Монгол Улсын Алдарт уяач Ч.АРАНЗ

Дорноговь аймгийн Улаанбадрах сумаас төрсөн улсын цолтой цорын ганц уяач бол Чүлтэмийн Аранз агсан юм. 1945 оны чөлөөлөх дайнд оролцож явсан хувьсгал  тэмцлийн ахмад зүтгэлтэн тэрээр 1921 онд төржээ. Харин 1970 онд МАХН-ын гишүүнээр элсэж, улмаар нэгдлийн эр, сувай малыг маллан, сүүлийн долоон жилд дунджаар эр хонийг 48.7-50 кг-д хүргэж байсан амжилтаараа 1972 онд БНМАУ-ын аварга малчин цолоор шагнагдаж байсан юм. Гар хөдөлвөл ам тосодно хэмээх зарчмыг амьдралынхаа мөрдлөг болгосон тэрээр Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор хоёр ч удаа шагнагдаж байсан ба Алтан гадас одон, Хөдөлмөрийн хүндэт медалиар мөн энгэрээ мялааж байжээ. Алдартын алдрын буухиа цааш үргэлжилж  аймгийн Тэргүүний нэгдэлчин, V, VI таван жилийн гавшгайч, Улсын тэргүүний анчин зэрэг шагналуудын эзэн болж байжээ.
Харин уяачийн тухайд  аймаг, сум орон нутгийн чанартай томоохон ойн наадмуудад хүлэг морьдоо сойн  олон түрүү, айраг хүртэн 1995 онд Монгол улсын Алдарт уяач хэмээх эрхэм цолоор нэхэн шагнагдсан юм /Ч.Аранз 1994 онд бурхны орноо одсон/.
Алдартын уясан хүлгэдийг унаж хурдлуулж явсан Ёндонжамцын Энхтуяа: “Би 1977 онд анх уралдааны морь  унаж сумын 60 жилийн ойгоор түрүүлгэж байлаа. Түүнээс хойш 1985 оныг хүртэл Ч.Аранз Алдартын морийг нь унасан. 1981 онд аймгийн 60 жилийн ойгоор хээр азарга унаж аман хүзүүнд, мөн манай сум  нэгдлийн дарга байсан Нямбуу гэдэг хүний халтар морийг унаж түрүүлгэж байлаа” хэмээсэн удаатай.
Алдартын амжилтын цуваанаас хүргэвэл:
1977 онд Улаанбадрах сумын Оргил нэгдлийн 20 жилийн ойд хээр азарга аман хүзүү
1977 онд Улаанбадрах сумын Оргил нэгдлийн 20 жилийн ойд хээр соёолон түрүү
1981 онд Дорноговь аймаг байгуулагдсаны 50 жилийн ойд хээр азарга аман хүзүү
1981 онд Дорноговь аймаг байгуулагдсаны 50 жилийн ойд хээр морь аман хүзүү
1981 онд Дорноговь аймаг байгуулагдсаны 50 жилийн ойд халтар хязаалан айргийн дөрөв
1985 онд Улаанбадрах сумын 60 жилийн ойд хээр азарга түрүү
1985 онд Улаанбадрах сумын 60 жилийн ойд хүрэн морь түрүү
1985 Улаанбадрах сумын 60 жилийн ойд хээр морь аман хүзүү
1985 онд Улаанбадрах сумын 60 жилийн ойд хар соёолон аман хүзүү
1985 онд Улаанбадрах сумын наадамд хээр азарга айргийн гурав
1986 онд Улаанбадрах сумын наадамд хүрэн морь түрүү
1987 онд Улаанбадрах сумын Оргил нэгдлийн 30 жилийн ойд хүрэн морь айргийн дөрөв
1990  онд Улаанбадрах сумын наадамд зээрд даага аман хүзүү

А.Мөнх