НААДМЫН ӨДРҮҮД ДЭХ БИДНИЙ ЕРТӨНЦ


Хүйн долоон худгийн торгон ногоон дэнж, байгалийн өнгө будгийг хослуулаад наадмын энэ л өдрүүд аяа гайхалтай. Уламжлал ёсоор хурдан морьдын уралдаан шүдлэн /2020.07.10/ насаар эхлэхээр товлосон ч хойшлуулжээ. Учир нь үргэлжилсэн борооноос болж, уг насны морьдыг 13-нд уралдуулах болсон юм. Ийнхүү өдөр өнжин “саатсан” бороо үдэшдээ зогсож, эх оронд маань шинэ өглөө эхэллээ.

2020.07.11. Ир нь ханасан алтан тууртын хийморийн тоосонд, бяр нь амтагдсан аварга хүчтэнүүдийн дэвээнд, цэц нь жигдэрсэн эрхий мэргэдийн уухайнд омогшсон монгол наадам. Энэ жилийн тухайд корона вирусийн халдварт өвчнөөс урьдчилан сэргийлж, үзэгчгүй наадмыг зохион байгуулахаар шийдвэрлэсэн билээ. Өдөрт гурван нас уралдахаар баяр наадмын хөтөлбөрт тусгасан болохоор сэтгүүлийн багийнхан эхний уралдаанаас урьтаж очих гээд хотоос 06:00 цагтай уралдан гарцгаалаа. Тэнд биднийг нам гүм атлаа нов ногоон тал угтав. Том том асар, гэр, уяан дээрх морьд, үндэсний дээл хувцсаараа гоёсон наадамчид, худалдааны асрууд .... гээд л бум бужигнаж, түм түжигнэж байдаг Хүйн долоо худагийн дэнж энэ удаад тун нам гүмхэн. Өмнөх өдөр нь борооноос болж хоосон буцсан. Харин өнөөдөр бол өөр. Зам дагуу цагдаа нар зогсож, нэг бүрчлэн шалгана. Мандаттай бид ямартаа ч хаалтгүй орлоо. Жил бүр ирсээр ижил дасал болсон барианы цэнхэр хашаа, комиссын гэр, түүний зэргэлдээх сэтгүүлчдийн гэр, хүүхдийн төлөө газрынхны асар, цагдаагийн машин, цэрэг цагдаагийн ажилчид гээд өөр зүйлгүй. Цагаан хоолойгоор уяачдад морьдоо бүртгүүлэхийг сануулсан зар явах бөгөөд завсраар нь монгол наадмын болон хурдан морьдын тухай дуу цангинана. Комиссынхон болон бидний гэрээр хаа нэг хүүхдээ хөтөлсөн уяачид ирж бүртгэл хаана хийж байгааг асуухаас өөрөөр зочид үгүй.

Удсан ч үгүй цаг болж, гарааны зурхай руу бүртгүүлсэн азарганууд хөдөлж буйг цагаан хоолойгоор ахин зарлана.
... Тэгсэнээ эргэлээ ...барианд орлоо. Цэнхэр хашаанд айргийн азаргануудыг тосон бид диктафоноо барьж, аппаратаа үүрээд сэтгүүлчдийнхээ гэрээс гарлаа. Бариан дээр манай зурагчид ажиллаж байгаа болохоор дараагийн “өртөөний” бидний ажил эхэлж байгаа нь тэр. Хөлсний энэ хашаанд уралдаанч хэдэн хүүхдээ “барьж” авах гэж хөөрхөн юм болно оо. Өмнө жилээс хойш таараагүй хуучин танилууд маань нэгээр тогтохгүй олон байх чинь. Болоогүй ээ, зарим нь танимхайраад, би танд өнгөрсөн наадмаар яриа өгсөн шүү дээ гэнэ. Харин шинэ найзууд маань жаахан бишүүрхэнгүй. Гэхдээ анхны наадам, аль эсвэл анхны айраг гээд хөөр дүүрэн байгаа нь нүднээс нь илт. Зарим нь диктафон бариад очихоор сандарсандаа нэрээ хүртэл мартаж хайр хүргэх бол өөр нэг нь хэзээний том хүн шиг “Та сайхан наадаж байна уу” гээд эхэлнэ. Хэрсүү нь дэндсэн юм уу гэмээр атлаа бэлгэнд өгөх чихэр жимсэнд хөөрчихсөн гүйж байгааг нь харах сайхаан. Бидний дундах яриа товчхон болох ч тэр цөөхөн өгүүлбэрт тэдний ертөнц бүхлээрээ багтдаг. Тэр амжилт амархан ирдэггүйг мэддэг. Дов өндөр наадмын чансааг мэддэг.... Заримдаа томчуудын булхайг ч бас мэднэ. Гэхдээ өвөг дээдсийнхээ өв соёлыг тээлцэн, төрийн их баяр наадамд оролцож байгаадаа баярлана. Уяач ах нараараа бахархана. Тиймдээ ч олон хөвгүүн том болоод Тод, Манлай, Алдарт уяач болох мөрөөдөлтэйгөө хуваалцана. Болоогүй ээ, бас адуу мал яриад эхлэхээр нь тэднийхээ насыг мартчихна. Гэтэл цалингаа аваад ээжийгээ баярлуулна аа. Ээжийгээ баярлаж байгааг харах гоё...гээд тохирсон юм шиг ярихыг нь сонсохоор би ч дорхноо нялхамсаад ирнэ. “Эгч нь наадмын дараа асуух зүйл гарвал залгая. Утас нь хэд билээ” гэхээр мөн л бүгд ээжийнхээ утасны дугаарыг өгнө. Энэчлэн жил бүр л уралдаанч хүүхдүүд бидний ярианд “урилгагүй оролцдог” улс бол ээжүүд байгаа юм. Тийм ээ, баяр жаргалтай мөчүүддээ үрс нь ээжүүд та нарыгаа хөөр дүүрэн ярьж, заримдаа хоолой зангируулахад хүргэж орхидог дэггүй улс шүү дээ. Наадмын өдрүүдийн бидний ертөнц /сэтгүүлч би хийгээд уралдаанч хөвгүүд/-ийн зах зухаас дурдахад нэг иймэрхүү.
П.Ундраа
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
18 цагийн өмнө Б.Баярдоржийн хүрэн
-
18 цагийн өмнө Сумын заан, сумын Алдарт уяач Ц.Буджав: Сумынхаа н…
-
18 цагийн өмнө ТОД МАГНАЙ-26: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Д.ЭРБОЛД
-
18 цагийн өмнө Галт сумын Засаг дарга М.Должинжав: Галтай хар үнэ…
-
19 цагийн өмнө Г.Тэмүүлэнгийн зээрд
-
Даваа, 12:59 минут Аймгийн Алдарт уяач Ц.Мөнххуяг: Цавьдар морь уралд…
-
Даваа, 12:24 минут Сумын Алдарт уяач Г.Мягмарбаатар: Төв аймгийнхаа б…
-
Даваа, 12:08 минут Еслүү хээр
-
Даваа, 11:59 минут Наян зуны наадам буюу хамгийн олон адуут Д.Нооного…
-
Даваа, 11:56 минут Ц.Гантулгын хул
-
Баасан, 20:21 минут 3000-ын улааны эзэн Гомбожавын Очирбат
-
Баасан, 19:57 минут Д.Ганзоригийн хээр
-
Баасан, 19:52 минут Аймгийн Алдарт уяач Д.Ганзориг: “Аавын минь адуу” …
-
1-р сарын 12 -нд Сайн адууны эрэлчин, шандаст шаргын эзэн Ажинбааг …
-
1-р сарын 12 -нд “Манба Дацан” хийдийн зурхайч, Анагаах Ухааны маги…
-
1-р сарын 12 -нд Ч.Батзоригийн шарга халзан
-
1-р сарын 12 -нд Сумын Алдарт уяач Г.Дорж: Галшараас авчирсан адуун…
-
1-р сарын 12 -нд Луу халтар
-
1-р сарын 11 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-25: МАЛЫН ИХ ЭМЧ Д.НЯМЖАВ
-
1-р сарын 11 -нд “Хөгжилт” нэгдлийн ууган гишүүн, хурдан хүлгийн цу…
-
1-р сарын 11 -нд Ч.Батзоригийн хар
-
1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Ганцогт: Баруун бүсийн түрүү…
-
1-р сарын 08 -нд Баян ходоодны дааганы унаач Уралдаанч Б.Батхишиг: …
-
1-р сарын 08 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд 6-15-д хурдалсан дааганууд
-
1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Т.Буян-Өлзий: Бэлэгний гүүний уу…
-
1-р сарын 08 -нд Уралдаанч Б.Баярцогт: Одоо ээж рүүгээ ярина аа
-
1-р сарын 08 -нд Б.Сэр-Одын шарга халзан
-
1-р сарын 08 -нд Уяач Б.Сэр-Од: Халзан даагаараа төрийн наадмын анх…
-
1-р сарын 06 -нд П.Энхмөнхийн сартай хул
-
1-р сарын 06 -нд МУ-ын Манлай уяач П.Энхмөнх: Наадам бүрдүүлэгч бид…
-
1-р сарын 06 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ч.Балжинням: Би аймагт зургаан…
-
1-р сарын 06 -нд Г.Гансүхийн хул
-
1-р сарын 06 -нд Уяач Г.Гансүх: Тэр үеийг үгээр илэрхийлэхийн аргаг…
-
1-р сарын 04 -нд Сумын Алдарт уяач Н.Батболд: Хашаанд зогсоож тэжээ…
-
1-р сарын 04 -нд Уралдаанч Н.Билэгтсайхан: Том болоод эмч болно оо
-
1-р сарын 04 -нд С.Баярсайханы бор
-
1-р сарын 04 -нд Аймгийн Алдарт уяач С.Баярсайхан: Улсын баяр наада…
-
1-р сарын 02 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Тайванжаргал: Өвөө маань 9 сум…
-
1-р сарын 02 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-24: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Э.МӨНХ-…
-
1-р сарын 02 -нд Уралдаанч О.Өсөхбаяр: Улсын наадмаас анхны айргаа …
-
1-р сарын 02 -нд Ц.Гончигсүрэнгийн хээр
-
1-р сарын 02 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Гончигсүрэн: Би өөрийгөө азт…
-
12-р сарын 30 -нд Ухаа адуугаар урамтай наадагч Сэр-Одын Сунайндагва
-
12-р сарын 30 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд эхний 6-30-д хурдалсан шүдлэнг…
-
12-р сарын 30 -нд Уралдаанч Б.Төрболд: Замынхаа талдаа ороход айрагт…
-
12-р сарын 30 -нд З.Тэмүүжингийн хонгор
-
12-р сарын 30 -нд Уяач З.Тэмүүжин: Эрдэнэтээс анх удаа төрийн наадмы…
-
12-р сарын 27 -нд Уралдаанч Б.Сэргэлэнбаатар: Би удахгүй 8 нас хүрнэ
-
12-р сарын 27 -нд Н.Дөлгөөний халиун
-
12-р сарын 27 -нд Ууган хүүгийн хийморь асч, удмаа залган алдраа ман…
-
2020 оны 11-р сарын 08 -нд Монгол Улсын Алдарт уяач Г.Батболд: Хоёр зүйлийг б…
-
Даваа, 11:59 минут Наян зуны наадам буюу хамгийн олон адуут Д.Нооного…
-
2020 оны 11-р сарын 08 -нд Хүннү халтар
-
1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Т.Буян-Өлзий: Бэлэгний гүүний уу…
-
12-р сарын 30 -нд Уралдаанч Б.Төрболд: Замынхаа талдаа ороход айрагт…
-
2020 оны 11-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач С.Энхтөр: Хурдан морины төлөө …
-
12-р сарын 23 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Батсүх: Ийм л үр дүн хүлээж…
-
2020 оны 10-р сарын 19 -нд Алдраа авч чадаагүй аавыгаа дурсахуй
-
12-р сарын 21 -нд Уяач А.Лхагва: Гүнтийн ногооноос хойш 37 жилийн да…
-
2020 оны 10-р сарын 13 -нд Б.Эрдэнэбаярын саарал
-
2020 оны 10-р сарын 26 -нд Дайчин халзан
-
2020 оны 11-р сарын 24 -нд МУ-ын Алдарт уяач Батчулууны Ерөөлт: Их мэдэж, нар…
-
2020 оны 11-р сарын 10 -нд Уралдаанч С.Эрхэмбаяр: Улсад уралдаж байгаа морьды…
-
2020 оны 10-р сарын 21 -нд Дөлгөөн халтар
-
2020 оны 11-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Рэнцэндорж: Баянбараат, Баянца…
-
1-р сарын 06 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ч.Балжинням: Би аймагт зургаан…
-
1-р сарын 08 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд 6-15-д хурдалсан дааганууд
-
2020 оны 11-р сарын 10 -нд Дүүгүүр хээр
-
1-р сарын 06 -нд МУ-ын Манлай уяач П.Энхмөнх: Наадам бүрдүүлэгч бид…
-
2020 оны 12-р сарын 16 -нд МОНГОЛ ХҮРЭН
-
Даваа, 12:24 минут Сумын Алдарт уяач Г.Мягмарбаатар: Төв аймгийнхаа б…
-
2020 оны 10-р сарын 21 -нд Морьтны соёлыг түүчээлэн түгээгсэд
-
12-р сарын 24 -нд Уяач Г.Адьяахүү: Цагаанхайрхан сумаас маань монгол…
-
1-р сарын 08 -нд Б.Сэр-Одын шарга халзан
-
2020 оны 10-р сарын 26 -нд АХ-99 жилийн ойд эхний 30-д хурдалсан их насны хүл…
-
12-р сарын 21 -нд Боржигон овогт Дэндэвийн Хишигжаргал
-
2020 оны 12-р сарын 13 -нд Монгол Улсын Алдарт уяач Д.Баясгалан: Луу жил дхүр…
-
2020 оны 10-р сарын 21 -нд Х.ТҮМЭНБАЯРЫН ХУЛАН БУУРАЛ
-
2020 оны 10-р сарын 13 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.Алтанхуяг: Хүрэн азарга улсад …
-
2020 оны 10-р сарын 26 -нд Тод манлай уяач Д.Хишигжаргал: Моринд дуртай охинд…
-
2020 оны 12-р сарын 13 -нд З.ПҮРЭВ-ОЧИРЫН ЗЭЭРД
-
1-р сарын 12 -нд Ч.Батзоригийн шарга халзан
-
2020 оны 10-р сарын 16 -нд Мадаггүй сайхан нааддаг Макс галын уяачид
-
2020 оны 12-р сарын 13 -нд Уралдаанч Б.Буянтөгс: Тавд давхиж явахад зүрх хурд…
-
2020 оны 11-р сарын 24 -нд Г.Ганбаярын хар
-
2020 оны 10-р сарын 21 -нд Сумын Алдарт уяач Г.Одбаатар: Манайхан Баянхонгор …
-
2020 оны 11-р сарын 08 -нд Д.ДАЯНДЭМИДИЙН ХОНГОР
-
2020 оны 10-р сарын 16 -нд МЭНГЭТ ХҮРЭН
-
2020 оны 11-р сарын 17 -нд МУ-ын Заан Ч.Батзориг: Төрийнхөө наадмаас нэг дор …
-
2020 оны 10-р сарын 13 -нд Уяач Б.Эрдэнэбаяр: Улс, бүсийн уралдаанаас дөрвөн …
-
2020 оны 12-р сарын 07 -нд Т.УУГАНБАЯРЫН ХҮРЭН
-
1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Ганцогт: Баруун бүсийн түрүү…
-
2020 оны 11-р сарын 24 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд 11-30 хурдалсан соёолонгууд
-
12-р сарын 23 -нд Б.Батсүхийн унаган зээрд
-
12-р сарын 30 -нд АХ-ын 99 жилийн ойд эхний 6-30-д хурдалсан шүдлэнг…
-
12-р сарын 24 -нд АХ-99 жилийн ойд эхний 11-30-д хурдалсан хязааланг…
-
Даваа, 12:59 минут Аймгийн Алдарт уяач Ц.Мөнххуяг: Цавьдар морь уралд…
-
12-р сарын 30 -нд Уяач З.Тэмүүжин: Эрдэнэтээс анх удаа төрийн наадмы…
-
2020 оны 10-р сарын 19 -нд Ц.ЧИНГИСИЙН БУУРАЛ
-
1-р сарын 02 -нд Ц.Гончигсүрэнгийн хээр
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна