Аймгийн Алдарт уяач Ж.Ганцог: Сантай ханд тэнцсэн унага бүхэн хурдалдаг гэдэг ортой шүү
Хэнтий аймгийн Норовлин сумын уугуул, аймгийн Алдарт уяач Ж.Ганцогтой хийсэн ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
- Унаган адуугаараа урамтай наадагч Ганцог Алдарт хэзээнээс уяачийн эрдэмд шамдсан бэ?
-1976 оноос л морь уяж эхэлсэн дээ. Хамгийн анх Дадал сумынхаа баяр наадамд хязаалан үрээ айрагдуулж амжилтынхаа гарааг эхэлж байлаа. Тэгээд дараа жил нь цэрэгт татагдаж, гурван жил завсарласан. Халагдаж ирээд 1980-аад оны эхэн үеэс дахин морь уяж, одоог болтол хусуураа салгаагүй л явна. Адуутай нөхөрлөсөн он жилүүдийнхээ хөдөлмөрийг үнэлүүлж, 2007 онд Хэнтий аймгийн Алдарт уяач цолыг хүртсэн. Тэгэхдээ өөрийн чинь хэлсэнчлэн унаган адуугаа уралдуулж энэхүү амжилтанд хүрлээ.
-Уяачийн бахархлыг дэврээсэн унаган хүлгүүдийнхээ амжилтаас танилцуулаач?
-2006 оны аймгийн баяр наадамд унаган цавьдар халзан морь түрүүлгэж FORD LAND машинаар шагнуулсан. Халзан морьтой чацуу хурдан зээрд азарга маань бас их сайн давхисан. 2003 онд сумынхаа наадамд түрүүлчихээд аймгийн 80 жилийн ойд очиж, 460 гаруй азарганд долоод давхисан. Түүний дараа жил хоёр сумын ойд дараалан түрүүлж, хоёр мотоциклиор шагнуулж байлаа. Тэгээд манай Норовлингийн Нэргүй гэж яруу найрагч өвгөн зээрд азарганд зориулж дууль бичиж өгч байсан юм. Ер нь нэг үе халзан морь, зээрд азарга хоёр маань намайг их баярлуулсан шүү. Энэ хоёр ч гэлтгүй хоёр ах нь бас их сайн давхиж байсан юм. Сантай ханд тэнцсэн унага бүхэн хурдалдаг гэдэг оргүй ч үг биш л дээ.
-Сантай хан...?
-Тиймээ. Би чинь уг нь Дадал сумын хүн шүү дээ. Сумын зүүн хойно Сантай хан гэж шүтлэгт хайрхан бий. Миний өвөг дээдэс тахин шүтэж ирсэн уул л даа. Би ч ялгаагүй тахин шүтэж, жил бүр очиж бараалхдаг юм. Эрт дээр үеэсээ тэр нутагт төрсөн адуу хурдан хэмээн хэлэлцсээр ирсэн. Тэр бүү хэл, өвгөн ноён Пүрэвжав Сантай ханд адуугаа оторлож хурд гаргаж авдаг байсан юм гэнэ лээ хэмээн намайг багад настайчууд ярьдаг байсан. Миний хуучин нутаг бол яг тэр хайрханы баруун урд. Хуучны Баян сумын төв юм. Халзан морь, зээрд азарга хоёр хоёулаа тэр нутагт тэнцсэн унага.
-Тэгвэл танай дээдчүүл морь уядаг л байж дээ?
-Тэгэлгүй яахав. Багадаа аавынхаа уясан морьдыг унаж хурдлуулж явлаа. Ер нь тэр үеэс л хурдан моринд хорхойсох болсон байх. Аавын маань хурдан алаг морь Дадал, Биндэр, Батширээт сумдаар их хурдалж байсан юм гэнэ лээ. Би унаж байгаагүй л дээ. Тухайн үед сумдын наадам зэрэг болдог. Энэ жил Дадалд уралдчихвал дараа жил нь Биндэрт ч юм уу, Батширээтэд уралдана. Хавар Майн нэгнээс хойш жилдээ 2-3 түрүүлчихдэг байсан юм гэнэ лээ.
-Уяачийнхаа хувьд оролцсондоо бахдаж явдаг ямар наадам байна?
-Аймгийнхаа 80 жилийн ойд зээрд азаргаа долоод давхиулах л сайхан байлаа.Тэр том наадамд 400 гаруй хурдан хүлэг мордоход долоогоор давхина гэдэг миний хувьд айрагдсанаас дутуугүй сайхан санагдаж байсан. Тэрнээс хойш гурван жилийн дараа халзан морио түрүүлэхэд бас их баярласан. Бас л 300-гаад адуу мордсон байх шүү. Бид аймгийнхаа наадмыг бүсийн уралдаан гээд ойлгочихсон байсан чинь үгүй байсан билээ л дээ. Очсон хойно л мэдсэн.
-Гадагшаа гарч уралдсан адуу бий юу?
-Ойр хавийн сумдаар, найз нөхдөдөө өгсөн адуу сайхан л давхиж байгаа дуулддаг юм. Аймагт түрүүлсэн халзан морийг маань Тод манлай уяач Содномцог аваад явсан ч уралдуулж чадалгүй нааш нь гүйлгэж алдаад хөлд нь сэв суучихсан гэнэ лээ.
-Содномцог Тод манлай энэ хавиас адуу их авдаг юмаа даа?
-Цог ах бид хоёр тэр үеэс л ах дүү болсон. Одоо болтол наана цаанатай л явдаг юм. Түмэнгийн Баатарчулуун гэдэг найз маань надад тойруулга цустай бор үрээ өгөөд энэ хавиар сайн давхиж байсныг “Тавантолгой транс”-ын Дагвадоржийн хүргэн Даяндэмид гэдэг залуу аваад явсан. 2011 онд хавчиг азарга улсын наадамд есөөр давхисан.
-Унаган адуугаар наадна гэдэг бол уяачийн том бахархал. Гэсэн хэдий ч сайжруулж, цус сэлбэж байх ёстой. Энэ тал дээр хэр анхаарал хандуулдаг вэ?
-Адууныхаа удам угшлыг сайжруулахаар найз нөхөдтэйгөө адуу мал солилцож л байна. Тойруулга цусны гүү, Бандгаагийн адууны угшилтай үрээ, байдас ч бий. Дээр нь Тод манлай уяач Бат-Өлзий бид хуурай ах дүү болсон улс. Дугараа дүү маань ноднин өвөл очсон чинь эрлийз хоёр охин, хоёр эр сарваа харуулахаар нь би охиныг нь сонгосон. Будённый Англи азарганы төл гэнэ лээ.
-Товируун байна уу?
-Шүдлэн байдас гэхэд нарийн хавчгардуу болохоос биш өндрөөрөө бүдүүн адуу шиг л харагдана шүү.
-Ер нь таны зарсан адууны наймаа дээд тал нь хэд хүрч байв?
-Халзан морийг Содномцог ахад 2006, 2007 оны үед 10 саяар өгч байсан. Харин бор азаргаа 25 саяар зарсан. Түүнээс дээш үнэтэй адууны наймаа хийж байгаагүй. Ер нь манай Норовлинд тийм өндөр үнэ хүрсэн адуу манай бор азарганаас өөр байхгүй дээ.
-Алдартын удмын залгаж, уяа эвлүүлж буй залуусаа танилцуулаач?
-Би гурван хүүтэй. Бага хүү бид хоёртой байдаг юм. Том хүү моринд дуртай. Тэр маань л адуу малаа багцаална. Норовлин сумын Алдарт уяач. Манайхан танай сэтгүүлийг анх гарсан цагаас нь эхлээд захиалж байгаа. Бүх дугаар нь бий. Танай сэтгүүлээс хэрэгтэй мэдээллээ олж авдаг юм. Сэтгүүлд ярилцлага нь гарсан уяачдыг хараад хэзээ нэгэн цагт ярилцлага өгнө хэмээн бодож байсан нь биеллээ оллоо. Та хэдтэй уулзах сайхан байна.
-Бидэнд ч гэсэн байнгын уншигчтай уулзах таатай байлаа. Дараа дараагийн уралдаануудад нь амжилт хүсье. Ярилцсанд баярлалаа.
-Баярлалаа. Та бүхний ажилд өндөр амжилт хүсье.
"Тод магнай" сэтгүүл Хэнтий аймгийн тусгай дугаар
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- Өчигдөр, 17:46 минут Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- Лхагва, 11:21 минут МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
- 2023 оны 10-р сарын 28 -нд Өвгөн ноён М.Пүрэвжавын нэрэмжит уралдаануудын нэг…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна