Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Аав маань эмнэг сургалтын спортын мастер


Төв аймгийн Баянжаргалан сумын уяач Д.Батбаярын ярилцлагыг хүргэж байна.
-Танайх хэдэн үеэрээ морь уяж байна вэ. Өвөг эцэг, аавыгаа танилцуулаач?
-Манайх дөрвөн үеэрээ морь уяж байна. Аавын маань өвөөг Дэмдэгдоо гэдэг байсан. Буурай өвөөгийнхөө хурдан адууг сайн мэдэхгүй юм. Харин аавын аав Наваан-Осорынх зээрд голдуу адуутай айл байсан гэнэ лээ. Миний аав Дамдинзавын тухайд хонгор азарга авч, хонгор голдуу адуутай. Энэ нутгийн нэртэй сайн уяачдын нэг. Монгол Улсын эмнэг сургалтын спортын мастер, анхны “Алтан хараацай”.
-Өвөө тань зээрд голдуу адуутай байсан гэлээ. Тэднээсээ уяж хурдлуулж байсан болов уу?
-Уул гарал нь Баян сумын хүн. Морьд нь Баян сумандаа айрагдаж, түрүүлж байсан л гэсэн. Харин манай аав 30 гаруй айрагтай, 20-иод түрүү хүртсэн.
-Аавын тань морьдоос онцгой хурдалсан нь...
-Их, бага зэгэл гэж хоёр хурдан зээрд азарга байлаа. Суманд нэг нь гурав түрүүлж, хоёр айрагдсан. Нөгөө нь хоёр түрүүлж, гурав айрагдсан. Сүүлд бас их, бага хоёр хонгор халзан азарга хурдалсан. Дулаан адууны угшил гэсэн шүү дээ. “дулаан” Дамдинжав гуайгаас хонгор азарга авсны төлийн төл нь юм.
-Аль зэгэлийнх нь төл юм бэ?
-Хонгор халзан азарга Бага зэгэлийнх нь төл. Бага хонгор халзан 1993 онд сумынхаа 70 жилийн ой болон 1995 онд Баяндэлгэрийн 70 жилийн ойд тус тус айрагдсан. 1997 онд Архустад болсон Г.Пунцагбалжир агсны нэрэмжит хаврын уралдаанд дөрвөөр давхиад, 1999 оны сумын наадамд Сундуйжав Тод манлайн улсад түрүүлсэн Идэр хээртэй цуг ирж байсан. Түүнээс өмнө 1992 онд хязааландаа Эрчим хүчний ойн наадамд айрагдсан юм байна. Их хонгор халзан нь болохоор өвлийн уралдаанд гурав түрүүлж, хоёр айрагдсан. Аав минь 1984 оны сумын баяр наадмаар хоёр түрүү, гурван айраг авч сайхан наадсан байдаг
-Улс, бүсийн уралдаанд оролцож байсан уу?
-Тэр үед наадам цөөхөн байсан болохоор сумандаа л уралдуулдаг байсан. Гарч уралдсан нь түрүүн хэлсэн Архустын бүсийн уралдаан болон Баяндэлгэр, Хэрлэнбаян-Улаан сумдын ой.
-Хэдэн онд эмнэг сургалтын спортын мастер цол хүртсэн юм бол?
-1976 онд 28 настайдаа. Тэмээ, морь нийлсэн 70 бод сургаад эмнэг сургалтын Улсын залуу аварга болж, анхны “Алтан хараацай” цолны эзэн болсон гэдэг юм.
-Аав тань цол хэргэм авч байсан уу?
-Цол аваагүй. 1999 онд өнгөрөөд л би 16-тайгаасаа залгаж уясан даа.
-Таны уяж байсан морьдоос онцгойлон амжилт үзүүлж, нутаг уснаа нэрийг тань гаргасан ямар морьд байна вэ?
-Би 2000 онд цавьдар, цоохор хоёр морь уясан. Цавьдар соёолон морио гурав уралдуулж, гурвууланд нь айрагдуулаад цоохор морио нэг айрагдуулсан. Түүний дараа хул азаргаа 2011 онд түрүүлгээд, 2012 онд айрагдуулсан. Олон жил баярлуулах сайхан хурдан буян байсан ч алдчихаад олж чадаагүй.
-Хул азаргаа юу?
-Тийм. Тэрний дараа Их хонгор халзангийн төл хонгор азаргыг уяж хоёр түрүүлгэн, нэг айрагдуулсан. Хонгор морь энэ жил аавын нэрэмжит наадамд айрагдаж, Чулуутад болсон ургийн баярт айрагдлаа. Миний бас нэг хурдан үрээ 2002 онд даагандаа сумандаа түрүүлээд, Багануур дүүрэгт очиж айрагдаад, хязаалан бас сумандаа түрүүлж байсан.
-Хэдэн онд сумын Алдарт уяач болсон билээ. Нийт хэдэн айраг, түрүүгээр цол авсан бэ?
-2008 онд. 12 түрүү, 20 айргаар сумын Алдарт уяач болсон. Цолоо мялааж сумынхаа 90 жилийн ойгоор хоёр их морь айрагдуулсан ч нэг нь хүүхэдгүй гэдэг шалтгаанаар тав ухарч баригдсан. Уг нь нэг нь дөрөвт, нөгөө тавд орсон юм. Дараа нь 2011 онд хул азаргаа суманд түрүүлгэсэн.
-2017 оны наадмууд ч өндөрлөж байна. Хэрхэн наадсан бэ?
-Суманд ахын морь аман хүзүүдэж, минийх гуравласан. Үүн дээр ургийн баярын нэг айраг нэмэгдэх байх.
-Аавынхаа нэрэмжит уралдааныг хэдий үеэс эхэлж зохион байгуулж байгаа вэ?
-Энэ жил гурав дахь жилдээ хийлээ. Хоёр жил дараалан соёолон уралдуулсан. Энэ жил их морь уралдуулсан
-Таны хувьд хамгийн сэтгэл догдлуулсан, хоногшсон тийм баяртай наадмын дурсамжаар ярилцлагаа өндөрлөе?
-2002 онд хул даагаа их хол түрүүлгэчихээд маш их баярлаж байлаа. Барианд орж ирэнгүүтээ үзүүр дээр бусгаж, араар ороод дахин бариа руу эргэхэд арынх нь адуу ирээгүй байсан. Тэгж хол тасарч түрүүлэхэд нь маш их баярласан. Түүнээс өмнө 2000 онд дөрвөн айраг авахдаа мөн их баярласан юм байна.
-Бидний урилгыг хүлээн авч ярилцсанд баярлалаа. Морь уях төрийн их хэрэгт нь амжилт хүсье.
"Тод магнай" сэтгүүлийн Төв аймгийн тусгай дугаараас...
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Өчигдөр, 16:47 минут Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
Өчигдөр, 14:55 минут Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
Өчигдөр, 14:46 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
Өчигдөр, 13:53 минут Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Өчигдөр, 13:12 минут Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
Ням, 12:16 минут Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Ням, 11:54 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
Ням, 10:35 минут Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Ням, 09:09 минут Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
Ням, 07:59 минут Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Бямба, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Бямба, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Бямба, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
-
Бямба, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Бямба, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Бямба, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Бямба, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Бямба, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Бямба, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Бямба, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Баасан, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Баасан, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
Баасан, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Бямба, 11:20 минут З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Пүрэв, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Ням, 10:35 минут Сонгомол дээд насанд Г.Хүрэлбаатарын хүрэн халзан …
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 13:53 минут Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
Пүрэв, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Бямба, 16:15 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан даагану…
-
Бямба, 15:28 минут Ш.Мөнгөншагайн сартай хээр даага түрүүллээ
-
Баасан, 17:01 минут Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Баасан, 17:43 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Баасан, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Баасан, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
Баасан, 15:43 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Бямба, 09:56 минут МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
Баасан, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Ням, 07:59 минут Сонгомол дээд насны ангилалд 78 хүлэг бүртгүүлжээ
-
Бямба, 12:29 минут АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан соёолонг…
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Өчигдөр, 16:47 минут Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
Бямба, 13:07 минут Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Пүрэв, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Бямба, 08:02 минут 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
Бямба, 09:14 минут Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
Өчигдөр, 14:46 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
Баасан, 15:05 минут 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Ням, 11:54 минут АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дээд насны ангилалд …
-
Өчигдөр, 13:12 минут Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
Бямба, 13:54 минут Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
Өчигдөр, 14:55 минут Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
Ням, 12:16 минут Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
-
Ням, 09:09 минут Сонгомол дээд ангиллын хүлгүүд гарааны зурхай рууг…
-
Баасан, 16:01 минут Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
Бямба, 14:32 минут Уралдаанч Б.Нармандах: Уяач ах нараасаа суралцах г…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна