Сумын Алдарт уяач Т.Буян-Өлзий: Говийн халуунд уяа тааруулна гэлэг уяачийн ур чадвартай холбоотой
А.Тэлмэн
2016 оны 6-р сарын 30 -нд
Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын уугуул, сумын Алдарт уяач Т.Буян-Өлзийтэй хийсэн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
- Өөрийн тань хувьд хусуур сойз бүслэн уяа тааруулах болсон нь хэзээнээс вэ?
- Таван настай морь унаж сураад түүнээс хойш 30 жил адуу гэдэг амьтантай холбоотой явна даа. 13 хүртлээ хурдан морь унаж байгаад хасагдмагцаа аавынхаа гар хөлийн үзүүрт зарагдан уяаны эрдэмд суралцсан даа. Адуу манаж, хононо. Хурдан морины ойр зуурын ажлыг нь хийнэ. Тэгж яваад өөрөө бие даан морь уядаг болсон. Миний эцэг Таванжин морь сайн уядаг энэ хавьдаа, аймагтаа бас л нэрлэгддэг л хүний нэг.
- Анхны айраг түрүүгээ хэдэн онд авсан бэ?
- 1999 онд Ханбогд сумынхаа наадамд их насны морь аман хүзүүдүүлэн өм нээгдэж байлаа. Түүнээс хойш аймгийн наадмаас хоёр айраг, сумын наадмаас гурван түрүү, арван айраг хүртэн сумын Алдарт уяач цол хүртсэн.
- Танайхан адуу нэлээд зөөж байгаа бололтой. Таны хувьд?
- Одоо ч дан ганц нутаг адуугаар наадахад бэрхшээлтэй болж байх шиг байна. Би Дорнод аймгийн Матад сумын уугуул Цэндбаатараас хоёр үрээ авчирсан нь их сайхан давхиж байгаа. Авчирсан жилээ аймгийн наадамд айрагдаж, оны шилдэг соёолонгоор шалгарсан. Энэ жил Булган аймгийн Сэлэнгэ сумын Бямбабаатар гэж хүнээс бор шүдлэн үрээ авчирлаа. Мөн Дорноговь аймгийн уугуул аймгийн Алдарт уяач Донхоо Мөнх гэдэг хүнээс нэг даага авчирсан нь зургаа уралдаж, дөрөвт нь цулбуур өргүүллээ. Хамгийн сүүлд Ханбогд сумынхаа наадамд холхон сайхан түрүүлсэн.
- Зүүн зүгийн адууны ханш ер нь ямархуу байна вэ? Зундаа 40 хэм хүрдэг Ханбогд суманд хэр зохицож байна?
- Бага адуу нь арай дээр юмаа. Бүдүүн адуу ирээд нутагшихгүй, хоол унд нь таарахгүй зэрэг хүндрэл гардаг юм билээ. Дээр нь манай нутаг чинь зундаа их халдаг. Хангайн адуу нутагшихад амаргүй л дээ. Үнэ ханшийн тухайд бол адуунаасаа шалтгаалаад янз бүр. Хамгийн багадаа 2-3 сая, дундаж нь 10 сая орчим төгрөгний үнэтэй байх шив дээ.
- Зуны ид халуунд морь уяна гэдэг амаргүй биз?
- Бэрх байлгүй яахав. Уяа морьд амьсгаадна. Тэр халуунд хоолыг зөв тохируулна гэдэг бас том ухаан. Ер нь морь уяна гэдэг уяачийн эрдмээс 50 хувь, байгаль цаг уураас 50 хувь шалтгаалдаг байх. Нутаг адуу бол төрсөн цагаасаа ийм байгаль, цаг уурт дассан болохоор асуудалгүй. Суурьшмал адууны хувьд ер нь хүнд. Гэсэн хэдий ч манай уяачид аргыг нь олоод тааруулааад л байгаа юм.
