МАНЛАЙ СУМЫН ЦУУТАЙ УЯАЧИД
А.Тэлмэн 2017 оны 11-р сарын 24 -нд
Түшээт хан аймгийн Эетэй бээлийн хошуу ноён Жагваралын Содномдорж:
Ж.Содномдорж нь 1882-1907 онд Эетэй бээлийн хошууг захирч байжээ. Тэрбээр олон удаагийн даншиг болон төрийн их баяр наадамд хурдан хүлгийнхээ тоосыг өргөж нэр алдраа мандуулж явсан, говь нутагтаа алдартай сайн уяач байсан юм. Түүний хамар цагаан зээрд азарга нь улсын баяр наадамд нэг түрүүлж, нэг удаа дөрвөөр давхиж байсан бол 1923 оны улсын баяр наадамд бор морь нь аман хүзүүдэж, хүрэн шүдлэн нь айргийн дөрвөөр давхиж байсан түүхтэй.
Мөн 1925 оны үхэр жил Ардын хувьсгалын дөрвөн жилийн ойн наадамд Богдхан уулын аймгийн Хоёр Өлзийт уулын хошууны Жагваралын Содномдоржийн зээрд азарга айргийн гуравт хурдалсныг түүхийн шарласан хуудаснаас харж болно. Энэхүү хамар цагаан халзан азарга 1928 оны улсын баяр наадамд түрүүлэн түмэн олноо баясгаж “Со сайдын зээрд халзан” хэмээн алдаршсан билээ.
Түшээт хан аймгийн Эетэй бээлийн хошуу ноён Содномдоржийн Галсандаржаа:
1907-1923 онд нь Эетэй бэйлийн хошууг үе залгамжлан захирсан С.Галсандаржаа нь эцгийнхээ хурдан морь уяж, шинждэг арвин их туршлагыг өвлөсний зэрэгцээ өөрийн ажигч гярхай авьяасандаа тулгуурлан хурдан морь уях эрдэмд суралцан түүнийгээ хөгжүүлж чадсан нэгэн байсан гэдэг.
Тэрбээр Хардэл бээсийн хошууны хурдан морьт Пунцагнамжилын хүү Пүрэвдоржтой Гандан хийдэд хамт шавилан сууж байхдаа ойр дотно үерхэн нөхөрлөж байсан тул 1928 онд Хардэл бээсийн хошууг зорьж очин хурдан удмын гурван үрээ нутагтаа авч ирэн, хошууныхаа адууны удам, угшлыг сайжруулж байсан тухай түүхэн сурвалжуудад тэмдэглэн үлдээжээ. Түүнчлэн Галсандаржаа ноёнтон эмгэг согог олсон адууг үзэж оношлох, хатгаж ханах зэргээр эмчлэн эдгээхдээ гаргууд нэгэн байсан тухай нутгийн олны ам дамжсан яриа байдаг.
Дашрамд сонирхуулахад, тэрбээр наадамд явахдаа хурдан морьдоо шон тойруулах зуураа хуурч залан морины явдал гийнгоо татуулах, “Хурдан сайхан” дууг хуурдуулдаг заншилтай байсан гэдэг.
"Тод магнай" сэтгүүл. Дугаар 90
Ж.Содномдорж нь 1882-1907 онд Эетэй бээлийн хошууг захирч байжээ. Тэрбээр олон удаагийн даншиг болон төрийн их баяр наадамд хурдан хүлгийнхээ тоосыг өргөж нэр алдраа мандуулж явсан, говь нутагтаа алдартай сайн уяач байсан юм. Түүний хамар цагаан зээрд азарга нь улсын баяр наадамд нэг түрүүлж, нэг удаа дөрвөөр давхиж байсан бол 1923 оны улсын баяр наадамд бор морь нь аман хүзүүдэж, хүрэн шүдлэн нь айргийн дөрвөөр давхиж байсан түүхтэй.
Мөн 1925 оны үхэр жил Ардын хувьсгалын дөрвөн жилийн ойн наадамд Богдхан уулын аймгийн Хоёр Өлзийт уулын хошууны Жагваралын Содномдоржийн зээрд азарга айргийн гуравт хурдалсныг түүхийн шарласан хуудаснаас харж болно. Энэхүү хамар цагаан халзан азарга 1928 оны улсын баяр наадамд түрүүлэн түмэн олноо баясгаж “Со сайдын зээрд халзан” хэмээн алдаршсан билээ.
Түшээт хан аймгийн Эетэй бээлийн хошуу ноён Содномдоржийн Галсандаржаа:
1907-1923 онд нь Эетэй бэйлийн хошууг үе залгамжлан захирсан С.Галсандаржаа нь эцгийнхээ хурдан морь уяж, шинждэг арвин их туршлагыг өвлөсний зэрэгцээ өөрийн ажигч гярхай авьяасандаа тулгуурлан хурдан морь уях эрдэмд суралцан түүнийгээ хөгжүүлж чадсан нэгэн байсан гэдэг.
Тэрбээр Хардэл бээсийн хошууны хурдан морьт Пунцагнамжилын хүү Пүрэвдоржтой Гандан хийдэд хамт шавилан сууж байхдаа ойр дотно үерхэн нөхөрлөж байсан тул 1928 онд Хардэл бээсийн хошууг зорьж очин хурдан удмын гурван үрээ нутагтаа авч ирэн, хошууныхаа адууны удам, угшлыг сайжруулж байсан тухай түүхэн сурвалжуудад тэмдэглэн үлдээжээ. Түүнчлэн Галсандаржаа ноёнтон эмгэг согог олсон адууг үзэж оношлох, хатгаж ханах зэргээр эмчлэн эдгээхдээ гаргууд нэгэн байсан тухай нутгийн олны ам дамжсан яриа байдаг.
Дашрамд сонирхуулахад, тэрбээр наадамд явахдаа хурдан морьдоо шон тойруулах зуураа хуурч залан морины явдал гийнгоо татуулах, “Хурдан сайхан” дууг хуурдуулдаг заншилтай байсан гэдэг.
"Тод магнай" сэтгүүл. Дугаар 90
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
17 цагийн өмнө Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура… -
Өчигдөр, 15:17 минут Ярилцах болзол хангагдав -
Лхагва, 23:31 минут Шөвгөр зээрдээ дурсах уу? -
Лхагва, 23:27 минут Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд: МУ-ын Алдарт уяач … -
Лхагва, 22:42 минут Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура… -
11-р сарын 23 -нд Янзага зээрд -
11-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура… -
11-р сарын 19 -нд Элдэв-Очирын Ариунболд хэмээх идэрхэн уяачийн туха… -
11-р сарын 12 -нд Бар жилийн унаганууд бүгд айрагдав -
11-р сарын 12 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд: Тод манлай уяач Т.… -
11-р сарын 11 -нд Эр улсын нөхөрлөл Их хурдын айраг хүртээсэн нь -
11-р сарын 02 -нд Цадиггүй Цагаанаа -
10-р сарын 31 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд: МУ-ын Алдарт уяач … -
10-р сарын 31 -нд Мөрөөдөл биелүүлэх Мөнгөн -
2025 оны 10-р сарын 01 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд: Тод манлай уяач Г.… -
2025 оны 10-р сарын 01 -нд Уралдаанч Б.Мөнхбилэг: Манай найзууд дунд надаас ө… -
2025 оны 9-р сарын 24 -нд "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан дааган… -
2025 оны 9-р сарын 20 -нд Д.Доржцэвээн: Монголчууд эртнээс Дамдин Сандүв бур… -
2025 оны 9-р сарын 16 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд: Тод манлай уяач С.… -
2025 оны 9-р сарын 16 -нд "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан шүдлэн… -
2025 оны 9-р сарын 16 -нд Түмэн эх Бүлтгэр халзан -
2025 оны 9-р сарын 10 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд: Тод манлай уяач Д.… -
2025 оны 9-р сарын 10 -нд "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан хязаал… -
2025 оны 9-р сарын 04 -нд МУ-ын Алдарт уяач И.Золбоо: Хонгор нутгаас төрийн … -
2025 оны 9-р сарын 03 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд: Тод манлай уяач Б.… -
2025 оны 9-р сарын 02 -нд "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан соёоло…
-
2025 оны 8-р сарын 21 -нд "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан их нас… -
2025 оны 8-р сарын 11 -нд ММСУХ-ны 30 жилийн ой, "Их хурд-10" уралдаанд эхни… -
2025 оны 8-р сарын 05 -нд Сүүт гүүний унагыг шүтсү... -
2025 оны 8-р сарын 04 -нд Зүүн бүсийн сонгомол бага ангилалд Ц.Мягмардоржийн…
-
2025 оны 8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Х.Нурлаты… -
2025 оны 8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Э.Бямбасү… -
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Д.Ариуннарангийн хээр хязаалан түрүүл… -
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд М.Адъяабаатарын хар шүдлэн түрүүлжээ -
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсэд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зээрд түрүүлжээ -
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлжээ -
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Баруун бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Т.Цэенд… -
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд М.Энхтайванбаатарын зээрд халзан даага … -
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд С.Хүдэрчулууны зээрд соёолон түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн халтар морь түрүүлл… -
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Баярмагнайн бор соёолон түрүүллээ -
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд О.Баатарын хонгор соёолон түрүүллээ -
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн Гоё хээр азарга түр… -
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Тогтохын хүрэн халзан азарга түрүүл… -
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Б.Саянсанаагийн халиун азарга түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Л.Нямба… -
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд А.Ариунболдын зээрд даага түрүү магна… -
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд эхний 1… -
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Б.Дагвабазарын хээр хязаалан түрүүллэ… -
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Баярхүүгийн зээрд шүдлэн түрүүллээ
-
Лхагва, 22:42 минут Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура… -
Лхагва, 23:27 минут Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд: МУ-ын Алдарт уяач … -
Лхагва, 23:31 минут Шөвгөр зээрдээ дурсах уу? -
Өчигдөр, 15:17 минут Ярилцах болзол хангагдав -
17 цагийн өмнө Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…

Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна