Монгол Улсын Алдарт уяач Д.БАЛДАНЖАМЦ

Дорнын шаргал говиос төрсөн дараагийн улсын цолтон бол Монгол Улсын Алдарт уяач Даваагийн Балданжамц агсан юм. Айраг сумын нутаг  дахь Бударын  Баруун-Улаан хэмээх газар 1928 онд төрсөн тэрээр 1960-аад оноос эхлэн хурдан хүлгийн уяа тааруулах болсон хэмээдэг. Айлын голомт залгах ганц хүү суурин дизелийн машинч мэргэжил эзэмшин Сайншандын Эрчим хүч ус хангамжийн 2-р ангийн цахилгаан станцад ажиллах болж, 40-өөд жил энэхүү албандаа зүтгэжээ. Харин морь уяж сойхын тухайд 1960-аад оны үеэс эхэлж, 1963 онд Өргөн сумын “Шинэ амьдрал” нэгдлийн таван  жилийн ойгоор будан даагаа аман хүзүүнд хурдлуулж анхны айргаа амсчээ. Тэр цагаас хойш ээлжийн ажлаа завчилж, морь уях их үйлсэд шамдсан тэрээр 1970 онд  Дэлгэрэх сумын харьяат Банзрагчаас Толин сартай зээрд хязаалан авсан нь Алдартын магнайг олонтаа тэнийлгэсэн хурдан буян байсан юм. Зээрд үрээ ирсэн жилээ Алтанширээ сумын наадамд түрүүлж, дараа жил нь буюу 1971 онд Ардын Хувьсгалын 50, Дорноговь аймаг байгуулагдсаны 40 жилийн ой аймгийн баяр наадамд саахалтын  зайтай  хол түрүүлж, уясан эзэн, унасан хүүхэд наадамчин олноо цэнгүүлжээ.
Ийнхүү хурдан хурц нь танигдсан зээрд үрээгээрээ азарга тавьж, хадам аав Дамдингийн Дамбарэнчингийн  адууны / эхтал/ угшилтай  гүүнүүд хураалган Балданжамцын зээрдүүд  гэх олон сайхан хурдан хүлгэдтэй болсон билээ.  Жишээлбэл, зээрд азарганы үр төл Жижиг зээрд, Хонгор, Шарга , Юрагийн зээрд , Ж.Санзайн Салхин зээрд, О.Ганхуягийн  Их зээрд, Ходоод шарга, Их, бага алаг гээд аймаг сумын наадамд түрүүлж айрагдсан олон буянг нэрлэж болно.
Алдартын уяаг нь тааруулж, шандсыг нь шалгасан хүлгүүдээс цахиур хагалж хурдалсан өөр нэгэн адуу бол алдарт хар морь нь. Хөвсгөл сумын харьяат Лувсаншарав хэмээх буурлаас авсан хар морь  нь 1985, 1986 онуудад аймгийн баяр наадамд түрүүлж байсан бөгөөд олон удаа айрагджээ. Д.Балданжамц морь уяж сойх хугацаандаа аймаг, сумдын наадмаас найман түрүү, 21  айраг хүртсэн бөгөөд тэрхүү амжилтаараа 2003 онд Монгол Улсын Алдарт уяач цолыг хүртжээ. Өдгөө түүний хүү Б.Гончиг нь уяач аавын удмыг залган түмэн олноо цэнгүүлж явна. 
А.Мөнх