Сумын Алдарт уяач Н.Цээсорогдорж: Нэг үе хоёр хээр мориороо сайхан наадсан

Сэтгүүлч
2021 оны 10-р сарын 04 -нд

Өвөрхангай аймгийн Уянга сумын Тааз 2-р багийн харьяат, сумын Алдарт уяач Намхайнямбуугийн Цээсорогдорж 1971 оны зун Өргөн дов хэмээх газар айлын гурав дахь хүүхэд болон мэндэлжээ. Зээрд зүсмийн сайхан морьдтой. Нүүдэлчин соёлт өвөг дээдсийнхээ үйл хэргийг үргэлжлүүлж морь уяж хурдлуулан түмнээ цэнгүүлж явсан аавынхаа үргэлжлэл болсон тэрээр бидэнд ийн ярьсан юм.

-Таны намтар түүхээс ярилцлагаа эхэлье. 
-Би чинь удам залгасан уяач байгаа юм. Миний аав Намхайнямбуу Уянга, Жаргалантаар нутагладаг, үхэрчин хүн байлаа. Бас морь уяна л даа. Аав сайхан зээрд морьтой. Сүүлд 1970 хэдэн оны үед бас нэг бор мориор наадаж байсан. Тухайн үед чинь одоо шиг олон наадам болохгүй. Гэхдээ болж байгаад нь оролцоод айраг түрүү авчихдаг л нэгэн явлаа. Миний санаж байгаагаас зээрд морь сумаас хоёр айраг, нэг түрүүтэй. Яг энэ нутгийн унаган адуу. Дараа нь Баянхонгор руу зарагдсан. 
-Өнөө бор морь нь ямар амжилт гаргаж байв? 
-Бор морь нь сумандаа давхидаг байснаас ганц нэг айрагдсан байх аа. Үүнээс гадна жижиг морьд байсан ч би айхтар сайн санахгүй юм. Миний аав чинь намайг 13-тайд өөд болсон.  
-Аав нь сумын баяр наадмаас хичнээн айраг, түрүү хүртсэн хүн бэ?
-Гурваас дөрвөн айраг, түрүү авсан гэдэг. 
-Таны хувьд хэдэн оноос морь уяж байгаа билээ?
-Мориноос хасагдаад л 16-тайгаасаа морь уяж эхэлж байлаа. Тэр нь 1984 он гэхээр 35 жил болчихож байгаа юм уу. Одоо хүү маань залган уяж байна. Гэхдээ хараахан айраг түрүүнд хүрээгүй ээ. Би чинь нэг үе хоёр хээр морьтой сайхан л наадсан. Гэхдээ томыг нь нь дүүдээ зараад нөгөөх нь надад 15-16 айраг, түрүү авчирсан. 
-Хээр морь хаанахын адуу вэ?
-Эцэг хүрэн азарга нь Хутагтын адуу. Хан хөгшиний талын хүнээс авч байсан юм. Харин эх нь манай хээр гүү. Энэ хоёр хээр чинь хоёулаа хүрэн азарганы төл. 
-Том хээрийг нь яаж яаж давхиулж байв?
-Хоёр, гурван айрагдсан. Харин бага хээрийгээ дааганд нь нэг уяж жижиг наадамд айрагдсан. Тэгээд хавчиг морь уяад долоо, найман жил давхиулсан. Хавчигтаа Нарийнтээлд болсон хаврын уралдаанд аман хүзүүдэж, сумынхаа хаврын уралдаанд 10-аар давхил уу даа. Дөрөлжийн их сунгаанаар айрагдаад, тэр жилээ сумынхаа баяр наадамд дөрөвлөсөн. Тэгээд манай нэг ах уяж урагшаа Тарагт, Туяад болсон наадмуудаар мордуулаад, Туяад нь гуравласан. Бас Баянхонгор аймгийн Эрдэнэцогт суманд очиж тавлаад, Дөрөлжид дөрөвлөсөн. Өөр нэг бор морийг цуг авч явсан нь гуравлаж, шүдлэн хул үрээ түрүүлсэн. Дараагийн жил нь аман хүзүүдсэн. 
-Таны уясан морьдоос хамгийн өндөр амжилт үзүүлсэн нь аль нь вэ?
-Бага хээр юм уу даа. 
-Хээр мориноос гадна бор морьтой байсан гэлээ. Ямар удам угшилтай юм бэ?
-Хэнтийн Дархан сумын адуу. Уянга сумандаа болон Дөрөлжинд нэг, нэг айрагдуулаад зарсан. Өөр нэг зээрд үрээ уядаг байлаа. Ер нь өнгөрсөн хугацаанд 10 гаруй морь уясан байна. 
-Адууны наймаа хийж байна уу?
-Дорнодын цавьдар үрээг Баяраа дүүгээс авсан. Үүн дээр хоёр, гурван бага насны адуунууд авлаа. 
-Бидний яриа энд хүрээд өндөрлөж байна. Урилгыг маань хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа.

Б.Хастөр


1 Сэтгэгдэл

ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

  • 197.210.77.57

    Та бүхэнд энэ өдрийн мэнд, та санхүүгийн бэрхшээлийг даван туулж байна уу, бөөрөө 760,000 доллараар зарж, эрүүл чийрэг байх боломжтой. Фортис эмнэлэг бөөрний ноцтой донороос 760,000 доллараар бөөр худалдаж авч байна, тэд хамгийн сайн эмчтэй, хүссэн зүйлээ авч, ядуурлаас ангижрах боломжтой, хэрвээ та бөөрний өвчний улмаас бөөр шилжүүлэн суулгахыг хүсч байвал. бөөр шилжүүлэн суулгахад тусална Хэрэв та бөөр худалдаж авах эсвэл зарахыг хүсч байвал fortis hospital -тай холбоо бариарай Тэд танд хагалгаанд орохын тулд визээ боловсруулж, эмчилгээний дараа шууд өгөх мөнгийг танд төлдөг Мэс засал хийвэл танд үлдэгдэл мөнгийг өгнө сонирхож байгаа бол эмнэлгээр дамжуулан холбоо барьж болно fortis.hospital.in@g mail.com

    Reply