Сайн хөглөсөн хуур салхинд өөрөө дуугардаг


Монгол Улсын Соёлын Гавьяат Зүтгэлтэн, хөгжим судлаач, Жамцын Бадраа агсан нэгэнтээ “сайн хөглөгдсөн хуур салхинд өөрөө дуугардаг” хэмээсэн нь бий. Нэрт судлаачийн хэлсэнчлэн ая, дан нь таарч, амь орсон хуур салхины аясаар аялгуу нэрэн, сэтгэлийн торгон утсыг алдруулдаг билээ. “Монгол бардамнал” булангийн энэ удаагийн дугаарт хүмүүний сэтгэлийг хөвсөлзүүлэгч морин хуурыг амилуулагч нэгэн эрхмийг урин залж оролцууллаа. Түүнийг Дарамын Даваажав гэдэг. “Уянга Цогт Амгалан” ХХК-ийн захирал могой жилийн хавар Өмнөговь аймгийн Цогт-Овоо сумнаа мэндэлжээ. Хялгасыг хялгасаар хөрөөдөн ая, аялгуу бий болгогч цор ганц үндэстэн бол Монгол юм. Тэрхүү үндэстний бахархал, бардамнал болсон оюун санааны үнэт өв морин хуурыг бүтээгч СТА, Д.Даваажав бидний яриа ийн хөвөрсөн юм.
Хөгжим урлах энэ гэгээн зам мөрт хөтлөн оруулсан хүн бол миний багш МУ-ын УГЗ П.Байгальжав юм. Багш бид хоёр нэг нутгийн улс. Тэр ч утгаараа оюутан болж ирээд 1996 оноос багшдаа шавь орж, 2012 оныг хүртэл хамт ажиллан, суралцаж байлаа. Хэдийгээр миний эзэмшсэн мэргэжил кино найруулагч ч /Кино урлагийн дээд сургуулийн кино найруулагчийн ангийг дүүргэсэн/ сэтгэл зүрхээ зориулан бүтээсэн хөгжмүүдийн минь амьд ая аялгуу надад холдохын сөхөө өгөөгүй юм. Тэр ч утгаараа 20-иод жил болоход би хөгжмийн урлангаасаа холдож төвдөхгүй л явна.
Одоо эргээд бодоход “хүн болох багаасаа хүлэг болох унаганаасаа гэж” оргүй үг биш шүү. Манай ээжийн талынхан цөм гарын уртай улс. Ах нар маань намайг багад гарын дорх материалаа ашиглан морин хуур хийчихдэг байсан. Бас болоогүй ээ, түүнийгээ амилуулан хуурдаж, гэрийнхнээ баясгадаг байв. Миний аав Дарам “Жонон хар”-ын явдлыг сайхан тоглоно. Ер нь манайхан дуу хуурт дуртай гитар, мандалин, морин хуур, ятга, шанз гээд бүхий төрлийн хөгжмийг өөрсдийн хэмжээнд тоглодог. Товчхондоо урлаг соёл, тэр дундаа хөгжимд дуртай хүмүүс л дээ. Гэсэн хэдий тэдгээр хөгжмүүдээс ганцхан морин хуур л манай гэрийн хойморт, үүд голлон залардаг байсан нь “үндэстний бахархал хаан хөгжим” гэдгийг илэрхийлэл байсан юм билээ.
Монголын илэрхийлэл морин хуур Морьтны бахархал хуурын чуулга
13-р зууны үеэс эхтэй хэмээгддэг морин хуур хөгжим иш, цар, нум гэсэн гурван хэсгээс бүтэх агаад ишний дээд талд морины толгойн сийлбэр, хөглөгч чих, цар буюу долгион дамжуулан дуу гаргагч хайрцаг, ишний дээд талаас царны доод хэсэг хүртэл үргэлжлэх чавхдас буюу хялгас, иш царнаас хялгасыг хөндийрүүлэгч дээд, доод тэвх буюу марнууд, чавхдасыг хөрөөдөгч нумнаас бүрдэнэ. Морин хуур хөгжмийн зэмсэг нь бүдүүн нарийн чавдастай бөгөөд монголчууд жилийн 365 хоногийг бэлгэдэж нарийн болон бүдүүн чавхдас, нуманд хуваан урладаг байна. Морин хуурын хоёр чавхдасыг нь арга, бэлгийн чавхдас хэмээдэг нарийн чавхдас нь бэлгэ хялгас буюу сайн морины сүүлээр бүдүүн чавхдас нь арга хялгас буюу азарганы сүүлээр хийгдэнэ. Морин хуурын нум их чухал, өмнө нь нумыг бургас, хус болон улаан ухай зэрэг модоор хийдэг байжээ. Морин хуурын нумыг гадна хэлбэр дүрсээр нь
1. Бөөрөнхий нум
2. Наймантай нум хэмээн хоёр ангилдаг.
Монгол угсаатны илэрхийлэл болсон морин хуур хөгжим 1990 оноос хойш маш эрчимтэй хөгжиж буй бөгөөд үүнд түлхэц болсон гол зүйл бол МУ –ын Ерөнхийлөгчийн зарлиг, төрийн тэргүүний шагналт морин хуурын чуулгын хичээл зүтгэл юм. Дотоодын болон дэлхийн сонгодог бүтээлийг морин хуурын хоёрхон чавхдасаар амилуулж, үзэгч, сонсогчдын талархлыг хүлээсэн морин хуурын чуулга нь 1992 онд анхны тоглолтоо олны хүртээл болгож байсан бөгөөд тэр цагаас хойш гурван тивийн 30 гаруй улсад тоглоод буй юм. Ийнхүү 1991 онд оюутны дотуур байранд голомтоо бадрааж байсан ХБДС–ийн оюутнуудын үүсгэн бий болгосон морин хуурын чуулга 2008 оныг хүртэл урын сандаа 1400 гаруй бүтээлтэй болж, морин хуурын гайхамшгийг зүрхнээ мэдрүүлж чадсан юм. Өөрөөр хэлбэл хорвоогийн хамаг явдлыг хоёрхон чавхдасаар илэрхийлдэг морин хуур Японы “Сантори”, Оросын “Новый большой”, Америкийн New York хотын “Карнегийн их танхим”, Австрийн Брамсын нэрэмжит “Алтан тайз”-наа эгшиглэн Монголынхоо нэрийг цуурайтуулж явсан билээ. Морин хууртай холбоотой өөр нэгэн бахархал бол 2003 оны 11 –р сард UNESCO буюу дэлхийн өв санд бүртгэгдсэн явдал юм.
Хуур бүхэн амьтай
Хөгжим бүтээхэд хамгийн гол нь дугаралт. Хэлбэр хийц хичнээн уран нарийн байгаад ч гол амин сүнс болсон дуугаралт үгүй бол түүнийг хөгжим хэмээн тооцох аргагүй юм. Чухам тиймээс бид хуурынхаа ая дан дуугаралтанд илүүтэй анхаардаг. Бидний гол түүхий эд бол хус мод. Үүгээр хуурынхаа эх биеийг хийнэ. Харин нүүрэн хэсгийг нарс, гацуур зэрэг зөөлөн модоор хийдэг.
Ингэж байж хатуу зөөлөн хоёрыг нэгтгэснээр нөгөөх сайхан аялгуу гардаг юм. Сүүлийн үед зарим захиалагчдынхаа хүсэлтээр өөрсдийнх нь авчирсан халуун орны модоор хуур хийж байна. Мод болгон адилгүй. Тэр бүү хэл нэг дор ургасан хоёр модноос өөр өөр аялгуу гардаг болохоор хуур болгон өөр тохируулгатай. Өөрөөр хэлбэл хөгжим урлах гэдэг зөвхөн гарын ураас гадна мэдрэмж ихээхэн шаарддаг ажил. Ялангуяа мэргэжлийн хөгжимчдийн захиалгад бид нэлээд цаг зарцуулдаг. Тийнхүү сэтгэл зүрх, ур ухаанаа шингээсэн бүтээл маань өөр нэгэн бүтээлийг амилуулж, бусдын зүрх сэтгэлийг хөглөж байгаа нь бидний авч болох хамгийн том шагнал юм. Тоглолт үзэж байхад тэр мэдрэмж бүр илүүтэй мэдрэгддэг. Багштайгаа ажиллаж байснаас эхлээд өнгөрсөн 20-иод жилийн хугацаанд бид Морин хуурын чуулга, Улсын Ардын Дуу Бүжгийн Чуулга болон Бөртэ, Транс Монголиа, Эгшиглэн, Чилүгэн, Жонон зэрэг хамтлагуудын хөгжмийг хийж байлаа. Мөн төрийн их найрал хөгжмийг ч хийлцсэн.
