Сумын Алдарт уяач Д.Чулуунбаатар: Миний аав аймгийн Аварга уяач байсан

Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын уугуул, сумын Алдарт уяач Д.Чулуунбаатартай хийсэн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
-Чулуунбаатар Алдартын нэрийг гарсан хурдан хүлгүүдийнхээ тухай ярьж өгөөч?
-Эрийн цээнд хүрч айл гэр болсноосоо хойш өөрийнхөө нэр дээр адуугаа уралдуулж байна. Миний хурдан хар, хээр морьд олон удаа айраг түрүүнд хурдлан намайг баярлуулж байлаа. Хар морь зургаа, долоотойдоо Улаан-Уул сумын баяр наадамд дараалан түрүүлж байсан бол хээр нь шүдлэндээ түрүүлсэн юм. Бас энэ жил хавчиг хар үрээ даагандаа хоёроор, шүдлэндээ хоёроор давхиад, соёолондоо дөрвөөр давхисан. Хязааландаа л шөвгөрч  чадаагүй. Нэг хязаалан үрээгээ шүдлэнд нь айргийн гурваар хурдлуулж байлаа. Эд бүгд аавын минь уяж хурдлуулж байсан хурдан адуунууд, түүний үр төлүүд байгаа юм. Одоо харин урд зүгийн нэг азаргатай болчихвол хурд улам дэлгэрэх юм болов уу гэж бодож байна. Манай суманд чинь гадны адуу нэг их ирэхгүй юм даа. Даваасүрэн гишүүн нэг азарга авчирч өгсөн. Ноднин төл нь болох шүдлэн үрээ сумандаа түрүүлсэн байгаа. Манайхны хувьд даанч гүү тавьж амжихгүй л юм.
-Аав тань хурд ирлэсэн уяач байсан байх нь ээ?
-Тиймээ, миний аав чинь аймгийн Аварга уяач, улсын Аварга малчин хүн. Насаараа л хэдэн малын төлөө сэтгэл зориулсан нэгэн явлаа. Бас их олон жил морь уяж сумандаа тогтмол амжилттай нааддаг байсан. Тиймдээ ч сумынхаа амжилтаараа 1993 онд аймгийн Аварга уяач болсон. Би өсөх насандаа аавынхаа уясан морьдыг унаж, мориноос хасагдаад ирэхийн үест аавыгаа дагаж уяж байгаад л морины хорхойтон болчихсон юм. Аавтайгаа үзсэн олон сайхан наадмын дурсамж хэзээ ч хуучрашгүйгээр сэтгэлд тод үлдэж дээ. Аав минь 2000 онд бурхан болсон. Аав хар, хээр, алаг, бор зүсмийн хурдан адуунуудтай байлаа. Бүр нэг жилийн Улаан-Уул сумын наадмаар дөрвөн үрээтэй очоод дөрвүүлэнг нь шөвгөрүүлж явсан сайхан түүх бий.
-Эцэг эхээсээ хэдүүлээ вэ? Ах дүү нараас  чинь аавынхаа удмыг залган морь уяж байна уу?
-Бид эцэг эхээсээ наймуулаа. Эднээс нэг дүү маань морь уяж байгаа. Бусад нь сумын төв дээр ажиллаж амьдардаг юм.
-Холдоо хаа  хүрч наадаж байв?
-Зэргэлдээх сумдаасаа нэг их хэтрээгүй ээ. Баянзүрхэд нэг соёолонгоо түрүүлгээд Ренчинлхүмбэд  Хаан банкнаас ивээн тэтгээд “Чанар бидний амьдрал” гэж нэг том баярт амжилтаа бататгасан. Гучаад соёолон мордож, хар соёолон маань түрүүлж байлаа. Тэр жил Баянзүрхийн баяраар нь түрүүлээд, Улаан-Уулд удаалж, Баянзүрхэд түрүүлж байсан юм. Одоогоор иймэрхүү л амжилттай байна.
-Ярилцсанд баярлалаа. Уясан хүлэг болгон тань айраг, түрүүнд хурдалж байг.

"Тод магнай" сэтгүүл Хөвсгөл аймгийн тусгай дугаар, 2013 он