Домог мэт мөнхөрсөн Доржсүрэнгийн хээр


“Онгодын асар” булан маань хээр морьдын уяа шүлэг найраг, дуу хуурт хэрхэн мөнхөрснийг удаа дараалуулан хүргэж уншигч таны найргийн мэлмийг мялааж байхаар боллоо. Зүс нэгт хурдан хүлгүүд уяан дээр багшрах нь зүггүй найрагчдын онгодыг хөглөдөг бизээ. Цэндийн Чимэддорж гэх адуунд хайртай, аугаа билэгтэй найрагчийн “Тэнгэрийн наадам” гэх ном. Энэхүү номонд хээр морьдын уяаг мялаасан, хэний ч хүүгийн урмыг бадраах тийм л сайхан шүлгүүдийг тэрлэж бичсэн байна. Морьд бүрийн онцлогийг анзаарч үгийн урнаар, үнэний тулгууртайгаар бичсэн тэр л сайхан мөртүүдийг уншиж “тэнгэрийн” хүлгүүдийн сүр жавхлангаар тэнхээт эрийн хийморь лундаагаа сэргээгээрэй. “Онгодын асар” маань “Доржсүрэнгийн хээр”-ээр өрхөөн татаж байна. Өглөө бүрийг шинэхэн найргийн мөрүүдтэй угтъя.
“Доржсүрэнгйин хээр”-ийн товчоон
Эзнийхээ нэрээр чимэг хийсэн энэ хээрийг Доржсүрэн уяач Төв аймгийн Жаргалант сумын Дэмбэрэлнямбуугаас хавчиг үрээ байхад нь арван мянгаар худалдаж авсан аж. Түүнд ирэхийн өмнө хурдан хээр шүдлэндээ Жаргалантад, хязааландаа Жаргалант, Залуучуудад түрүү өргөж байжээ. Мөн хавчигтаа Залуучуудад дөрөвлөөд, Жаргалантад аман хүзүүдсэн. Доржсүрэн уяачид ирснээс хойш Долоон настайдаа МНТ-ны 750 жилийн ойд дутуу эргэхэд айрагдаад, дахин уралдахад хүүхэд нь ойчиж байжээ. 1991 оны улсын наадамд будлиан гарсан учраас цоллуулж чадаагүй ч, 92 оны наадамд өмнөө нэг ч хүлэг гишгүүлэлгүй ирсэн. 93 онд аман хүзүүнд давхиж, 94 онд айргийн тавд хурдалсан. 95 онд дөрвөлөхийн хамт Өвөрхангайн Есөнзүйлд болсон их даншигт айрагдсан ажээ. 1996 оны наадамд мөн л түрүүлж алтан жолоо өргүүлсэн. “Их хурд”-д гурав дээр ирж, эртний буурал “хар хорум”-д цоллуулсан. Ийм л төгөлдөр ажнайг үгээр хэрхэн зурсныг уншицгаая.
Доржсүрэнгийн хээр
Богд нь уулын салхи
Доржсүрэнгийн хээрийн өөдөөс
Нарны буурал зурхайд
Балжиннямтай өдөр байхад
Наадмын Буянт-Ухаад
Доржсүрэнгийн хээртэй өдөр байдаг аа
Зэрэглээ шиг хээр морины
Зэв чихэнд нь гийнгоо хадаж
Зээрэн хөлд нь хурд хутгаж
Зээ татсан уяа нь эвлэхэд
Эргүүлэг бүхэнд нь алтан загас эрхэлж
Эмээл дээр нь норов эрдэнэ дүрэлзэж
Нүүдэлчний их адууг дагуулан
Нүүж өгдөг хээрийг
Жалганаас боссон чоно шиг зугтахад нь
Жагсаал олон хүлэг зогсоо юм шиг хоцорно
Морин өртөө эвхэгдэж хоцорно
Монголын магнай тэнийж тосно
Дорнын шүлгэнд мөртэй
Дотогшоо хээр
Галын хүрний ар дээр
Гадагшаа хээр
Долоон бурхны дор
Чөдөр үзээгүй хээр
Долгилох их туулыг
Сөрж залгилсан хээр
Аранжин улаан үүрээр
Гал болсон хээр
Айцын морин давааг
Босоо зүүдэлсэн хээр
Амгай зуузайндаа хээр шувуутай
Алтан уяандаа хээр жиргээтэй
Сүүлэндээ чонын шагайтай
Дэлэндээ галын хйиморьтой
Хазаартай хээр тахь
Хадагтай дуу
Дөрвөн их хүчтэн
Дөрвөн туурайд нь байдаг
Дөрвөн их ханлиг
Дөрвөн бэрхтэй байдаг
Эргэж төрсөн их морин
Элбэг наадмын ир морин
Хүүхэн хүн унаагүй эр морин
Хүннү цадигийн хүрэл морин
Их наадмын хүрээ Доржсүрэнгийн хээрээр дутаж
Ихэр унагатай адуу наранд уруудаж гэмээнэ
Эмээлээ үүрэн, хазаар эгэлдрэглэж
Эрлэгийн үүдийг хүртэл би явган алгаднаа

0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
5-р сарын 02 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Нямаа: Морь уясан эр хүний х…
-
5-р сарын 02 -нд Д.Цэнд-Аюуш Зандан хүрэн морио ийнхүү уяж улсад тү…
-
5-р сарын 02 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-76: ТОД МАНЛАЙ УЯАЧ Б.ОТГОННАСА…
-
4-р сарын 25 -нд МУ-ын Манлай уяач Ж.Нямдорж: Адуу гэдэг амьтан Мон…
-
4-р сарын 25 -нд Р.Баатархүүгийн ДЭЛГЭР ХЭЭР
-
4-р сарын 25 -нд Сумын Алдарт уяач Н.БАТ-ЭРДЭНЭ: Төв Халхын уяа ман…
-
4-р сарын 25 -нд Тод манлай уяач Б.Энхболд: Монгол хүүхдийг монгол …
-
4-р сарын 21 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-75: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Ш.БАТДО…
-
2022 оны 4-р сарын 10 -нд Шилмэл гүүний дуудлага худалдаа боллоо
-
2022 оны 4-р сарын 04 -нд Л.Дуламрагчаагийн ХОНГОР
-
2022 оны 4-р сарын 04 -нд Тод манлай уяач Ө.Пүрэвбаатар: Морь цоллох нь хүүх…
-
2022 оны 4-р сарын 04 -нд Сумын Алдарт уяач Б.АЗБАЯР: Зээрийн ооно шиг цахил…
-
2022 оны 3-р сарын 29 -нд Хүүхдийн адуу
-
2022 оны 3-р сарын 29 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-74: Б.Наранбадрах
-
2022 оны 3-р сарын 29 -нд Тод манлай уяач Ц.Дуламсүрэн: Морь түрүүлж, айрагд…
-
2022 оны 3-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Наранхүү: Хурдан буурал морио …
-
2022 оны 3-р сарын 25 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-73: МАНЛАЙ УЯАЧ Х.ТҮМЭНБАЯР
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд Галшарын алдарт уяачид
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд Ё.Болдбаатар: Миний морь уралдаагүй байсан ч морь…
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд Сумын Алдарт уяач А.Чинбат: Зургаан өөр угшлын аза…
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд Тод манлай уяач Бичээрэйн Далай: Уяач хүн наадмаас…
-
2022 оны 3-р сарын 19 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-72: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ М.ГОМБО…
-
2022 оны 3-р сарын 09 -нд Уяач Д.Алдараа: Сар хайрханы даншигт аав хүрэн хяз…
-
2022 оны 3-р сарын 09 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-71: МАНЛАЙ УЯАЧ Д.ЭРДЭНЭЧУЛУУН
-
2022 оны 3-р сарын 09 -нд Тод манлай уяач Дайдийхүүгийн Баяраа: Адуу хүн хоё…
-
2022 оны 2-р сарын 26 -нд Аймгийн Алдарт уяач Т.Ходрой: Ажнай хүлгийн алтан …
-
2022 оны 2-р сарын 26 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-70: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Г.БОРЧУ…
-
2022 оны 2-р сарын 26 -нд Тод манлай уяач Л.Батмөнх: Хэн жилийн бэлтгэлээ зө…
-
2022 оны 2-р сарын 15 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-69: ГЭРЭЛ ЗУРАГЧИН Ч.ГАНБОЛД
-
2022 оны 2-р сарын 14 -нд Сумын Алдарт уяач Ж.Нэргүйбаатар: Уяа эвлүүлсэн эн…
-
2022 оны 2-р сарын 13 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-68: АХМАД УЯАЧ Д.ДУГАРСҮРЭН
-
2022 оны 2-р сарын 13 -нд Тод манлай уяач Т.Батзориг: Адуугаа хайрлаж, зорил…
-
2022 оны 2-р сарын 11 -нд Төрийн хишиг хүртсэн шинэхэн цолтнууд
-
2022 оны 1-р сарын 23 -нд Сумын Алдарт уяач Ш.Баасанбат:Төрийн наадамд торго…
-
2022 оны 1-р сарын 23 -нд Тод манлай уяач Гордоогийн Доржпүрэв: Тэжээж эхлэх…
-
2022 оны 1-р сарын 23 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-67: МУ-ЫН МАНЛАЙ УЯАЧ С.ЭРДЭНЭБ…
-
2022 оны 1-р сарын 17 -нд Сумын Алдарт уяач Р.Оюунаа: Хэлж байгаад түрүүлгэд…
-
2022 оны 1-р сарын 17 -нд ТОД МАНЛАЙ УЯАЧ ТӨМӨРБААТАРЫН ГАЛБАДРАХ: Монгол хү…
-
2022 оны 1-р сарын 17 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-66: АЛТАН УНАГАНЫ ЭЗЭН Б.БАЯСГА…
-
2022 оны 1-р сарын 10 -нд Дархан түмэн эх зээрд халзан
-
2022 оны 1-р сарын 10 -нд Тод манлай уяач Бат-Өлзийн Отгоннасан: Их насны м…
-
2022 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач С.Дамдинбазар: Хориод жил бөх …
-
2022 оны 1-р сарын 10 -нд Хөлний эмгэгийг хэрхэн оношилж, эмчлэх вэ?
-
2022 оны 1-р сарын 10 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-65: АЙМГИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Д.БАЯСГ…
-
2022 оны 1-р сарын 03 -нд Сумын Алдарт уяач, эмнэг сургалтын спортын мастер …
-
2022 оны 1-р сарын 03 -нд Тод манлай уяач Сундуйн Лувсанбалдан: Адуу, хүн хо…
-
2022 оны 1-р сарын 03 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-64: НИЙСЛЭЛИЙН АЛДАРТ УЯАЧ Р.ГА…
-
2022 оны 1-р сарын 02 -нд Сумын Алдарт уяач Б.Отгондорж: Морь эзнийхээ дурыг…
-
2021 оны 12-р сарын 30 -нд Тод манлай уяач Туваанжавын Гантөмөр: Хүн бүр мор…
-
2021 оны 12-р сарын 30 -нд ТОД МАГНАЙ ПОДКАСТ-63: МАНЛАЙ УЯАЧ Г.БАТЧУЛУУН
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна