Аймгийн Алдарт уяач Т.Отгонбаатар: Халтар морио аймагт айрагдуулж, уяачийн гараагаа эхэлсэн
А.Тэлмэн
2017 оны 9-р сарын 04 -нд
Увс аймгийн Түргэн сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач Т.Отгонбаатартай хийсэн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
-Отгонбаатар Алдарт хэдий үеэс хурдан хүлгийн уяа сойлго тааруулж, ямар амжилт үзүүлээд байгаа вэ?
-Би 2000 оноос хойш хурдан морь уяж байгаа. Аймаг, сумын нийлсэн баяр наадмаас 40 гаруй айраг, түрүү авч, өнгөрсөн 2014 онд аймгийн Алдарт уяач цолоо авсан. Анх 2000 оны эхээр халтар морь уяж, аймгийн наадамд ганц нэг түрүүлгэж айрагдуулсан. Тэр халтар морь манай өөрийн унаган адуу л даа. Түүний дараа Давст сумын гаралтай хул морь бас сайн уралдсан. Одоо Сүхбаатарын Наран сумын гаралтай хүрэн морь сайн давхиж байна. Дорнод аймгийн Матад сумын харьяат, аймгийн Алдарт уяач Жадамбаа гэж хүний хүү аймгийн арслан Болд манай нутгийн хүргэн байгаа юм. Тэр залуугаар дамжуулж хүрэн морио авч байсан. Бас сүүлд Хэнтий аймгийн Баянхутаг сумын Болд гэдэг хүнээс нэг азарга авсан. Ний нуугүй ярихад одоо зүүн талын адуу л сайн давхиж байна.
-Хурдан хүлгүүдийнхээ амжилтыг дэлгэрүүлээч?
-Хамгийн эхний халтар морь аймгийн наадамд нэг айрагдаад, намар нь Өргөн ширэгийн баярт ахиад айрагдсан. Өргөн ширэгийн баярт хоёр удаа айрагдсан байх шүү. Хойд талын сумдадаа бол олон удаа айрагдаж, түрүүлсээн. Хул морь ч ялгаагүй арын сумдад сайн давхисан. Улаангом сумын баяр гэж болдог юм, тэнд нэг түрүүлсэн. Тэгээд сумын ойнуудаас айраг, түрүү олон авсан шүү. Хүрэн морь болохоор ноднин жил суманд түрүүлээд, Ховд сумын 90 жилийн ойд очиж айргийн таваар хурдалсан. Одоо хавчиг морь байна. Манай хойд талын сумдад хамгийн сайн хурдтай нь Түргэн. Урд талын халх адуунуудыг бодоход илүү биерхүү. Гэхдээ Тэс адуунд арай хүрэхгүй. Уул хаданд сайн адуу л даа. Манай Түргэнийхэн Улаан даваа давж аймгийн төвөөс 70-80-аад км Сэрүүн гэдэг газар зусдаг юм. Тийм болохоор бид аймагт тэр болгон очоод байж чаддаггүй. Ер нь манай аймагт говийн морьд илүү амжилт гаргадаг даа. Яагаад гэхээр манай аймаг чинь зундаа айхтар халдаг газар шүү дээ.
-Зүүн талаас авчирсан адуунууд хэр нутагшиж байна вэ?
-Гайгүй ээ. Хүрэн морь маань л сайн давхиж байна. Ирээд ганц хоёр жил болж байж давхих юм билээ.
-Улаангомд ажиллаж амьдраад байна уу?
-Тиймээ. Адуу мал Түргэн суманд бий. Би 60-аад адуутай. Манай нутагт нэг хэсэг адуу цөөрсөн, ч одоо эргээд өсөж байна.
-Увс аймагт энэ жил баруун бүсийн уралдаан зохион байгуулагдана. Урьд нь хоёр ч удаа улсын чанартай бүсийн наадам болж байсан. Түүнд оролцож байв уу?
-2011 оны баруун бүсийн наадамд хул шүдлэнгээ 12-оор давхиулсан. Уг нь манайх нуурынхаа хөвөөг дагаж эгц дээшээ уралддаг байсан юм. Тэгсэн хар зам тавьсантай холбогдуулаад даншгийн урд жил уралдааны замаа өөрчилсөн.
-Уяаны эрдмийн А үсэг заасан багш тань хэн бэ? Хэн гэдэг уяачаас зөвлөгөө авдаг байв?
-Манай хүргэн ах Иванов гэж хүн байдаг. Тэр хүний алаг морь хязааландаа аймгийн наадамд дөрөвт давхиад, дараа жил нь түрүүлж, долоон настай дөрвөлж, есөн настайдаа ахиад түрүүлж байсан юм. Дөрвөд угшлын адуу л даа. Нэгдэл дундын үйлдврийн жижигхэн хүрэн алаг морь байсан юм. Тэр алаг морийг би хүүхэд байхдаа унаж, басхүү уяаных нь ажилд тусалдаг байлаа. Тийм болохоор уяаны эрдэм заасан анхны багш гэвэл Иванов ах маань болох байх. Мөн Өндөрхангай сумын гаралтай аймгийн Алдарт уяач Жамъян гэж хүн их зааж зөвлөдөг.
-Аав тань морь мал уядаггүй байсан юмуу?
-Үгүй ээ. Бид эцэг эхээс 11-үүлээ. Манайхнаас надаас өөр морь уяж байгаа хүн байхгүй.
-Тэгвэл хүүхдүүд тань моринд дуртай юу?
-Том хүү маань 12-той. Дундах нь зургаан настай, тэр л морь унаж байна. Морь сонирхох гэдэг чинь бараг цусанд байдаг юм биш үү. Манай хүүхдүүд моринд дуртай, дуртай.
-Аль насны морь илүүтэй давхиад байх шиг санагддаг вэ? Өөрөөр хэлбэл Отгонбаатар Алдарт аль насны морьдын уяаг илүү тааруулдаг вэ?
-Миний хувьд азарга уяж үзээгүй. Яагаад гэхээр аав маань тэгж захисан юм. Азарганаас бусад насны морьд жигдхэн сайхан давхиад байх шиг санагддаг шүү.
"Тод магнай" сэтгүүл Увс аймгийн тусгай дугаар
-Отгонбаатар Алдарт хэдий үеэс хурдан хүлгийн уяа сойлго тааруулж, ямар амжилт үзүүлээд байгаа вэ?
-Би 2000 оноос хойш хурдан морь уяж байгаа. Аймаг, сумын нийлсэн баяр наадмаас 40 гаруй айраг, түрүү авч, өнгөрсөн 2014 онд аймгийн Алдарт уяач цолоо авсан. Анх 2000 оны эхээр халтар морь уяж, аймгийн наадамд ганц нэг түрүүлгэж айрагдуулсан. Тэр халтар морь манай өөрийн унаган адуу л даа. Түүний дараа Давст сумын гаралтай хул морь бас сайн уралдсан. Одоо Сүхбаатарын Наран сумын гаралтай хүрэн морь сайн давхиж байна. Дорнод аймгийн Матад сумын харьяат, аймгийн Алдарт уяач Жадамбаа гэж хүний хүү аймгийн арслан Болд манай нутгийн хүргэн байгаа юм. Тэр залуугаар дамжуулж хүрэн морио авч байсан. Бас сүүлд Хэнтий аймгийн Баянхутаг сумын Болд гэдэг хүнээс нэг азарга авсан. Ний нуугүй ярихад одоо зүүн талын адуу л сайн давхиж байна.
-Хурдан хүлгүүдийнхээ амжилтыг дэлгэрүүлээч?
-Хамгийн эхний халтар морь аймгийн наадамд нэг айрагдаад, намар нь Өргөн ширэгийн баярт ахиад айрагдсан. Өргөн ширэгийн баярт хоёр удаа айрагдсан байх шүү. Хойд талын сумдадаа бол олон удаа айрагдаж, түрүүлсээн. Хул морь ч ялгаагүй арын сумдад сайн давхисан. Улаангом сумын баяр гэж болдог юм, тэнд нэг түрүүлсэн. Тэгээд сумын ойнуудаас айраг, түрүү олон авсан шүү. Хүрэн морь болохоор ноднин жил суманд түрүүлээд, Ховд сумын 90 жилийн ойд очиж айргийн таваар хурдалсан. Одоо хавчиг морь байна. Манай хойд талын сумдад хамгийн сайн хурдтай нь Түргэн. Урд талын халх адуунуудыг бодоход илүү биерхүү. Гэхдээ Тэс адуунд арай хүрэхгүй. Уул хаданд сайн адуу л даа. Манай Түргэнийхэн Улаан даваа давж аймгийн төвөөс 70-80-аад км Сэрүүн гэдэг газар зусдаг юм. Тийм болохоор бид аймагт тэр болгон очоод байж чаддаггүй. Ер нь манай аймагт говийн морьд илүү амжилт гаргадаг даа. Яагаад гэхээр манай аймаг чинь зундаа айхтар халдаг газар шүү дээ.
-Зүүн талаас авчирсан адуунууд хэр нутагшиж байна вэ?
-Гайгүй ээ. Хүрэн морь маань л сайн давхиж байна. Ирээд ганц хоёр жил болж байж давхих юм билээ.
-Улаангомд ажиллаж амьдраад байна уу?
-Тиймээ. Адуу мал Түргэн суманд бий. Би 60-аад адуутай. Манай нутагт нэг хэсэг адуу цөөрсөн, ч одоо эргээд өсөж байна.
-Увс аймагт энэ жил баруун бүсийн уралдаан зохион байгуулагдана. Урьд нь хоёр ч удаа улсын чанартай бүсийн наадам болж байсан. Түүнд оролцож байв уу?
-2011 оны баруун бүсийн наадамд хул шүдлэнгээ 12-оор давхиулсан. Уг нь манайх нуурынхаа хөвөөг дагаж эгц дээшээ уралддаг байсан юм. Тэгсэн хар зам тавьсантай холбогдуулаад даншгийн урд жил уралдааны замаа өөрчилсөн.
-Уяаны эрдмийн А үсэг заасан багш тань хэн бэ? Хэн гэдэг уяачаас зөвлөгөө авдаг байв?
-Манай хүргэн ах Иванов гэж хүн байдаг. Тэр хүний алаг морь хязааландаа аймгийн наадамд дөрөвт давхиад, дараа жил нь түрүүлж, долоон настай дөрвөлж, есөн настайдаа ахиад түрүүлж байсан юм. Дөрвөд угшлын адуу л даа. Нэгдэл дундын үйлдврийн жижигхэн хүрэн алаг морь байсан юм. Тэр алаг морийг би хүүхэд байхдаа унаж, басхүү уяаных нь ажилд тусалдаг байлаа. Тийм болохоор уяаны эрдэм заасан анхны багш гэвэл Иванов ах маань болох байх. Мөн Өндөрхангай сумын гаралтай аймгийн Алдарт уяач Жамъян гэж хүн их зааж зөвлөдөг.
-Аав тань морь мал уядаггүй байсан юмуу?
-Үгүй ээ. Бид эцэг эхээс 11-үүлээ. Манайхнаас надаас өөр морь уяж байгаа хүн байхгүй.
-Тэгвэл хүүхдүүд тань моринд дуртай юу?
-Том хүү маань 12-той. Дундах нь зургаан настай, тэр л морь унаж байна. Морь сонирхох гэдэг чинь бараг цусанд байдаг юм биш үү. Манай хүүхдүүд моринд дуртай, дуртай.
-Аль насны морь илүүтэй давхиад байх шиг санагддаг вэ? Өөрөөр хэлбэл Отгонбаатар Алдарт аль насны морьдын уяаг илүү тааруулдаг вэ?
-Миний хувьд азарга уяж үзээгүй. Яагаад гэхээр аав маань тэгж захисан юм. Азарганаас бусад насны морьд жигдхэн сайхан давхиад байх шиг санагддаг шүү.
"Тод магнай" сэтгүүл Увс аймгийн тусгай дугаар
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- Өчигдөр, 17:46 минут Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- Өчигдөр, 11:21 минут МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
- 2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна