Сумын Алдарт уяач Б.Батнасан: Сүүлийн жилүүдэд морьд маань сайхан давхиж байгаа

Завхан аймгийн Түдэвтэй сумын харьяат, сумын Алдарт уяач Б.Батнасантай хийсэн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
-Хурдан хүлгийн хийморьт сүсэглэн уяа эвлүүлэх болсон үеэс л яриагаа эхэлье дээ. Алдартын уяаны эрдмийн А үсэг заасан багш нь хэн бэ?
-Авга ах Лувсандагва маань морь сайхан уядаг, моринд хорхойтой хүн. Манай аав ч ялгаагүй 30 гаруй жил трактор жолоодсон ч гэсэн моринд дуртай, миний мэдэхийн  улаан даага уяж Түдэвтэйд аман хүзүүдүүлж, Нөмрөгийн ойд айрагдуулаад, Цэцэн-Уулын 30 жилийн ойд аман хүзүүдүүлж байсан юмдаг. Тэдний маань нөлөө байсан байх. Ялангуяа авга ахын. Бидэнд морь малын талаар ярьж зөвлөдөг байсан юм. Дээр нь мэдээж найз нөхдөөсөө суралцана. 2000 оны эхээр юм болов уу даа, хонгор морио дааганд нь худалдаж аваад Түдэвтэй суманд түрүүлгэж байлаа. Тэгэхэд найз минь уядаг байсан юм. Тэр үеэс л би ер нь авга ахынхаа адууны чанарыг холоос цус сэлбэж сайжруулъя гэдэг зорилгоор энд тэндээс үрээ байдас цуглуулах болсон. Дорнод аймаг болон Тэсийн голоос азарга авч тавилаа. Хонгор мориныхоо дүүг унага байхад нь 500 мянгаар авсан. Одоо сайхан хүрэн азарга болчихоод байна. Ноднин эхний төл нь гарч зарим нэг нь уягдаж байна.
-Хонгор морио хаанаас авсан юм бэ?
-Эхийг нь Увсын туувраас авсан гэдэг юм. Эцэг нь Дааяа гэдэг хонгор азарга байсан юм гэнэ лээ. 2004 онд Сар хайрханы наадамд шүдлэндээ түрүүлсэн.
-Алдартын нэртэй өөр ямар хурдан хүлгүүд байна вэ?
-Ноднин Нөмрөгт болсон “Тэсийн голын хурд-1” дээд гурван насны аймгийн бүсийн уралдаанд сартай хул азаргаа айргийн гуравт хурдлуулсан. Тэр хул азарга Дорнод угшилтай, дааганд нь авчирсан юм. Хатгааны гэмтэй байсан учраас уяж сойлгүй эмчилсээр ноднин хавчигт нь хоёр хүүтэйгээ хамтран гардаж уяад тийнхүү айрагдуулсан. Өнгөрсөн  жил дүү Гэлгээгийн Батбаатар, Ооноо нараас хоёр сайхан хурдан буян авч Нөмрөгийн 90 жилийн ой болон бусад наадмаас 7-8 айраг, түрүү хүртлээ. Энэ жил Тосонцэнгэлд зохиогдсон аймгийн зүүн бүсийн уралдаанд хязаалан, соёолон хоёр айрагдуулсан. Мөн Цэцэн-Уул суманд болсон “Тэсийн голын хурд-2” уралдаанаас мөн айраг амслаа.Ер нь сүүлийн жилүүдэд морьд маань сайхан давхиж байгаа шүү.
-Танаас өөр морь мал уяж байгаа хүн бий юу?
-Байхгүй дээ. Манай ах, дүү нар хот хүрээнд байдаг. Харин манай хоёр хүү морины хорхойтой. Том хүү оюутан, гэхдээ сэтгэл нь наашаа морь луугаа байх юм. Бага нь аравдугаар анги төгссөн, хамгийн бага нь таван настай.
-Сумынхаа уяачдын холбооны тэргүүлэгч юм байна. Хэдий үеэс сонгогдон ажиллаж байгаа вэ?
-Анх хонгор даагаа уяж эхэлснээс хойш л “Зоо морин” уяачдын холбооныхоо тэргүүлэгчээр сонгогдон ажилласан. 10 жил болж байна уу даа. Манай холбоо байгуулагдаад 12 жил болж байна. Уржнан 10 жилийнхээ ойг тэмдэглэсэн. Манай сумын хэмжээнд 50 гаруй уяач бий. Сүүлийн үед уяачид залуужиж, сайхан хурдан хүлэг энд тэндээс худалдаж авч наадацгааж байна даа.

"Тод магнай" сэтгүүл Завхан аймгийн тусгай дугаар