- Ярилцсанд баярлалаа. Таныг хурдан тууртын хийморь ивээж явах болтугай.
"Тод магнай" сэтгүүл Өмнөговь аймгийн тусгай дугаар
- Өөрийн тань хувьд хусуур сойз бүслэн уяа тааруулах болсон нь хэзээнээс вэ?
- Таван настай морь унаж сураад түүнээс хойш 30 жил адуу гэдэг амьтантай холбоотой явна даа. 13 хүртлээ хурдан морь унаж байгаад хасагдмагцаа аавынхаа гар хөлийн үзүүрт зарагдан уяаны эрдэмд суралцсан даа. Адуу манаж, хононо. Хурдан морины ойр зуурын ажлыг нь хийнэ. Тэгж яваад өөрөө бие даан морь уядаг болсон. Миний эцэг Таванжин морь сайн уядаг энэ хавьдаа, аймагтаа бас л нэрлэгддэг л хүний нэг.
- Анхны айраг түрүүгээ хэдэн онд авсан бэ?
- 1999 онд Ханбогд сумынхаа наадамд их насны морь аман хүзүүдүүлэн өм нээгдэж байлаа. Түүнээс хойш аймгийн наадмаас хоёр айраг, сумын наадмаас гурван түрүү, арван айраг хүртэн сумын Алдарт уяач цол хүртсэн.
- Танайхан адуу нэлээд зөөж байгаа бололтой. Таны хувьд?
- Одоо ч дан ганц нутаг адуугаар наадахад бэрхшээлтэй болж байх шиг байна. Би Дорнод аймгийн Матад сумын уугуул Цэндбаатараас хоёр үрээ авчирсан нь их сайхан давхиж байгаа. Авчирсан жилээ аймгийн наадамд айрагдаж, оны шилдэг соёолонгоор шалгарсан. Энэ жил Булган аймгийн Сэлэнгэ сумын Бямбабаатар гэж хүнээс бор шүдлэн үрээ авчирлаа. Мөн Дорноговь аймгийн уугуул аймгийн Алдарт уяач Донхоо Мөнх гэдэг хүнээс нэг даага авчирсан нь зургаа уралдаж, дөрөвт нь цулбуур өргүүллээ. Хамгийн сүүлд Ханбогд сумынхаа наадамд холхон сайхан түрүүлсэн.
- Зүүн зүгийн адууны ханш ер нь ямархуу байна вэ? Зундаа 40 хэм хүрдэг Ханбогд суманд хэр зохицож байна?
- Бага адуу нь арай дээр юмаа. Бүдүүн адуу ирээд нутагшихгүй, хоол унд нь таарахгүй зэрэг хүндрэл гардаг юм билээ. Дээр нь манай нутаг чинь зундаа их халдаг. Хангайн адуу нутагшихад амаргүй л дээ. Үнэ ханшийн тухайд бол адуунаасаа шалтгаалаад янз бүр. Хамгийн багадаа 2-3 сая, дундаж нь 10 сая орчим төгрөгний үнэтэй байх шив дээ.
- Зуны ид халуунд морь уяна гэдэг амаргүй биз?
- Бэрх байлгүй яахав. Уяа морьд амьсгаадна. Тэр халуунд хоолыг зөв тохируулна гэдэг бас том ухаан. Ер нь морь уяна гэдэг уяачийн эрдмээс 50 хувь, байгаль цаг уураас 50 хувь шалтгаалдаг байх. Нутаг адуу бол төрсөн цагаасаа ийм байгаль, цаг уурт дассан болохоор асуудалгүй. Суурьшмал адууны хувьд ер нь хүнд. Гэсэн хэдий ч манай уяачид аргыг нь олоод тааруулааад л байгаа юм.
- Ярилцсанд баярлалаа. Таныг хурдан тууртын хийморь ивээж явах болтугай.
"Тод магнай" сэтгүүл Өмнөговь аймгийн тусгай дугаар
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна