ч.Махбалын хар азарга түрүүллээ
-
7-р сарын 29 -нд Хөвсгөлд А.Өлзийбаатарын бор халзан хязаалан түрүү…
-
7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсийн сонгомол бага насанд Д.Аваадоржийн хон…
-
7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дунд насанд С.Дэмчигийн хүрэн…
-
7-р сарын 27 -нд Д.Цэрэнжигмэдийн унаган адуу улс, бүсийн уралдаана…
-
7-р сарын 27 -нд Мөнгөн гүүний эзэдтэй танилцана уу?
-
7-р сарын 27 -нд Алтан азарганы эзэд тодорлоо
-
7-р сарын 27 -нд "Их хурд-9” уралдаанд эхний 10-т хурдалсан их насн…
-
7-р сарын 26 -нд “Их хурд-9” уралдаанд эхний 10-т хурдалсан азарган…
-
7-р сарын 26 -нд Өвөрхангайд М.Алтан-Очирын хүрэн соёолон түрүүллэ…
-
7-р сарын 26 -нд Өвөрхангайд Ж.Түмэн-Өлзийн хүрэн морь түрүүлжээ
-
7-р сарын 26 -нд Өвөрхангайд Д.Давааноровын бор хязаалан түрүүлжээ
-
7-р сарын 25 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №84: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ С.ТУЯА
-
7-р сарын 25 -нд Өвөрхангайд Б.Баярдоржийн хээр азарга түрүүлжээ
-
7-р сарын 25 -нд Өвөрхангайн бүсийн сонгомол ангилалд айрагдсан хүл…
-
7-р сарын 25 -нд "Титэм" халзан азарганы амжилтыг хэвээр үлдээжээ
-
7-р сарын 23 -нд "Их хурд-9" уралдаанд Богд хээр азаргыг түрүүлсэнд…
-
7-р сарын 20 -нд "Монгол магнай"-д Б.Бямбадоржийн Туулай хээр түрүү…
-
7-р сарын 20 -нд "Монгол магнай" уралдаанд Ж.Золбоогийн бор азарга …
-
7-р сарын 19 -нд Их ойгоор зодог тайлсан хүлгүүд
-
7-р сарын 19 -нд Бүсийн уралдаануудад түрүүлсэн морьдыг юугаар мяла…
-
7-р сарын 19 -нд Б.Ганпүрэвийн нууц авъяас
-
7-р сарын 18 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ №83: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Г.ГАНХ…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна