“Морьтны гайхамшиг”- ийн жүжигчин Г.Балдандаваа: Хотод морь, малны баас үнэртээд гээд тоглуулах газар олддоггүй
Монголын циркийн “Морьтны гайхамшиг” үзүүлбэр улсдаа төдийгүй олон улсад алдаршиж, БНСУ-ын Чэжү аралд хэд хэдэн хамтлаг уран бүтээлтуурвиж байна. 1972 онд “Нарлаг монголын моринд гарамгай залуус” нэртэйгээр манежнаа гарч 40 гаруй жил тасралтгүй тоглож байгаа “Морьтны гайхамшиг”- ийн анхны найман жүжигчний нэг Г.Балдандаваа болон түүний хүү Б.Дэлгэрбаяртай ярилцлаа. Энэ үзүүлбэрт түүн шиг тууштай ажиллаж, охин, хүү хоёроо циркийн жүжигчин болгож, өдийг хүртэл морьтойгоо яваа хүн хуруу дарам цөөн байдаг. Түүний тухай “Монгол циркийн нэвтэрхий толь” номд “Г.Балдандаваа хар эрчээрээ давхиж яваа морины нуруун дээр үсрэн гарч, дөрөөндөө чиргүүлэх, газраас алчуур шүүрэх, нүдээ боогоод морины гэдсэн доогуур гарах зэрэг шилдэг үзүүлбэрийг хийж, олны талархлыг хүртсэн авьяаслаг жүжигчин” хэмээн бичжээ.
-“Монгол харцага” морин циркийн анхны тоглолт амжилттай боллоо. Таныг энэ үзүүлбэрт хамгийн олон жил тоглож байгаа жүжигчин хэмээн онцолдог. Циркийн урлагтай амьдралаа холбосон он жилүүдийн тухай эргэн дурсаж, яриагаа эхлэх үү?
- 1972 онд Улсын циркийн “Морьтны гайхамшиг”-т дагалдан жүжигчнээр ажилд орж, хоёр жилийн дараагаас жинхэлсэн. 1995 он Улсын циркт энэ үзүүлбэрээ тоглож байгаад 2000 оноос хойш арван жилийн турш БНСУ-д тоглож байгаад ирлээ. Гадаадад олон жил “Морьтны гайхамшиг”-аа үзүүлж байхдаа эх орондоо тоглохыг их хүсдэг байсан. Хүслээ биелүүлж анхны тоглолтоо хийлээ. Хотод морь, малны баас үнэртээд гээд тоглуулах газар олддоггүй болохоор хөдөө хээр тоглохоор шийдсэн. Эрүүл агаарт циркийн тоглолт үзэж, алжаалаа тайлаад, морь унан цагийг зугаатай өнгөрүүлэх орчин бүрдүүлэх санаатай л байна.
-Таны хүү, охин хоёул “Морьт ны гайхамшиг” үзүүлбэрийн жүжигчин болжээ. Тэр ч бүү хэл хүү тань энэ циркийг байгуулан, тоглолтоо найруулж байгаа гэсэн үү?
- Хүүг минь манай циркийнхэн л жүжигчин болгочихсон шүү. Анх би хүүгээ морины жүжигчин болгоё гэж бодож байгаагүй. Намайг БНСУ явах үед аравдугаар анги төгссөн учраас дагаад явсан. Тэнд очиж тоглоод циркийн мэргэжлийн жүжигчин болсон доо. Одоо хүү минь хамтлагаа ахалж, залуу жүжигчдийг сургаж явна даа. Охин, хүү хоёртойгоо хамт олон жил тоглосон.
Аавыгаа дагаж циркт очих бүрт нэг л сайхан мэдрэмж бий болоод байлаа. Хүсэл тэмүүлэл минь энэ зүгт хөтөлж, циркийн жүжигчин болсон.
-Адуу, малтай харьцаж тоглодог болохоор бэрхшээл их байдаг байх даа.
- Циркийн бусад төрөлтэй ижил дээ. Гимнастикаар хичээллэж байсан хүүхэд бол амархан л зүгширдэг юм. Амьтантай харилцдаг болохоор жаахан өөр.
-Дэлгэрбаяр аа, циркийн жүжигчин байх хүнд, хэцүү санагддаг уу?
- Хэцүү санагдаж, шантарч л байсан. Ялангуяа БНСУ-д байхдаа олон удаагийн тоглолт хийдэг байсан учраас байнга үсэрч, дэвхцээд хөл гар өвддөг болсон. Хүн дурласан ажлаа ямар ч байсан хийнэ дээ.
-Солонгост ямар тоглолт хийдэг байв?
-Үндэсний цөөхүүл хөгжим, акробатын үзүүлбэртэй 50 минутын хөтөлбөр тоглодог байлаа. Үүнээс гадна давхиж байгаа морин дээр морин хуур тоглодог нь хүмүүст сонирхолтой санагддаг гэсэн. Ер нь урлагийн тоглолтыг морьтойгоо холбож найруулдаг.
-Балдандаваа гуай, танайх олон адуутай юу?
-Тоглолтод ордог 10 гаруй эрлийз адуу бий. Түүнээс гадна гурван азарга монгол адуутай.
-Танай жүжигчид өөр өөрийн гэсэн морьтой юм аа даа?
-Бүгд нэг нэг морь зүсэлж аваад түүнтэй дотносож, сургуулилалт хийдэг. Урамшууллын тэжээл өгнө. Манай адуу болгон нэртэй.
-Тоглолтын үеэр нэг морь хөлөө тавиад ёсолж харагдсан. Тэр морийг хэр удаан сургасан бэ?
- Гурав хоног л бэлтгэл хийлгэсэн морь. Уг нь уралддаг байсан юм билээ. Хурдны морь болоод тэр үү бусад адуутай харьцуулахад арай л ухаалаг байна. Уржигдар хоёр морио алдаж сандраад энэ морийг хөлийг нь татаж ёслуулж сургасан.
-Бусад оронд тоглодог морьтны үзүүлбэрээс манай “Морьтны гайхамшиг” юугаараа ялгарах вэ?
-БНХАУ болон ОХУ-д манайхтай төстэй үзүүлбэр бий. Үйлдлүүд нь төстэй боловч манайх арай хүндрүүлж тоглодог. Давхиж байгаа морь дагаж гүйж байгаад хүзүүн дээр нь мордох, гэдсэн доогуур нь гарах гэх мэт ялгаа бий. Гэхдээ хийж дадсан хүмүүстээ бол тийм ч хэцүү биш ээ.
-40 жил энэ үзүүлбэрийг хийж байгаа болохоор олон шавьтай болсон уу?
-Жүжигчид арав арван жилээр солигдоод байх шиг байгаа юм. Манай үеийнхнээс хойш гурав дахь үеийн жүжигчид одоо тоглож байна.
-Залуу жүжигчний хувьд хэний тоглолтыг шимтэн сонирхож, түүн шиг болохсон гэж боддог байв, Дэлгэрбаяр аа?
-Аав, эгч хоёр шигээ л болно гэж боддог байлаа. Манай эгчийг Бадамханд гэдэг. Олон жил “Морьтны гайхамшиг”-т тоглосон. Одоо бидний ажилд тусалж, арын албанд зүтгэж яваа. Цаашид “Монгол харцага” циркийнхэн монголчууд моринд ямар эрэмгийг харуулж, тоглолтоо тогтмолжуулах зорилготой байна.
-Адуутай хамт уран бүтээл хийдэг болохоор хөдөөний хүмүүсээс дутуугүй морь, мал мэддэг байх даа.
-Ах нь адуу, мал муулсан хүмүүст их дургүй. Зарим нь “Муухай үнэртэй ” гэж ярина аа. Адуу ч гэсэн хүнээс үргэдэг. Тэгэхээр хүмүүс бас ямар эвгүйцмээр үнэртэйгээ мэдэх л хэрэгтэй. Энэ циркийн хамгийн ахмад уран бүтээлч нь 55 настай Г.Балдандаваа, хамгийн залуу нь зургаан настай Хосбаяр хүү юм.
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна