Аваргын наадам


Өвгөн Чимэдцэрэн гуай манай баруун талдаа л ахмад сайн уяачид зүй ёсоор орно. Бие тэнхэл муу ч гэлээ мэдсэн дуулснаа бүгдийг ярихыг хичээж /1995 онд бурхан болсон/ аваргын наадам болдог байсан тухай Дэлгэрэх суманд урьд түрүүлж байсан азарга, их насны морины нэр усыг дурдаад ийнхүү өгүүлсэн юм.
1920-1930 оны үед манай сум чинь Алтан-Овооныхоо энгэрт Аваргын булагт наадам хийдэг уламжлалтай байсныг биеэр үзсэн удаатай гэж өвгөн яриагаа эхэллээ. Тэр үед сумын дарга Чой занги байсан санагдана. Аваргын наадамд алс холоос олон уяачид ирсний дотор говийн ҮII догшин ноён хутагтын нөлөө маш их, тэгээд ч наадамд ноёны морийг уясан "хунз" Ганжуур хурдан морьтой ирсэн юм билээ. Хэдийгээр хувьсгал ялаад хэдхэн жил болсон ч ихэс ноёдын нөлөө их, тэд үе залган хэрэглэсэн отго жинстэй малгайны оронд эсгий малгай тавьсан нь ихэд доожгүй харагдаж, тэдний эрх дарх эрхбиш хасагдаж байгааг ойлгож болохоор байв. Ингээд наадам ч эхэлж их насны морь эргүүлэх хүндээ Ганжуур Тазарыг жаахан цаашлуулаад эргүүлчихээрэй" гэж сэмхэн хэлсэн юм байж, ер нь тэр үед ноёны морь эргээгүй байхад газрын хэмжээ хүрсэн ч эргэх ёсон байгаагүй болохоор газрыг ихээхэн сунгаж ноёны хээр эхэлж эргэсэн байна. Тэр хээр нь холдоо цуцаагүй болохоор олон ч морь замд сууж үхэж үрэгдсэн гэдэг. Наадамд ноён хутагтын хээр түрүүлж, дараа нь олон улаан шар цамцтай хүүхдийн морь айрагдахад улаан цамцат нь тайжийнх, шар цамцат нь бандийн морь гэцгээж хооронд нь холоос ялгадаг байжээ. Олон ч морь үхлээ, газрыг хэн сунгаж татав энэ тэр маргаан үүсэх төлөвтэй болоход "хунз" Ганжуур их тоосон шинжгүй,
-Хонь хурганы хүүхдийн мориор наадаж байгаа биш, би газрыг жаахан ахиулаарай гэсэн юм гэхэд бүгд нам гүм болж хэн ч эсэргүүцээгүйг бодоход ноёдын нөлөө их, ах зах хүний үг авдаг байсныг гэрчилнэ.
Хутагт алсын наадамд ирэхдээ зориуд олон гүү бариулаад айраг саам ихтэй байдгаар барахгүй саамаар морио усалдаг гэсэн яриа ортой ч байж магад гээд өөрийнхөө тухай хэдэн үг хэлэв.
-Манай ембүү нэртэй зээрд азарга чинь "онгон" Адилбишийн адууны угшилтай юм. Ембүүг Мияагомбо надаас тугалтай үнээ залуу мориор аваад Батсүхэд өгсөн юм билээ. Батсүхээс Дамба авч одоо хурдлаад байгаа будан хүрэнгүүд чинь түүний угшил ийм учиртай гэв. Би хонгор азаргаа ид хурдалж байхад "торгон" Дашнямтай хамт уяж л байлаа. Хонгор азарга минь олон удаа айраг түрүү авлаа. Дөч гаруй жил морь уяхад 5-6 удаа түрүү авч, 20 гаруй айрагдсан. Хөгшин хонгор азарганы төл 10 илүү азарга морь төрсөн. Бямбабазар хүүд нэг азарган үрээ байгаа, овоо болно гэж боддог гэлээ. Ер нь сайн угшилтай адуу чинь хэзээ нэгэн цагт сайн унага төрүүлдэг жамтай юм байна гэсээр буурал уяачийн яриа өндөрлөсөн юм.
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
24 минутын өмнө Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
1 цагийн өмнө Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
1 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10 соёолонгууд
-
2 цагийн өмнө З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
4 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
5 цагийн өмнө Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
6 цагийн өмнө 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
20 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
21 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
22 цагийн өмнө Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
22 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
23 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Өчигдөр, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Өчигдөр, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
7-р сарын 02 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач С.…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн сонгомол бага насанд Х.Бат-Эрдэнийн…
-
2024 оны 8-р сарын 05 -нд Хангайн бүсийн дааганы уралдаанд М.Цэрэнжавын хээр…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дээд насанд С.Баярсайханы …
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Я.Содбаатарын бор соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсийн их насанд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зэ…
-
2024 оны 8-р сарын 04 -нд Хангайн бүсэд Д.Батбаярын Түмт хээр азарга түрүүлж…
-
2024 оны 8-р сарын 01 -нд Хангайн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Г.Ганб…
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд П.Баярбатын бор хязаалан түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 31 -нд Хангайн бүсэд Г.Энхбатын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дунд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдааны сонгом…
-
2024 оны 7-р сарын 28 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойн сонгомол дээд насанд…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд О.Баасанцэрэнгийн хү…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" говийн бүсийн уралдаанд Э.Бат-…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Ц.Амарсанаагийн хонг…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын хүрэн…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд Ламын Гэгээний 385 жилийн ойд Б.Отгонсэлэнгийн Ава…
-
2024 оны 7-р сарын 27 -нд "Говьшанхын хурд-7" уралдаанд Д.Отгонлхагвын Солон…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсэд Ч.Батжаргалын халтар даага түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Төвийн бүсийн сонгомол бага ангилалд Х.Цогтсайханы…
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Ч.Уламбаярын хээр соёолон түрүүллээ
-
2024 оны 7-р сарын 26 -нд Говийн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Б.Норов…
-
Өчигдөр, 12:43 минут АХ-104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан азарганууд
-
Пүрэв, 12:57 минут АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10-т хурдалсан хязаалан…
-
Өчигдөр, 17:51 минут Уралдаанч Б.Эрдэнэбилэг: Бөмбөгөө ахыгаа нэг оруул…
-
Өчигдөр, 16:21 минут Ж.Түмэн-Өлзийн бор шүдлэн түрүүллээ
-
2 цагийн өмнө З.Мэндсайханы хул соёолон түрүүллээ
-
Пүрэв, 10:07 минут Хүйн долоон худагт хязаалангийн эргэн тойронд
-
Өчигдөр, 11:58 минут МУАУ И.Золбоогийн хүрэн халзан азарга түрүүллээ
-
Өчигдөр, 08:27 минут 153 азарга бүртгүүлжээ
-
21 цагийн өмнө Л.Анхбаатарын хүрэн халзан морь түрүүллээ
-
Пүрэв, 12:07 минут Б.Гантигийн сартай хүрэн хязаалан түрүүллээ
-
20 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойд эхний 10-т хурдалсан их насны…
-
Өчигдөр, 08:49 минут Фото - Азаргаа мордуулав
-
Пүрэв, 10:17 минут Хязаалан 256 бүртгүүлжээ
-
Пүрэв, 13:47 минут 225 шүдлэн бүртгүүлжээ
-
22 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Амарсанаа: Баянхонгороос анх у…
-
Өчигдөр, 17:39 минут Б.Лхагвацэрэн:Таван жилийн дараа төрийн наадмын хи…
-
Өчигдөр, 15:09 минут Тод манлай уяач О.Батбилэг:Түрүүлэх байх гэж бодсо…
-
Өчигдөр, 18:19 минут Манлай уяач Х.Улам-Өрнөх: Морь айрагдана гэдэг оло…
-
6 цагийн өмнө 195 соёолон бүртгүүлжээ
-
23 цагийн өмнө 210 их насны морь бүртгүүлжээ
-
4 цагийн өмнө МУ-ын Алдарт уяач Ч.Уламбаяр: Дөрвөн настай морины…
-
5 цагийн өмнө Фото - Соёолон мордуулахын эргэн тойронд
-
22 цагийн өмнө Уралдаанч Ц.Түвшинсайхан: Ээжээ, ааваа хүү нь түрү…
-
1 цагийн өмнө Уралдаанч Н.Боорчи: Шүдлэн түрүүлгэж, соёолонгоо …
-
24 минутын өмнө Хамгийн бага нас дааганы уралдаанд 240 даага бүртг…
-
1 цагийн өмнө АХ-ын 104 жилийн ойн эхний 10 соёолонгууд
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна