Гавьяатын баатар хүрэнгүүд
А.Тэлмэн
2012 оны 11-р сарын 21 -нд
Монгол айлд хүү төрөх түүнийгээ гурван ой хүрэхэд нь даахь сэвлэгийг нь үргээх үед гэрийн эзэн хүүдээ даага юмуу үрээ голдуу зүслэн өгдөг өнө эртний уламжлал бий. Энэ бол голомтын эзнээ халуун хошуут малаараа мялаадаг монгол ёсон билээ. Монгол улсын Урлагийн Гавьяат Зүтгэлтэн, нэрт хөгжмийн зохиолч Гончигийн Бирваа хүрэн халзан морьтой. Тэрээр Халхын голын дайчин бөгөөд дайнд оролцож явахдаа бүрэн зэвсэг дээрээ бүрээгээ үүрээд хүрэн халзан морио унаж явдаг байжээ. 1987 оны намар радио өргөн нэвтрүүлгээр Бирваа гуай дараах зүйлийг ярьсан нь радиогийн алтан фондод хадгалагдан үлдэж зарим ном сэтгүүлд хэвлэгджээ. Хөгжмийн зохиолчийн дурсамжаас товчлон хүргэе. "1936 оны 5-р сарын 13-наас 1О-р сарын 1 хүртэл хүрэн халзан морь минь хүнд бэрх замыг туйлын тэсвэртэй туулсан төдийгүй дайсны нисэх онгоцны дайралт, бөмбөг сумны дэлбэрэлт, исгэрэлтийг андахгүй хоёр чихээ хулмайлгаад хар эрчээрээ хандсан зүг рүүгээ зайлан холдож намайг олон удаа аварсан даа. Бороо асгаж, манан харанхуйлсан нэг өдөр яаралтай холбоо барихаар өөр анги руу намайг явуулав. Мориныхоо хурдаар чиг баримжаа муутай давхиж явтал гэнэт цув нөмөрсөн хүмүүс тал талаас гарч ирээд бариад авлаа. Тэд япончууд биш орос хүмүүс байлаа. Намайг Монгол хүн гэж таньж майхандаа оруулаад нүцгэлж, хамаг хувцасны усыг мушгин эврээгээд хуурай цагаан цамц өмсгөж ундалж хооллоод гаргав. Гол дээр тавьсан гүүрээр морь минь гарч өгөхгүй байснаа ус руу үсрэн оронгуут хөл алдахад нь хондлой руу нь гулсан бууж сүүлнээс нь барьж чирэгдсээр гараад ирэхэд тэд ихэд хөгжилдөж билээ. Зөвлөлтийн дайчид намайг живлээ гэж бодсон бололтой уснаас гараад ирмэгц баярлалдан “ура” хашгиран алга ташиж байлаа.
Бирваа гуай тэр хүрэн халзан морь чинь нөгөө таны дууны баатар Зандан шоо мөн үү гэхэд, тэр чинь цэрэгт явахаас өмнө Баянхонгорын Шаргалжуутын голоос гараад Архангайн Цэнхэр сумын нутаг Өвөрхашаат хүртэл чадал шандастай зандан хүрэн мориороо дан уул модон дундуур 120 км газар гатлан сүйт бүсгүйдээ нэг орой давхин хүрсэн учиртай юм гэж хариулж билээ. Ямар ч атугай хүрэн зүсмийн морьд Бирваа гуайд ээлтэй байж дээ гэж бодогддог юм.
Сэтгүүлч, СТА Л.Сандуй
Бирваа гуай тэр хүрэн халзан морь чинь нөгөө таны дууны баатар Зандан шоо мөн үү гэхэд, тэр чинь цэрэгт явахаас өмнө Баянхонгорын Шаргалжуутын голоос гараад Архангайн Цэнхэр сумын нутаг Өвөрхашаат хүртэл чадал шандастай зандан хүрэн мориороо дан уул модон дундуур 120 км газар гатлан сүйт бүсгүйдээ нэг орой давхин хүрсэн учиртай юм гэж хариулж билээ. Ямар ч атугай хүрэн зүсмийн морьд Бирваа гуайд ээлтэй байж дээ гэж бодогддог юм.
Сэтгүүлч, СТА Л.Сандуй
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна