Гарааны даамал Г.Батсайхан: Эрдэнэтчүүдийн Монголын хурдан морины түүхэнд оруулсан хувь нэмэр бол гарааны төхөөрөмж
Гарааны даамал Г.Батсайхантай хийсэн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
-Улс, бүсийн чанартай олон уралдааны үед гарааны даамлаар ажиллаж байсан юм байна. Даамал ямар үүрэг, хариуцлага хүлээдэг юм бэ?
-Морьд гараанаас нэгэн зэрэг эргэж байж, наадам будлиангүй сайхан болдог ёстой. Гарааны даамал наадам будлиантахгүй, хүүхэд гараан дээр унаж бэртэхгүй байх бүхий л нөхцөл бололцоог бүрдүүлэх үүргийг хүлээдэг. Өөрөөр хэлбэл морь будлиантахгүй байх нөхцлийг бүрдүүлнэ гэсэн үг. Тэгэхийн тулд морьдоо төхөөрөмжийн ард гүйцэд оруулж зогсоохоос эхлээд, төхөөрөмжийг нэгэн зэрэг унагах хүртэл бүхий л үйл ажиллагааг удирдаж зохион байгуулна.
-Нэг үе ч наадам будлиантаад хэцүү байсан. Танай аймаг энэ тал дээр хамгийн түрүүнд анхаарч, дэвшил гаргасан байх шүү?
-Тэгэлгүй яахав. 1998 онд манай аймаг хамгийн анх удаа гарааны төхөөрөмж ашигласан уралдааныг зохион байгуулсан. Энэ бол монголын хурдан морины түүхэнд Эрдэнэтчүүдийн оруулсан том хувь нэмэр шүү. Сүүлийн жилүүдэд аймаг, сум болгон шахуу хэрэглэж байна. Гарааны төхөөрөмж ашиглаж байгаа нь сайшаалтай ч чанар стандартын тухайд учир дутагдалтай байх шиг санагддаг. Манай аймаг 2010 онд стандартын дагуу шинэ гарааны төхөөрөмж хийсэн.
-Хамгийн дээд тал нь нэг дор хэдэн морь гаргаж байсан бэ?
-Архангай аймгийн Тоглохын талд болсон “Тамирын хурд-3” хангайн бүсийн уралдаан л юм даа. Тэгэхэд их насны морьд 400 гаргаж мордсон. “Эрдэнэт хурд-2010” төвийн бүсийн уралдааны соёолон ч гэсэн их өтгөн мордсон шүү дээ. Манай “Эрдэнэт хурд” холбоо сүүлийн хоёр жил “Дүнжингаравын хурд” хаврын бүсийн уралдааны зохион байгуулалтанд оролцож байгаа. Тэр утгаараа би “Дүнжингаравын хурд-2011, 2012” уралдааны гарааны даамлаар мөн ажилласан.
-Өвлийн уралдааны үед олон морь нэгэн зэрэг гаргах хэцүү биз?
-Аль ч уралдааны үед хүндрэл бэрхшээл байлгүй яахав. Ялангуяа өвлийн уралдааны үеэр хүүхэд морь хальтирч унах асуудал цөөнгүй гарна. Тэр болгонд хүүхдээ мордуулж, агсамнасан морьдыг тайвшруулж байж гаргах ёстой. Тэр хүртэл төхөөрөмжөө унагаахгүй барина шүү дээ. Тэр олон агсамнасан адууг удаан тогтоох амар биш.
-Төхөөрөмжин дээр дунджаар хэдэн жил ажилласан юм бэ?
-Морь гаргахад 60-100 орчим хүн ажиллана. Би гарааны даамлын ажлыг 2007 оноос хойш хийж байна.
-Адуу сонирхдоггүй хүн ийм ажил хийх нь ховор. Уугуул нутаг хаанах вэ?
-Би Булган аймгийн Могод сумын хүн. Миний аав Гончиг морь уядаг. Багадаа аавынхаа уясан морьдыг унаад сумынхаа наадамд уралддаг л байлаа. Соёолон үрээ хүртэл сумын наадамд айрагдуулж байсан юмдаг.
-Адуутай айрагтай газрын хүү моринд дурлахгүй гээд яахав?
-Тэгэлгүй яахав. Миний нутгийн айраг ч сайхан шүү дээ. 2007 оноос хурдан морь сонирхож, Сэлэнгэ аймгийн Орхонтуул, Сүхбаатар аймгийн Мөнххаан, Түмэнцогт зэрэг сумдаас бага насны адуунууд авсан. Морь уяад удаагүй болохоор гаргасан амжилт гэх юм маруухан. Гэхдээ бас хоосонгүй ээ, сумын наадмаас 1-2 айраг хүртсэн.
-Уясан хүлэг нь хурдан, унасан хүүхэд нь цовоо байж тод магнай торгон жолоогоо өргүүлэх болтугай.
"Тод магнай" сэтгүүл №35
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна