Сумын Алдарт уяач Ц.Батцэнгэл: Гурав дахь айргаа авахад найз маань ирээд “чи хэлсэндээ хүрдэг юм байна аа” гэсэн
Төв аймгийн Зуунмод сумын Баруун Зуунмод 6-р багийн харьяат, сумын Алдарт уяач Цэндээхүүгийн Батцэнгэл сүүлийн хоёр Дорнод аймагт амьдарч, хүлэг морьдынхоо уяа сойлгыг тааруулж байна. Төрийн наадмыг түчээлж асан нагац талаа дуурайн моринд элэгтэй болсон ах дүү Алдартуудын отгон тэрээр 1984 оны зун мэндэлсэн юм. Бид түүнтэй утсаар холбогдож дараах яриаг өрнүүллээ.
-Морь хурдан, уяа эвтэй, зуншлага тавтай юу?
-Морь хурдан, уяа эвтэй сайхан байнаа. АХ-ын 98 жилийн ойн баяр наадамдаа зориулан хоёр их насны морь, нэг хязаалан үрээ уяж байна.Би Дорнод аймгийн Хөлөнбуйр суманд ирээд хоёр жил болж байна. Морьдоо Булган сумын уяачидтай хамт сунгадаг. Сунгаануудад морьд маань гайгүй л байна.
-Дорнодод уяад улсад ирж уралддаг юм уу?
-Өнгөрсөн жил энэ хавиараа наадаж, их нас, хязаалангаа айрагдуулсан. Өнөө жил мөн энэ хавиараа наадангаа, зүүн бүсийн уралдаандаа оролцоно доо.
-Дорнод газрын гарц сайтай. Уяаны арга барилын зөрүү гарч байна уу?
-Газар сайхан гарах ч нүгэлтэй халах юмаа. Түүнийгаа дагаад ялаа шумуул элбэгтэй. Тэр нь л жаахан хэцүү. Бусдаар дажгүй дээ.
-Ах дүүс цөм морь уяж, цол хэргэмд хүрэх нь тийм элбэг бус. Та бүхнийг морь уяхад хэний нөлөө байсан бэ?
-Манай аав морь уядаггүй. Харин ээжийн талд сайн уяачид олон бий. Та бүхний хамгийн сайн мэдэх Баянцагааны нэрт уяач Тожил, Банзрагч нар бол манай нагац талын хамаатнууд. Ах бид нар багадаа хурдан морь унаж байгаад сүүлдээ морь уядаг болсон. Ц.Батболд ах маань Нийслэлийн Алдарт, Ц.Батбилэг ах маань сумын Алдарт уяач цолтой.
-Та хэдий үеэс морь уясан юм бэ?
-13 настайгаасаа эхлээд 18, 19 хүртлээ Даваахүү, Батчулуун нарын нэрт уяачдын туслахаар ажиллаж морь уяхад суралцсан.
-Мундаг уяачдаас суралцжээ. Батчулуун Манлайгаас юуг сурсан бэ?
-Батчулуун Манлай бол их насны морьдын уяаг илүүтэй тааруулдгаараа алдартай. Байнга морьтойгоо харьцаж, ярихаас бусдыг хийдэг хүн. Тийм хичээнгүй хүний дэргэд байгаа хүн хичээхээс аргагүй болдог юм билээ.
-Тэгвэл Зууны манлайн дэргэд байхдаа юуг ойлгож мэдэрсэн бэ?
-Даваахүү Манлай бол агуу хүн шүү дээ. Өөрөө л овсгоотой анзааргатай байвал ихийг сурна. Миний хувьд бага залуу байсан болохоор тэр мундаг хүнээс багыг сурсан байна лээ.
-Хэдий үеэс бие даан морь уяж байгаа юм бэ?
-2005 оноос. 2006 оны Төв аймгийн наадамд их морь, даага, шүдлэн аман хүзүүнд хурдлуулсан. Хар морь Шунхлай группийн захирал Батхүү агсны аав Пүрэвийн адуу. Уг гарал нь Сүхбаатар аймгийн Сүхбаатар сумын адуу юм билээ.
-Шүдлэн нь...
-Борлог шүдлэн Шунхлай угшлын адуу. Би Шунхлай группийн адууг олон жил малласан. Харин хээр даага маань манай өөрийн адуу. Хээр үрээ шүдлэндээ Баян-Өнжүүл сумын ойд таваар давхисан.
-Төв аймгийн наадамд айрагдсан морьд улсын наадамд дээгүүр давхидаг гэдэг. Давхар уяагаар хаана уралдсан бэ?
-Улсад уралдаагүй ээ. Түүнээс хойш хэдэн жил Булган аймгийн Баяннуур суманд морь уяж, тэр хавиараа сайхан наадсан. Ухаа соёолон морь аман хүзүүдэж, найзын маань хоёр үрээний нэг нь түрүүлж, нөгөө нь дөрвөөр давхисан. Соёолондоо Баяннуурт аман хүзүүдсэн ухаа морь дараа нь Өндөрширээт, Эрдэнэсантын наадамд айрагдаж, Максын ойд аман хүзүүдсэн.
-Ухаа морь хаанахын адуу юм бэ?
-Сүхбаатар аймгийн Сүхбаатар сумын адуу. Даагандаа Пүрэв гуайн хар морьтой цуг ирж байсан юм. Соёолон болсон хойно нь сургаж уяад Баяннуурт айрагдуулж хурдан гэдгийг нь мэдсэн юм. Түүнээс хойш хавар, зуны уралдаануудаас хэд хэдэн айраг авсаан.
-2018 онд сумын Алдарт уяач цол хүртэж байж. Залуу Алдарт сүүлийн жилүүдэд хэрхэн наадаж байна вэ?
-Уржнан Сэлэнгэ аймгийн Баруунхараа суманд очиж азарга түрүүлгэсэн.
-Одоо ямар хүмүүсийн морь уядаг вэ?
-Одоо өөрийнхөө морьдыг л уяж байна.
-Наадам хаяанд иржээ. Ярилцлагаа таны хувьд тохиосон хамгийн сайхан наадмын дурсамжаар өндөрлөе.
-2006 оны наадам л юм даа. Эхний өдөр их морь, шүдлэн хоёр аман хүзүүнд хурдалчихаад байхад манай нэг найз ирээд “Одоо чи болсон юм биш үү” гэсэн юм. Тэгэхээр нь би наргиан болгоод “Болоогүй ээ, маргааш ахиад нэгийг авна” гэсэн. Маргааш хээр даага маань аман хүзүүнд хурдалсны дараа нөгөө найз маань ирээд “Чи ч хэлсэндээ хүрдэг юм байна аа” гэж байсан.
Ийм баяр бахдалт наадмууд олон байх болтугай. Та сайхан наадаарай.
-За баярлалаа.
Д.Энхтуяа /2019 оны 6 сар/
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- Даваа, 11:59 минут Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна