Галсан бандийн хурдан морь унаач Л.Хуяг: Галсан гуай их сайхан ааштай, тайван хүн байж билээ
А.Тэлмэн
2014 оны 1-р сарын 07 -нд
Дорноговь аймгийн Дэлгэрэхийн нэрийн хуудас болсон эрдэмт мэргэн уяачдын нэг, Халхын томоохон угшлуудын нэг Банди адууг үндэслэгч Галсан гэгч ямархан хүн байсан. Түүний нэртэй ямар хурдан буянгууд хурдалж байсан талаар тодруулахаар Сайншанд сумын гуравдугаар багт амьдрагч Хуягтай уулзлаа. Тэрээр 1930-40 оны үед Галсан бандийн морь ид хурдан байх үед унаач нь явсан юм. Ингээд түүний ярьсныг сийрүүлэн хүргэе.
-Галсан анх хийдэд сууж байгаад төрийн хар хүн болж хийдээс хөндийрөх үед олон түмэн Галсан банди гэж нэр өгсөн байх. Тэр уяач их сайхан ааштай тайван хүн. Би 12-13 настай байхдаа энэ хүний Хоргой буурал, улаан морь, цагаан азарга тэргүүтэнг унаж айраг, түрүү авч явлаа. Нэг удаагийн уралдааныг сайн санаж байна. Өөрийн сумын наадамд тайжийн Магнай хээртэй би улаан морио унаж уралдлаа. 100 орчим их нас оролцсон уралдааны өмнө Галсан гуай надад хэлэхдээ, улаан морь эхлээд гарах байх, тэр чигээр нь явуулаад над дээр ирээрэй, би Ширээ хавьд тосно гэв. Миний улаан гараа сайтай, нүд эрээлжилтэл хөдөлдөг юм чинь олон мориноос ганцаар сугарч гарлаа. Би дотроо их баярлаж энэ чигээрээ түрүүлэх юм бодлоо. Газрын дунд орохын үед нэг хүүхдийн хашгирах чимээ гарсан нь тайжийн Магнай хээр хүрч ирээд зуузай холболоо. Тэгээд л Магнай түрүүлж, би аман хүзүүдлээ.
Тэр хүний тухай олон зүйл мартжээ. Их морийг ойролцоогоор сарын өмнө барьж 14-15 удаа хөлсөлж ажил их хийдэг санагдах юм. Тайж адуу газрын холд сайн, банди адуу торгон уяатай гэж ярьдаг байлаа.
Галсан гуай Лхамсүрэн гэдэг хөгшинтэй байсан. Өргөн уул, Баруун, Зүүн хундай Байшинт хөндлөн голоор нутагтай энэ айл тийм их баян ч биш, боломжийн малтай 5-6 азарга адуутай, 50-60 орчим үхэртэй, 20-30 тэмээтэй, хэдэн зуун хоньтой л байсан. Хүний хүүхдээр морь унуулаад тэр үеийн хүмүүс юм өгөх нь ховор шүү дээ. Тэр айл нэг модон тагштай цагаан ёотон надад өгч байсныг мэднэ. Ингээд л Галсан бандийн хурдангууд Өвгөний зэгэлээр шувтарсан гэх яриа үнэний хувь бий. Нэгдэлжих адуу мал замбараа алдахад хурдан удам юу болсныг хэн мэдлээ, тал талд бутарч мэдэгдэхээ больсон ч мал аминд очоод хурд дахин сэргэх үе эхэлжээ.
1993 он
Л.Сандуй
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна