Хүлэг болох унаганаасаа

Морио дээдэлдэг Монголын ард түмэн "Адууныхаа тамгыг хадганд ороож залдаг" уламжлалтай. Гүү барих, унага тамгалах гээд энэ бүгд өөр өөрийн өнгө аястай. Гүү барьж байгаа үед "Зэллэсэн унага нь зээр гөрөөснөөс олон, ногтолсон унага нь ногтруу шувуунаас олон болох болтугай" хэмээн ерөөдөг бол унага тамгалах найран дээр "Тамга тасам болог, айраг далай болог" хэмээн ерөөдөг.

Унага тамгалсан оройн шүлэг

Бар өдрийн хонгор салхи
Байн байн тамганы гал үлээнэ
Дүрэлзэн хөгжсөн утаагүй гал
Дөрвөн тотго дөлөөрөө долооно

Гангийн хаттай саран тамга
Галын элчинд сухай шиг улайна
Алтан намрын шар нар
Айргийн хөхүүрт шуугина

Ууган унаганы эмнэг гуян дээр
Улайссан тамгыг дурайтал дарахад
Гар сарвайтал цамнан туйлж
Газар хотолзоон агаар самарна

Толгод жирэлзтэл тоосоороо тоглон
Тормон үүл шивэртэл янцгааж
Инээдэн дунд унага уралдан
Их талын хаяаг сунгана

Энэ айлын адуу бараг л
Зээрэн зүстэй Саран тамгатай
Энэ жилийн зэл хүлэг нь ч
Зээрэн зүстэй Саран тамгатай
Саран тамгаа мялаан тавьсан
Сарлагийн өрөмнөөс тос дусална

Санахаас аргагүй улаалзай хацарт
Сартай нартай дугараа барина
Жилийн жилд монголын намар
Зэл зэлээр хүлэг нэмэн
Бар өдрийн найранд саатаж
Байн байн дуулж хононо.......

Унага тамгаласан орой айргаа сөгнөн хуруудаж, дэмбээдэж найрлахаас гадна унага уралдуулдаг уламжлалтай. Тэгэхдээ энэ нь газар газар өөр өөр байдаг. Хүлэг болох багаасаа гэж...