Анхны дөрвөн утаст хуур
2000 онд шиг санагдаж байна. “Бөртэ” хамтлагийнхан Германд ажиллаж, амьдран Европын хотуудаар тоглолт хийдэг байсан үе л дээ. Тэд багшид маань дөрвөн утастай их хуур хийлгэх захиалга өгсөн юм билээ. Өөрөөр хэлбэл монгол хуураа Европ маягтай хослуулж байгаа юм л даа. Багш маань “за чи энэ хөгжмийг бие даагаад хийчих” хэмээн надад итгэл хүлээлгэсэн юм. Захиалга нь шинэ жилийн үеэр дуусч, улсын филармони дээр гарсан үзэсгэлэнд бүтээл маань тавигдлаа. Тэр үед хүмүүс “Монголд анх удаа дөрвөн утастай их хуур хийгджээ” хэмээн ярихыг сонсох сайхан байсан шүү. Хэдийгээр уламжлал, шинэчлэлийг хослуулах ёстой ч үндэсний хөгжмийн тухайд болгоомжтой хандах хэрэгтэйг бас ойлгосон. Нэгэн захиалагчийнхаа хүсэлтээр морин толгойтой товшуур хийгээд сууж байтал ерөөлч, магтаалч Г.Ягваан гуай орж ирээд “ийм гансарсан хөгжим дээр хийморьтой амьтны толгой залгаад, наадахаа ав” хэмээн зэмлэсэн юм. Нээрэн эргээд бодсон бэлгэдлийн хувьд тохиромжгүй юм билээ л дээ. Энэ мэтчилэн суралцаж л явна.
Есөн эрдэнийн чимэгт их хуур
Хүн аливаад сэтгэл ханаж болохгүй. Тэр тусмаа уран бүтээлч хүн. Мөнхийн эрэлч, хайгуулч байх хэрэгтэй. Чингэлтэй дүүргийн урчуудын нэг Дамдинсүрэн
/сийлбэрчин/ ах маань сайхан сийлбэртэй гэр хийх санаачлага гаргаад, би түүнийг нь дэмжин гоёмсог морин хуур хийж чимье” гэсэн юм. Тэгээд нэлээд судалсны эцэст сайн дархан олж, Батноров хийцийн тоног хийлгэн, Норовсамбуу гээд чулууны дархантай уулзаж, жинхэнэ есөн эрдэнийн чулууг нь захиалан хуураа чимэглэсэн дээ. Тэгэхээр энэхүү есөн эрдэнийн чимэгт морин хуур бол гурван хүний хамтын бүтээл юм. Миний зүгээс гол амин сүнс болсон дуугаралтан дээрээ ихэд анхаарсан. Анхны есөн эрдэнийн чимэгт хуураа үзэсгэлэнд тавьж, сар гаруйн хугацаанд олны хүртээл болгож байгаад дараа нь дуудлага худалдаагаар зарсан. Харин хоёр дахь хуур маань захиалагчийн хүсэлтээр бүтээгдсэн л дээ. Өмнөхөөсөө илүү гоё болгох хүсэл эрмэлзэл маань хөглөж үнэхээр сайхан бүтээл болж чадсаан. Захиалагч маань ч сэтгэл хангалуун хүлээн авсан. Ер нь тэгээд хийсэн бүтээл бусдад үнэлэгдэх шиг сайхан зүйл хаана байхав.
Засварлана гэдэг хийхээсээ хэцүү
Монголд хуур урлаачид олон бий. Тэдний хөдөлмөр, бүтээл, ур чадварыг шалгадаг тэмцээн уралдаануудад ч цөөнгүй зохиогддог. Тэдгээрийн нэг дэлхийн морин хуурын холбооноос дөрвөн жил тутамд зохион байгуулдаг уралдаанд миний бүтээл нэг удаа гуравдугаарт байрт шалгарч байсан юм. Мөн саяхан би Дэлхийн Морин Хуурын Холбооны урилгаар Токио хотод очиж, 10 жил болсон хуурыг нь засварлаад ирлээ. Япон хүүхдүүд манай үндэсний хөгжмөөр чадварлаг тоглож байхыг хараад бахархсан шүү. Ер нь сүүлийн үед гадныхан морин хуур их сонирхох болсон. Америк, Герман, Япон гэх мэтчилэн. Би дээр хэлсэн шүү дээ. Хөгжим урлаачид гарын ур дүйгээс гадна чин сэтгэл, мэдрэмж их чухал гэж. Манай компанийн ажилчид тийм л хүмүүс. Нэг нь миний багын найз байгаа юм. Аав нь нутаг орондоо уран Гочоо гэж алдаршсан мундаг хүн л дээ. Би багадаа тэр хүний багажийг ихэд шохоорхдог байлаа. Хожмоо хүүтэй нь сайхан нөхөрлөж, урлангаа байгуулахдаа хамтран ажиллах санал тавьсан юм. Манайх морин хуураас гадна манайх ятга, шанз, хуучир, товшуур, лимбэ гээд ардын хөгжмийн бүхий л зэмсгийг захиалгаар хийдэг.
“Уянга Цогт Амгалан” ХХК хөгжим урлахаас гадна бас засварладаг. “Засварлана гэдэг хийхээсээ хэцүү” гэж манай багш ярьдаг байсан нь үнэн юм билээ. Шинээр хийснээсээ хэд дахин их хугацаа басхүү, илүү нарийн мэдрэмж шаарддаг.
Багштайгаа хамт ажиллаж байхдаа хоёр жил хуур засварласан. Өнөөдөр та бүхэнтэй ярилцаад сууж байгаа маань, өдий зэрэгтэй яваа маань багштай минь салшгүй холбоотой. Миний багш аливаад сэтгэл зүрхээ зориулдаг, жинхэнэ уран бүтээлч хүн. Багшийн маань хийсэн бүтээлүүд хэзээ ч сэтгэл гонсойлгох үг дуулдаггүй. Дан ганц бүтээлүүд нь ч биш П.Байгальжавын шавь гэхээр хаана ч очсон халуун дулаан хүлээн авдаг. Тэр хүний шавь бол муу юм хийхээргүй л болсон байгаа гэж боддог байх л даа. Одоо өөрөө бие даан тусдаа урлантай болсон хойно ч гэсэн багшийнхаа тэр сайхан нэр хүндийг сэвтүүлчихгүй юмсан хэмээн хичээж явдаг шүү. Мөн нэгэн цагт багш маань надад сурсан мэдсэнээ харамгүй хуваалцаж байсан шиг, бусдад мэддэгээ харамгүй хэлэхийг хичээдэг. Ялангуяа хуур авч байгаа хүн нэг бүрт хэрхэн хадгалахаас эхлээд мэдэх ёстой анхан шатны бүхий л зүйлсийг заавал хэлж өгдөг.
1000 бурхан заларсантай дүйцдэг
Морин хуур эгшиглэсэн газар 1000 бурхан заларсантай тэнцэх буян хурдаг хэмээн дээдчүүл ярьдаг байжээ. Чухам тиймдээ аливаа найр наадмыг хуурын аялгуугаар эхлүүлэн, жаргаадаг байж. Энэхүү уламжлал өнөө цагт ч хадгалагдсаар буй. Сүүлийн үед гэртээ морин хуур залах гэсэн эрмэлзэлтэй хүмүүс нэмэгдэж байгаа ч бэлгэдэл төдийхнөөр төсөөлж байгаа нь харамсалтай санагддаг. Зүй нь гэр бүлийнхээ аль нэг гишүүнийг хуур тоглож сургаад аливаа баяр ёслол болон энгийн үед ч гэрийн жавраа үргээн сайн сайхныг даллан дуудаж байх хэрэгтэй. Тэгж байж л дээр хэлсэнчлэн 1000 бурхан заларсан дайны буян хурж, гэр оронд чинь саар муу бүхэн арилах болно. Дээхэн үед хуур тоглодог хүнээ нутаг орноороо ээлжлэн залж, гэрийнхээ жаврыг үргээлгэдэг байсан гэдэг шүү дээ.
Манайх хоёр хүү, нэг охинтой. Хоёр хүү маань хоёулаа морин хуурын сургалтанд явдаг. Том хүү маань Хүүхдийн ордны Жаргалсайхан багшийн шавь болсон бол удаах хүү маань Улсын Ардын Дуу Бүжгийн Чуулгын хуурч Цогдэлгэр багшийн шавь болгосон. Хөвгүүд маань мэргэжлийн морин хуурч болдоггүй юмаа гэхэд гэрийн жавраа үргээж, баяр наадмаа эхлүүлчих хэмжээний болох ёстой гэж үзсэнийх. Би өөрөө хөдөөний хүүхэд учраас хүүхдүүдээ монгол ахуйтайгаа ойр байлгахыг зорьдог юм.
Хаяг: Цэцэг төвийн замын эсрэг талд "Чингэлтэйд үйлдвэрлэв" дэлгүүр
Утас: 96656563, 99068370





0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Баасан, 20:21 минут 3000-ын улааны эзэн Гомбожавын Очирбат
-
Баасан, 19:57 минут Д.Ганзоригийн хээр
-
Баасан, 19:52 минут Аймгийн Алдарт уяач Д.Ганзориг: “Аавын минь адуу” …
-
Мягмар, 22:49 минут Сайн адууны эрэлчин, шандаст шаргын эзэн Ажинбааг …
-
Мягмар, 22:38 минут “Манба Дацан” хийдийн зурхайч, Анагаах Ухааны маги…
-
Мягмар, 22:28 минут Ч.Батзоригийн шарга халзан
-
Мягмар, 22:16 минут Сумын Алдарт уяач Г.Дорж: Галшараас авчирсан адуун…
-
Мягмар, 21:57 минут Луу халтар
-
Даваа, 10:36 минут ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-25: МАЛЫН ИХ ЭМЧ Д.НЯМЖАВ
-
Даваа, 10:16 минут “Хөгжилт” нэгдлийн ууган гишүүн, хурдан хүлгийн цу…
-
Даваа, 10:03 минут Ч.Батзоригийн хар
-
Ням, 20:50 минут Аймгийн Алдарт уяач М.Ганцогт: Баруун бүсийн түрүү…
-
1-р сарын 08 -нд Баян ходоодны дааганы унаач Уралдаанч Б.Батхишиг: …
-
1-р сарын 08 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд 6-15-д хурдалсан дааганууд
-
1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Т.Буян-Өлзий: Бэлэгний гүүний уу…
-
1-р сарын 08 -нд Уралдаанч Б.Баярцогт: Одоо ээж рүүгээ ярина аа
-
1-р сарын 08 -нд Б.Сэр-Одын шарга халзан
-
1-р сарын 08 -нд Уяач Б.Сэр-Од: Халзан даагаараа төрийн наадмын анх…
-
1-р сарын 06 -нд П.Энхмөнхийн сартай хул
-
1-р сарын 06 -нд МУ-ын Манлай уяач П.Энхмөнх: Наадам бүрдүүлэгч бид…
-
1-р сарын 06 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ч.Балжинням: Би аймагт зургаан…
-
1-р сарын 06 -нд Г.Гансүхийн хул
-
1-р сарын 06 -нд Уяач Г.Гансүх: Тэр үеийг үгээр илэрхийлэхийн аргаг…
-
1-р сарын 04 -нд Сумын Алдарт уяач Н.Батболд: Хашаанд зогсоож тэжээ…
-
1-р сарын 04 -нд Уралдаанч Н.Билэгтсайхан: Том болоод эмч болно оо
-
1-р сарын 04 -нд С.Баярсайханы бор
-
1-р сарын 04 -нд Аймгийн Алдарт уяач С.Баярсайхан: Улсын баяр наада…
-
1-р сарын 02 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Тайванжаргал: Өвөө маань 9 сум…
-
1-р сарын 02 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-24: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Э.МӨНХ-…
-
1-р сарын 02 -нд Уралдаанч О.Өсөхбаяр: Улсын наадмаас анхны айргаа …
-
1-р сарын 02 -нд Ц.Гончигсүрэнгийн хээр
-
1-р сарын 02 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Гончигсүрэн: Би өөрийгөө азт…
-
12-р сарын 30 -нд Ухаа адуугаар урамтай наадагч Сэр-Одын Сунайндагва
-
12-р сарын 30 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд эхний 6-30-д хурдалсан шүдлэнг…
-
12-р сарын 30 -нд Уралдаанч Б.Төрболд: Замынхаа талдаа ороход айрагт…
-
12-р сарын 30 -нд З.Тэмүүжингийн хонгор
-
12-р сарын 30 -нд Уяач З.Тэмүүжин: Эрдэнэтээс анх удаа төрийн наадмы…
-
12-р сарын 27 -нд Уралдаанч Б.Сэргэлэнбаатар: Би удахгүй 8 нас хүрнэ
-
12-р сарын 27 -нд Н.Дөлгөөний халиун
-
12-р сарын 27 -нд Ууган хүүгийн хийморь асч, удмаа залган алдраа ман…
-
12-р сарын 27 -нд “Их газрын чулуу” ХХК-ийн захирал П.Баяржаргал: Б…
-
12-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Х.Баяраа: Тахийн азарганы үр төл…
-
12-р сарын 24 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-23: МАНЛАЙ УЯАЧ Б.ЦЭНДБААТАР
-
12-р сарын 24 -нд Сумын Алдарт уяач О.Баттулга: Ам гарна гэдэг морио…
-
12-р сарын 24 -нд Уралдаанч Н.Билгүүнманлай: Хул шүдлэнгээ айрагдуул…
-
12-р сарын 24 -нд Г.Адьяахүүгийн хул халзан
-
12-р сарын 24 -нд Уяач Г.Адьяахүү: Цагаанхайрхан сумаас маань монгол…
-
12-р сарын 24 -нд АХ-99 жилийн ойд эхний 11-30-д хурдалсан хязааланг…
-
12-р сарын 23 -нд Б.БАЯРДОРЖИЙН ЛАКИ ХАР
-
12-р сарын 23 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.Нямхүү: Нас явлаа одоо уяхаа б…
-
2020 оны 11-р сарын 08 -нд Монгол Улсын Алдарт уяач Г.Батболд: Хоёр зүйлийг б…
-
2020 оны 11-р сарын 08 -нд Хүннү халтар
-
1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Т.Буян-Өлзий: Бэлэгний гүүний уу…
-
12-р сарын 30 -нд Уралдаанч Б.Төрболд: Замынхаа талдаа ороход айрагт…
-
2020 оны 11-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач С.Энхтөр: Хурдан морины төлөө …
-
12-р сарын 23 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Батсүх: Ийм л үр дүн хүлээж…
-
2020 оны 10-р сарын 19 -нд Алдраа авч чадаагүй аавыгаа дурсахуй
-
12-р сарын 21 -нд Уяач А.Лхагва: Гүнтийн ногооноос хойш 37 жилийн да…
-
2020 оны 10-р сарын 13 -нд Б.Эрдэнэбаярын саарал
-
2020 оны 10-р сарын 26 -нд Дайчин халзан
-
2020 оны 11-р сарын 24 -нд МУ-ын Алдарт уяач Батчулууны Ерөөлт: Их мэдэж, нар…
-
2020 оны 11-р сарын 10 -нд Уралдаанч С.Эрхэмбаяр: Улсад уралдаж байгаа морьды…
-
2020 оны 10-р сарын 21 -нд Дөлгөөн халтар
-
2020 оны 11-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Рэнцэндорж: Баянбараат, Баянца…
-
1-р сарын 06 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ч.Балжинням: Би аймагт зургаан…
-
1-р сарын 08 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд 6-15-д хурдалсан дааганууд
-
2020 оны 11-р сарын 10 -нд Дүүгүүр хээр
-
1-р сарын 06 -нд МУ-ын Манлай уяач П.Энхмөнх: Наадам бүрдүүлэгч бид…
-
2020 оны 12-р сарын 16 -нд МОНГОЛ ХҮРЭН
-
2020 оны 10-р сарын 21 -нд Морьтны соёлыг түүчээлэн түгээгсэд
-
12-р сарын 24 -нд Уяач Г.Адьяахүү: Цагаанхайрхан сумаас маань монгол…
-
1-р сарын 08 -нд Б.Сэр-Одын шарга халзан
-
2020 оны 10-р сарын 26 -нд АХ-99 жилийн ойд эхний 30-д хурдалсан их насны хүл…
-
12-р сарын 21 -нд Боржигон овогт Дэндэвийн Хишигжаргал
-
2020 оны 12-р сарын 13 -нд Монгол Улсын Алдарт уяач Д.Баясгалан: Луу жил дхүр…
-
2020 оны 10-р сарын 21 -нд Х.ТҮМЭНБАЯРЫН ХУЛАН БУУРАЛ
-
2020 оны 10-р сарын 13 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.Алтанхуяг: Хүрэн азарга улсад …
-
2020 оны 10-р сарын 26 -нд Тод манлай уяач Д.Хишигжаргал: Моринд дуртай охинд…
-
2020 оны 12-р сарын 13 -нд З.ПҮРЭВ-ОЧИРЫН ЗЭЭРД
-
Мягмар, 22:28 минут Ч.Батзоригийн шарга халзан
-
2020 оны 10-р сарын 16 -нд Мадаггүй сайхан нааддаг Макс галын уяачид
-
2020 оны 12-р сарын 13 -нд Уралдаанч Б.Буянтөгс: Тавд давхиж явахад зүрх хурд…
-
2020 оны 11-р сарын 24 -нд Г.Ганбаярын хар
-
2020 оны 10-р сарын 21 -нд Сумын Алдарт уяач Г.Одбаатар: Манайхан Баянхонгор …
-
2020 оны 10-р сарын 16 -нд МЭНГЭТ ХҮРЭН
-
2020 оны 11-р сарын 08 -нд Д.ДАЯНДЭМИДИЙН ХОНГОР
-
2020 оны 11-р сарын 17 -нд МУ-ын Заан Ч.Батзориг: Төрийнхөө наадмаас нэг дор …
-
2020 оны 10-р сарын 13 -нд Уяач Б.Эрдэнэбаяр: Улс, бүсийн уралдаанаас дөрвөн …
-
2020 оны 12-р сарын 07 -нд Т.УУГАНБАЯРЫН ХҮРЭН
-
2020 оны 11-р сарын 24 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд 11-30 хурдалсан соёолонгууд
-
Ням, 20:50 минут Аймгийн Алдарт уяач М.Ганцогт: Баруун бүсийн түрүү…
-
12-р сарын 23 -нд Б.Батсүхийн унаган зээрд
-
12-р сарын 30 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд эхний 6-30-д хурдалсан шүдлэнг…
-
12-р сарын 24 -нд АХ-99 жилийн ойд эхний 11-30-д хурдалсан хязааланг…
-
12-р сарын 30 -нд Уяач З.Тэмүүжин: Эрдэнэтээс анх удаа төрийн наадмы…
-
1-р сарын 02 -нд Ц.Гончигсүрэнгийн хээр
-
2020 оны 10-р сарын 19 -нд Ц.ЧИНГИСИЙН БУУРАЛ
-
2020 оны 12-р сарын 07 -нд Аатай ах дүүс
-
1-р сарын 06 -нд П.Энхмөнхийн сартай хул
-
2020 оны 11-р сарын 19 -нд Ц.Буянбаатарын саарал
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна