Борцгор хотонтой хамт ирсэн “Мөнгөлөг шагшуурга” наадам
Олон ястны өлгий Ховд нутгийн Хар ус нууранд 2018 оны хоёрдугаар сарын 24-25-нд “Мөнгөлөг шагшуурга” цас мөсний наадам амжилттай болж өндөрлөлөө. Энэхүү арга хэмжээг долоо дахь жилдээ зохион байгуулсан бөгөөд энэ жил 18 мянга гаруй зочин гийчин хүрэлцэн иржээ.
Байгаль орчноо хайрлан хамгаалах, нийтийн биеийн тамирыг дэмжих, бүс нутгийн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх, давтагдашгүй өв соёлоо түгээн дэлгэрүүлэх үндсэн зорилготой наадмын түүх ингэж эхэлжээ.
Дэлхий дээр долоон зүйлийн хотон шувуу байдгаас Монголд борцгор хотон л байдаг ажээ. Усны шувууд дотроос хамгийн том, “Улаан ном”-д орсон нэн ховор гэдгээс нь илүү 50 см шахуу урт хошуугаар нь хүмүүс сайн мэдэх байх. Хотон шувууны хошуугаар уяачид хурдан морины хусуур хийж зиндаархдаг болоод удаж байна. Уг нь аль тэртээ 1953 онд хотон шувуу агнахыг хориглосон юм билээ. Нэг аймгийн наадмаар хотон шувууны хошуугаар хийсэн хусуур бүсэндээ хавчуулсан 100 гаруй уяач байсан гээд бодохоор нэн ховор амьтныг агнахыг хориглосон хууль журам ямархуу хэмжээнд мөрдөгдөж байгааг бэлээхэн илтгэнэ. Шувуу судлаачдын хэлж байгаагаар борцгор хотон шувуу нүүдлийнхээ үеэр Монголын хэд хэдэн нуураар дайрдаг боловч зөвхөн Ховд аймгийн Хар ус нууранд өндөглөдөг. 1960-1970 оны үед хэдэн зуугаараа нүүдэллэн ирдэг байсан энэ шувуу хулгайн анчдын балгаар устаж үгүй болох дээрээ тулаад байжээ.
Хар ус нуур орчмоор нутагладаг малчид борцгор хотон нүдэн дээр нь устаж, цөөрч байгааг зүгээр хараад суусангүй. Сум, аймгийнхантайгаа хамтраад Хар ус нуур тойрсон замбараагүй суурьшил, хүн, малын хөдөлгөөнийг зохицуулж, бэлчээрийн зохистой төлөвлөлт хийж, хулгайн анчидтай хатуухан тэмцэж эхэлжээ. Малчдын бүлгийн энэхүү тэмцэл хэдэн жилийн дараачаас үр дүнгээ өгч 4-5-хан болж цөөрөөд байсан хотон шувууны тоо толгой эдүгээ 80 гаруй болжээ. Дэлхийн байгаль хамгаалах сангийн Ховд аймаг дахь салбарынхан энэхүү санаачилгыг эхнээс нь бодитоор дэмжин ажилласан гэдгийг нутгийнхан хэлж байлаа. Үүнд урамшсан нутгийн малчид Хар ус нуурынхаа мөсөн дээр цугларч байгаль орчин, ан амьтнаа хайрлах уриан дор цэнгүүн хийсэн нь “Мөнгөлөг шагшуурга” наадмын эх суурийг тавьсан гэдгийг Ховд аймгийн Засаг дарга Д.Галсандондог онцолсон юм. Өнөө жил долоо дахь удаагаа тэмдэглэсэн “Мөнгөлөг шагшуурга” наадам баруун бүсийн өвлийн аялал жуулчлалын томоохон арга хэмжээ болж өргөжсөн төдийгүй гадаад, дотоодын 18 мянга гаруй хүн хуран чууллаа.
Ховд аймагт захчин, мянгад, өөлд, торгууд зэрэг 13 ястны дахин давтагдашгүй өв соёл, түүх, биет болон биет бус өвийг нэг дор үзэх боломжийг олгодгоороо “Мөнгөлөг шагшуурга” бусад цас мөсний баяраас ялгардаг. Энэ удаагийн мөсний баярт 17 сумын иргэд, ястан бүрийн төлөөлөл, аймгийн байгууллага, аж ахуйн нэгжүүд, УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж, Япон Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Масато Такаока, аймгийн ИТХ-ын дарга Г.Пүрэвганди, Засаг дарга Д.Галсандондог, аймгийн Засаг даргын орлогч Ш.Батсүх, Ч.Уранчимэг, ЗДТГ-ын дарга Б.Ганболд, “Морин хуур-2017” наадмын гранпри шагналт Ж.Хүрэлбаатар, Дарви сумын “Мөнгөн аяга” багийн 2017 оны Улсын хошой аварга малчин Д.Баатарцогт болон 2017 оны Улсын аварга малчид, тариаланчид, оролцож, ирсэн зочид гийчдэд хүндэтгэл үзүүллээ. Хоёр жилд нэг удаа болдог энэхүү наадамд ардын уран зохиолч Б.Лхагвасүрэн зочноор оролцохдоо “Өв соёлоо дээдэлж, байгаль орчин, ан амьтнаа хайрлах чин хүсэл дор нэгдсэн ийм баяр олон байгаасай. Энэ гайхалтай наадам бол Хар ус нуурын лусын зүүд юм” гэж хэлж байсан удаатай. Энэ жилийн баярт хүрэлцэн ирж оролцсон Японы Элчин сайд Масато Такаока “Баруун монголчуудын өв соёлыг байгалийн сайханд нь үзэх боломжийг олгодог ийм сайхан наадамд оролцсондоо маш их баяртай байна. Энэ сайхан өдрийг насан туршдаа мартахгүй” хэмээн сэтгэгдлээ хуваалцсан юм.
Бүх зүйл энгийнээс эхэлдэг. Баруун бүсийн аялал жуулчлалын хамгийн том арга хэмжээ болох “Мөнгөлөг шагшуурга” наадам борцгор хотонтой хамт ийн иржээ. Байгалиа хайрлан хамгаалах уриатай, өв соёлоо таниулан сурталчлах эрхэм зорилготой наадмын цар хүрээ жилээс жилд өргөжин тэлж, “Улаан ном”-д багтсан борцгор хотон шувууны тоо толгой нэмэгдэж байгаа нь хамгийн олзуурхууштай мэдээ байлаа. “Өв соёлоороо гоёцгооё” үндэстэн, угсаатны хувцас, эдлэл хэрэглэлтэй хос шалгаруулах уралдаанд 50 гаруй иргэн оролцсон бөгөөд тэргүүн байрт Алтай сумын оролцогч Д.Цогбадрахын гэр бүл захчин ястны иж бүрдэл хувцсаар, дэд байрт Дөргөн сумын оролцогч Б.Цэгмэдийн гэр бүл шалгарлаа.
“Дээлтэй монгол хүүхэд” уралдаанд 130 орчим хүүхэд оролцсон бөгөөд тэргүүн байрт Алтай сумын оролцогч Ц.Бадралт, Ц.Энхцэцэг нар манлайлав. Энэ жилийн “Дээлтэй монгол хүүхэд” уралдаанд оролцогчид ангийн арьснаас татгалзаж, уламжлалт эсгий, хурганы арьсаар урласан дээлээр гоёсноороо онцлог байлаа.
Баруун бүсийн тулгуур төв олон ястны өлгий Ховд аймаг аж амьдрал, байгаль, газар нутгийн хувьд нэлээд онцлогтой, аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх өргөн боломжтой нутаг. Тэр ч утгаараа “Гурван Сэнхэр төвтэй таван од” аялал жуулчлалын хөтөлбөрийн хүрээнд энэ жилийн “Мөнгөлөг шагшуурга-2018” наадмыг амжилттай зохион байгууллаа. Энэхүү наадмыг сурвалжлах боломжоор хангасан УИХ-ын гишүүн О.Батнасан, аймгийн удирдлагуудад талархал илэрхийлье.
Б.ТҮВШИНТӨГС
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- Лхагва, 17:46 минут Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- Лхагва, 11:21 минут МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
- 2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна