Их хурдын түрүү Магнай халтар
Монголын морины их олимп шигшмэл морьдын “Их хурд-4” уралдааны түрүү “Талын хүлэгч” галын уяач Ц.Баяржаргалын Магнай халтар азарганы талаар эрхэм уншигч та бүхэндээ танилцуулъя.
Тогоруу угшлын адуу
Тогоруугийг дөрөв дэх үеийн цустай хэмээгддэг халтар азарга Төв аймгийн Баянцогт сумын уугуул Отгонбаярын унаган адуу. 2005 онд сумандаа зохиогдсон хаврын уралдаануудад сайн давхиж байсан халтар шүдлэн одоогийн эзнийхээ нүдэнд өртжээ. Ганц хүний нүдэнд бус, халтар үрээг хурдан гэдгийг адуунд нүдтэй хүн бүхэн ажиглаж мэдчихсэн байсан гэдэг. Тиймээс Ц.Баянжаргал “Хоёулаа наймаа хийе. Ах нь дараа жил болох сумынхаа /Завхан аймгийн Яруу сум/ 80 жилийн ойд халтар үрээг чинь уралдуулмаар байна” хэмээн ил цагаан хэлж хадаг барьжээ. Морины эзэн хүү ч зөвшөөрч “Та аваад яв, дараа нь үнэ өртгийг нь тохиръё” гэснээр Магнай халтар одоогийн эзнийхээ мэдэлд очжээ.
Халтар азарганы онцлог
Халтар азаргыг эзэн нь “Арьс хөрс нимгэн, бэлэн хөлстэй, давхил сайтай, өөртөө их амралт өгдөг, уяан дээрээ тааваараа байх гээд байдаг ч яг уралдааны үеэр араас ирж байгаа адуунд гүйцэгдэн ноёлогдоод байдаггүй. Уяа нь орохоороо ааш нь жаахан ширүүхэндүү болчихдог ч, наадмын өмнө өөртөө амралт өгөөд номхорчихдог” хэмээн дүгнэсэн юм. Магнай халтарын уяаг Монгол улсын Тод манлай уяач Ц.Дуламсүрэн тааруулдаг гэдгийг уншигчид андахгүй биз. Тэд Өвөрхангайд болсон нэгэн уралдааны үеэр танилцаж, Хархоринд болсон “БОСА” компанийн 10 жилийн ойн уралдаанд хамт явахаар тохиролцжээ. “БОСА” компанийн 10 жилийн ойн уралдаанд Магнай халтар түрүүлж, Дуламсүрэн Манлайн Элбэг хээр нь аман хүзүүдснээр тэдний нөхөрлөл эхэлсэн гэдэг. Эх орны төв цэгээс эхэлсэн тэдний нөхөрлөл батжихын хэрээр халтар азарганы амжилт нэмэгдсэн хэмээн Ц.Баянжаргал уяач бэлэгшээж явдаг юм билээ.
Амжилтын товчоон
Сум, орон нутгийнхаа наадмаас айраг түрүү хүртэж явсан халтар үрээ Их Монгол улс байгуулагдсны 800 жилийн ойн анхны уралдаанд гуравт хурдалж, Архангай аймгийн Тоглохын талд зохиогдсон “Тамирын хурд” уралдаанд айргийн тавд хурдлан, бүсийн наадмаас анхны айргаа хүртэж, морь сонирхогчдын анхааралд өртөж эхэлсэн юм. Энд Эрдэнэт хотын 30 жилийн ойн уралдааныг дурьдахгүй өнгөрч болохгүй бөгөөд цэвэр цусны адууг тусад нь уралдуулна гэсэн амандаа хүрээгүйгээс зургаад хурдалсан Магнай халтар айрагдаж чадаагүй. Халтар азарганы амжилтын оргил үе нь 2007 он байлаа. АХ-ын 86 жилийн ойн төрийн их баяр наадамд аман хүзүүдсэн халтар азарга давхар уяагаар, шигшмэл морьдын “Их хурд-4” уралдаанд тоосоо өргөж, цуут шаргын түрүүнд гишгэн түүхэн амжилтын эзэн болсон билээ. Ийнхүү моринд дуртай монгол зон олныг самсааг шархируулан хурдалж байсан халтар азарга өдгөө ижил сүрэгтээ тааваараа налайж байна.
А.Тэлмэн
Шүлгийг: Н.Лутбаяр /МУСТА/
Хөгжмийг: М.Хатанбаатар /МУСТА/
Магнай халтар
Үүл хээлсэн ажнайн чуулганаас
Үзэмж төгөлдөр нь магнай халтар аа
Цэцэглэж алагласан олны сэтгэлийг
Цэлмээж гийгүүлсэн нь магнай халтар аа
Цуутай шаргийг орхиод ирсэн нь
Цугласан олны баярын чимэг ээ
Бардам шаргаас түрүүлээд ирсэн нь
Баянжаргалын магнай халтар аа
Хуй салхитай ажнайн чуулганаас
Хулан хараа нь магнай халтар аа
Хуарлан наадсан түмний сэтгэлийг
Хуурдаж хүнгэнүүлсэн нь магнай халтар аа
Цуутай шаргийг орхиод ирсэн нь
Цугласан олны баярын чимэг ээ
Бардам шаргаас түрүүлээд ирсэн нь
Баянжаргалын магнай халтар аа
Хийморь хурсан ажнайн чуулганаас
Хоймор залруулсан нь магнай халтар аа
Дэнж дүүрэн дэнсэлсэн сэтгэлийг
Дэвэргэж хөөргөсөн нь магнай халтар аа
Цуутай шаргийг орхиод ирсэн нь
Цугласан олны баярын чимэг ээ
Бардам шаргаас түрүүлээд ирсэн нь
Баянжаргалын магнай халтар аа
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна