Аймгийн Алдарт уяач Л.Ганбат: Их насны мориороо давамгай амжилт гаргаж байсан

Эрхэм уншигч та бүхний шинэ долоо хоногийн ажил үйлсэд амжилт хүсье. Өнөөдөр та бүхэндээ Говь-Алтай аймгийн Эрдэнэ сумын Цэцэг нуур 2-р багийн харьяат, аймгийн Алдарт уяач Ламжавын Ганбатын ярилцлагыг хүргэхээр бэлтгэлээ.
- Та хэзээнээс морь уяж эхэлсэн бэ. Тэр түүхээс яриагаа эхэлье?
-Би 1987 онд цэргээс ирээд даага уяж арваар давхиулсан. Мөн аавынхаа уядаг байсан хоёр морийг уяж байсан. 1988, 1989, 1990 онд алаг даага минь сумын наадамд аман хүзүүдсэн. 1991 онд хавчиг соёолон уялгүй өнжөөгөөд 1993 оноос уралдаж айрагдуулсан. Суманд түрүүлж чадаагүй ч 11 айрагтай.
- Таны унаган адуу юу?
-Өөрийн унаган адуу л даа. Алаг морины охин дүүгээс гарсан унаганууд сумын наадамд хоёр түрүүлж хэд, хэдэн удаа айрагдсан.
-Таны оролцсон хамгийн том наадам, таны үзүүлж байсан хамгийн өндөр амжилт гэвэл?
-Хамгийн чансаатай нь гэвэл 1996 онд манай суманд болсон баруун бүсийн даншиг юм. Тухайн үед даншиг битгий хэл жижиг наадам ч зохион байгуулагддаггүй байлаа. Тэгэхэд тэр наадамд Баянхонгорын гурван сум, Эрдэнэ, Чандмань, Цогт, Алтай, Цээл, Халиун гээд 10 гаруй сумаас уяачид ирж оролцсон. Баруун бүсийн даншигт алаг морины охин дүүгийн унага борлог үрээ, бор үрээ, даага гурвыг уясан. Алаг морь зургаагаар ирсэн бол даага дөрвөлсөн. 2003 онд Баян-Өндөр сумын 80 жилийн ойд гурван үрээтэй яваад нэг нь аман хүзүүдэж, хоёр нь зургаагаар давхиж байсан. Баянтооройд Дархан газрын анхны ой болоход миний алаг морь зургаалж, үрээ гурвалсан. Миний оролцсон томоохон наадам гэвэл энэ л байна.
-Сумын баяр наадмаас хэдэн айраг, түрүүтэй вэ?
-Хоёр түрүүтэй. Нийт түрүүтэйгээ нийлээд 24 айраг байгаа болов уу
-Аль насны мориор давамгай амжилт гаргасан байна?
-Их насаар илүү амжилт гаргасан байна лээ.
-Их насны ямар морьд айрагдуулж байсан бэ?
-Алаг морь шүдлэн, хязаалан, соёолондоо аман хүзүүдсэн. 1991 онд суманд дөрөвлөсөн. Тэгээд 2000 оны зуднаар 15 настайдаа үхсэн дээ. Алаг морь сумын баярт нийт есөн удаа айрагдсан юм. Дүү халзан хүрэн нь даага, шүдлэндээ хоёр түрүүлсэн юм. Тэгээд Баян-Өндөрийн ойд аман хүзүүдсэн. Миний борлог морь Адууны даншиг наадамд дөрөвлөж байснаас гадна сумын наадамд хоёр айрагдсан.
-Шүдлэн, хязаалан уралдуулаагүй юм уу?
-Уралдсан ч айрагдаагүй. Хээр даага Ардын намын баяр гэж нэлээн том наадамд түрүүлээд, сумандаа айрагдсан. Даанч энэ даагаа дараагийн жил нь алдчихсан юм. Дараа нь бор үрээгээр наадаж сумын наадамд олон айраг, түрүү авсан. Уралдах бүртээ айраг, түрүү авч байсан. Энэ морио ахдаа өгчихсөн. Ах азарга тавьсан гэсэн. Би бага насанд нь хоёр айрагдуулаад л өгчихөж байсан. 2002, 2003 онд би гурван адуу уяад зургаан айраг авч байсан юм. Харамсалтай үүнээс удалгүй би осолд ороод морио уяж чадахаа больсон. Уях төл ч үгүй болсон доо. 2004 онд Алдарт уяач цол аваад л морь уях ажлаас холдсон.
-Одоо уяхгүй байгаа юмуу?
-Уяхгүй байгаа.
-Хүүхдүүд залгаж уяж байна уу?
-Үгүй. Манай хүү айл болж тусдаа гараагүй болохоор хэдэн малтайгаа л таардаг юм шиг байна. Би өөрөө суманд ажилтай, тэгээд ч бие хаа муутай болоод морь уяхаа байсан. Манай нэг дүү Налайхаас адуу авчирч энд зардаг юм. Би захиалгыг нь зохицуулна.
-Онцгой байдлын албаныхан баяр наадмын зохион байгуулах комисст ордог уу?
-Орно оо. Би морь уяхаа больсноос хойш морины комисст ажиллаж байгаа. Морь барихаас эхлээд зохион байгуулалтын бүх ажилд оролцоно.
-2004 оноос хойшхи Эрдэнэ сумын хамгийн онцлогтой наадмуудыг онцолж яриач?
-2004 оноос хойш зүүн зүгийн адуу давамгай хурдалж байна. Зүүн зүгээс олон сайхан адуу ирсэн. Лувсанцэрэн хөгшний хүүхдүүд анх зүүн зүгээс адуу авчирсан. Баасансүрэн гэж хүний Буудан азарга гэж гоё адуу байлаа. Бямбадонойн бор морь энэ жилийн баярт хол тасархай ирсэн. Ганбаатарын жигүүр хээр гэж нутгийн сайхан адуу байсан. Зүүн зүгийн адуутай эн тэнцүү уралддаг сайн морь байгаа юм. Гэвч энэ жил түрүүлж ирж байгаад барианы газарт унаад үхчихсэн.
-Яг таны оролцож байсан наадмуудаас хамгийн сайхан нь хаана, хэзээ болж байв?
-Хамгийн сайхан нь манай суманд болсон Адууны даншиг наадам юм. Газар, газрын уяачид ирж адуугаа уралдуулсан их том наадам л даа. Би ч амжилттай наадсан. Тэр наадмаар би галын ахлагчаар ажиллаж уяачдаа зохион байгуулалттайгаар оролцуулсан. Цогт сумын уяачдын галыг хүлээж аваад бүх уралдаанд нь оролцуулчихаад буцаагаад л нутаг руу нь гаргаж өгч байлаа. Цээлийн Лхагваа гээд Алдарт, улсын уяач хүн бий. Тэр улсуудтай сайхан танилцаж байлаа.
-За баярлалаа. Бидний урилгыг хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.
-Та бүхний ажилд амжилт хүсье.
Д.Энхтуяа "Тод магнай" сэтгүүлийн Говь-Алтай аймгийн тусгай дугаар 2017 он
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Баасан, 20:21 минут 3000-ын улааны эзэн Гомбожавын Очирбат
-
Баасан, 19:57 минут Д.Ганзоригийн хээр
-
Баасан, 19:52 минут Аймгийн Алдарт уяач Д.Ганзориг: “Аавын минь адуу” …
-
Мягмар, 22:49 минут Сайн адууны эрэлчин, шандаст шаргын эзэн Ажинбааг …
-
Мягмар, 22:38 минут “Манба Дацан” хийдийн зурхайч, Анагаах Ухааны маги…
-
Мягмар, 22:28 минут Ч.Батзоригийн шарга халзан
-
Мягмар, 22:16 минут Сумын Алдарт уяач Г.Дорж: Галшараас авчирсан адуун…
-
Мягмар, 21:57 минут Луу халтар
-
Даваа, 10:36 минут ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-25: МАЛЫН ИХ ЭМЧ Д.НЯМЖАВ
-
Даваа, 10:16 минут “Хөгжилт” нэгдлийн ууган гишүүн, хурдан хүлгийн цу…
-
Даваа, 10:03 минут Ч.Батзоригийн хар
-
Ням, 20:50 минут Аймгийн Алдарт уяач М.Ганцогт: Баруун бүсийн түрүү…
-
1-р сарын 08 -нд Баян ходоодны дааганы унаач Уралдаанч Б.Батхишиг: …
-
1-р сарын 08 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд 6-15-д хурдалсан дааганууд
-
1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Т.Буян-Өлзий: Бэлэгний гүүний уу…
-
1-р сарын 08 -нд Уралдаанч Б.Баярцогт: Одоо ээж рүүгээ ярина аа
-
1-р сарын 08 -нд Б.Сэр-Одын шарга халзан
-
1-р сарын 08 -нд Уяач Б.Сэр-Од: Халзан даагаараа төрийн наадмын анх…
-
1-р сарын 06 -нд П.Энхмөнхийн сартай хул
-
1-р сарын 06 -нд МУ-ын Манлай уяач П.Энхмөнх: Наадам бүрдүүлэгч бид…
-
1-р сарын 06 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ч.Балжинням: Би аймагт зургаан…
-
1-р сарын 06 -нд Г.Гансүхийн хул
-
1-р сарын 06 -нд Уяач Г.Гансүх: Тэр үеийг үгээр илэрхийлэхийн аргаг…
-
1-р сарын 04 -нд Сумын Алдарт уяач Н.Батболд: Хашаанд зогсоож тэжээ…
-
1-р сарын 04 -нд Уралдаанч Н.Билэгтсайхан: Том болоод эмч болно оо
-
1-р сарын 04 -нд С.Баярсайханы бор
-
1-р сарын 04 -нд Аймгийн Алдарт уяач С.Баярсайхан: Улсын баяр наада…
-
1-р сарын 02 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Тайванжаргал: Өвөө маань 9 сум…
-
1-р сарын 02 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-24: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Э.МӨНХ-…
-
1-р сарын 02 -нд Уралдаанч О.Өсөхбаяр: Улсын наадмаас анхны айргаа …
-
1-р сарын 02 -нд Ц.Гончигсүрэнгийн хээр
-
1-р сарын 02 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Гончигсүрэн: Би өөрийгөө азт…
-
12-р сарын 30 -нд Ухаа адуугаар урамтай наадагч Сэр-Одын Сунайндагва
-
12-р сарын 30 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд эхний 6-30-д хурдалсан шүдлэнг…
-
12-р сарын 30 -нд Уралдаанч Б.Төрболд: Замынхаа талдаа ороход айрагт…
-
12-р сарын 30 -нд З.Тэмүүжингийн хонгор
-
12-р сарын 30 -нд Уяач З.Тэмүүжин: Эрдэнэтээс анх удаа төрийн наадмы…
-
12-р сарын 27 -нд Уралдаанч Б.Сэргэлэнбаатар: Би удахгүй 8 нас хүрнэ
-
12-р сарын 27 -нд Н.Дөлгөөний халиун
-
12-р сарын 27 -нд Ууган хүүгийн хийморь асч, удмаа залган алдраа ман…
-
12-р сарын 27 -нд “Их газрын чулуу” ХХК-ийн захирал П.Баяржаргал: Б…
-
12-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Х.Баяраа: Тахийн азарганы үр төл…
-
12-р сарын 24 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-23: МАНЛАЙ УЯАЧ Б.ЦЭНДБААТАР
-
12-р сарын 24 -нд Сумын Алдарт уяач О.Баттулга: Ам гарна гэдэг морио…
-
12-р сарын 24 -нд Уралдаанч Н.Билгүүнманлай: Хул шүдлэнгээ айрагдуул…
-
12-р сарын 24 -нд Г.Адьяахүүгийн хул халзан
-
12-р сарын 24 -нд Уяач Г.Адьяахүү: Цагаанхайрхан сумаас маань монгол…
-
12-р сарын 24 -нд АХ-99 жилийн ойд эхний 11-30-д хурдалсан хязааланг…
-
12-р сарын 23 -нд Б.БАЯРДОРЖИЙН ЛАКИ ХАР
-
12-р сарын 23 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.Нямхүү: Нас явлаа одоо уяхаа б…
-
2020 оны 11-р сарын 08 -нд Монгол Улсын Алдарт уяач Г.Батболд: Хоёр зүйлийг б…
-
2020 оны 11-р сарын 08 -нд Хүннү халтар
-
1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Т.Буян-Өлзий: Бэлэгний гүүний уу…
-
12-р сарын 30 -нд Уралдаанч Б.Төрболд: Замынхаа талдаа ороход айрагт…
-
2020 оны 11-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач С.Энхтөр: Хурдан морины төлөө …
-
12-р сарын 23 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Батсүх: Ийм л үр дүн хүлээж…
-
2020 оны 10-р сарын 19 -нд Алдраа авч чадаагүй аавыгаа дурсахуй
-
12-р сарын 21 -нд Уяач А.Лхагва: Гүнтийн ногооноос хойш 37 жилийн да…
-
2020 оны 10-р сарын 13 -нд Б.Эрдэнэбаярын саарал
-
2020 оны 10-р сарын 26 -нд Дайчин халзан
-
2020 оны 11-р сарын 24 -нд МУ-ын Алдарт уяач Батчулууны Ерөөлт: Их мэдэж, нар…
-
2020 оны 11-р сарын 10 -нд Уралдаанч С.Эрхэмбаяр: Улсад уралдаж байгаа морьды…
-
2020 оны 10-р сарын 21 -нд Дөлгөөн халтар
-
2020 оны 11-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Рэнцэндорж: Баянбараат, Баянца…
-
1-р сарын 06 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ч.Балжинням: Би аймагт зургаан…
-
1-р сарын 08 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд 6-15-д хурдалсан дааганууд
-
2020 оны 11-р сарын 10 -нд Дүүгүүр хээр
-
1-р сарын 06 -нд МУ-ын Манлай уяач П.Энхмөнх: Наадам бүрдүүлэгч бид…
-
2020 оны 12-р сарын 16 -нд МОНГОЛ ХҮРЭН
-
2020 оны 10-р сарын 21 -нд Морьтны соёлыг түүчээлэн түгээгсэд
-
12-р сарын 24 -нд Уяач Г.Адьяахүү: Цагаанхайрхан сумаас маань монгол…
-
1-р сарын 08 -нд Б.Сэр-Одын шарга халзан
-
2020 оны 10-р сарын 26 -нд АХ-99 жилийн ойд эхний 30-д хурдалсан их насны хүл…
-
12-р сарын 21 -нд Боржигон овогт Дэндэвийн Хишигжаргал
-
2020 оны 12-р сарын 13 -нд Монгол Улсын Алдарт уяач Д.Баясгалан: Луу жил дхүр…
-
2020 оны 10-р сарын 21 -нд Х.ТҮМЭНБАЯРЫН ХУЛАН БУУРАЛ
-
2020 оны 10-р сарын 13 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.Алтанхуяг: Хүрэн азарга улсад …
-
2020 оны 10-р сарын 26 -нд Тод манлай уяач Д.Хишигжаргал: Моринд дуртай охинд…
-
2020 оны 12-р сарын 13 -нд З.ПҮРЭВ-ОЧИРЫН ЗЭЭРД
-
Мягмар, 22:28 минут Ч.Батзоригийн шарга халзан
-
2020 оны 10-р сарын 16 -нд Мадаггүй сайхан нааддаг Макс галын уяачид
-
2020 оны 12-р сарын 13 -нд Уралдаанч Б.Буянтөгс: Тавд давхиж явахад зүрх хурд…
-
2020 оны 11-р сарын 24 -нд Г.Ганбаярын хар
-
2020 оны 10-р сарын 21 -нд Сумын Алдарт уяач Г.Одбаатар: Манайхан Баянхонгор …
-
2020 оны 10-р сарын 16 -нд МЭНГЭТ ХҮРЭН
-
2020 оны 11-р сарын 08 -нд Д.ДАЯНДЭМИДИЙН ХОНГОР
-
2020 оны 11-р сарын 17 -нд МУ-ын Заан Ч.Батзориг: Төрийнхөө наадмаас нэг дор …
-
2020 оны 10-р сарын 13 -нд Уяач Б.Эрдэнэбаяр: Улс, бүсийн уралдаанаас дөрвөн …
-
2020 оны 12-р сарын 07 -нд Т.УУГАНБАЯРЫН ХҮРЭН
-
2020 оны 11-р сарын 24 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд 11-30 хурдалсан соёолонгууд
-
Ням, 20:50 минут Аймгийн Алдарт уяач М.Ганцогт: Баруун бүсийн түрүү…
-
12-р сарын 23 -нд Б.Батсүхийн унаган зээрд
-
12-р сарын 30 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд эхний 6-30-д хурдалсан шүдлэнг…
-
12-р сарын 24 -нд АХ-99 жилийн ойд эхний 11-30-д хурдалсан хязааланг…
-
12-р сарын 30 -нд Уяач З.Тэмүүжин: Эрдэнэтээс анх удаа төрийн наадмы…
-
1-р сарын 02 -нд Ц.Гончигсүрэнгийн хээр
-
2020 оны 10-р сарын 19 -нд Ц.ЧИНГИСИЙН БУУРАЛ
-
2020 оны 12-р сарын 07 -нд Аатай ах дүүс
-
1-р сарын 06 -нд П.Энхмөнхийн сартай хул
-
2020 оны 11-р сарын 19 -нд Ц.Буянбаатарын саарал
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна