Сумын Алдарт уяач Н.Энх-Амгалан: Би удам дагасан уяач
Дорноговь аймгийн Иххэт сумын уугуул, сумын Алдарт уяач Н.Энх-Амгалангийн ярилцлагыг таалан болгооно уу.
-Бие даан морь уяад удаж байна уу?
-Би удам дагасан уяач хүн. Миний өвөө Сэдэд гэж малчин хүн. Гэхдээ нэг их айхтар морь уяж байгаагүй юм билээ. Харин аав Нууц нэгдлийн адуучин, аймгийн Алдарт уяач байлаа. Аавын нэгдлийн адуунаас гарсан хонгоруудад нэг талаасаа Адилаа адууны цус орсон гэдэг юм. Аавын нэртэй хурдан хүлгүүдээс сонирхуулахад Адилаагийн адууны угшилтай хонгор морь нь 1999 онд Равжаагийн наадамд түрүүлж байсан. Сумынхаа ойнуудад хоёр, гурван удаа түрүүлж, Хажуу-Улааны наадамд 2001 он санагдана хавчиг морь бас түрүүлж байлаа. Мөн Адилын хонгорын угшилтай зээрд морь байна. Энэ хонгорын угшлын Түмэнбаярын адууны хонгор азарганы төл надад бий. Сумандаа хоёр айрагдаж, Айрагийн 70 жилд дөрвөлсөн хурдан буян байгаа. Аймгийн Алдарт уяач, аавын найз Цагааны Бямбацогт миний уяаны багш байгаа юм. Аав, аавын найз хоёроор уяаны эрдмийн А үсгийг заалгаж байснаас хойш яг 13 жил болж байна.
-Тэгвэл уяачийн баяр жаргалыг мэдрүүлсэн анхны айраг түрүүгээ хэзээ авч байв?
-Морь уяж эхэлсэн анхны жилээ мэр сэр сумандаа наадаад айраг амсчихдаг байлаа. Энэ мэт олон наадмаас 2009 онд сумандаа азарга, их морь айрагдуулсанаа дурсах дуртай. Түүний дараа жил сумын Алдарт уяач болж, 2012 онд сумын шилдэг уяач боллоо. Тухайн үед 11, 12 айргийн амжилтаараа сумын Алдартыг хүртэж байсан. 2010 онд хоёр азаргаа хоёр, гурваар оруулж, хязаалан дөрөвлүүлэн, 2011 онд сумынхаа наадамд их морь аман хүзүүдүүлж, дараа жил нь түрүүлгэсэн. Мөн 2012 онд соёолон дөрөвлүүлж, өмнө жил нь соёолон, хязаалан дөрөв, таваар оруулсан. Манай Иххэт чинь Хэнтий, Сүхбаатар, Дундговийн хил залгаа нутаг гэдэг утгаараа наадам их өтгөн болно. Түрүү жил Иххэт, Дархан сумд, Хэнтийгээс 60 гаруй их морь мордсоноос манай сумын Лхасүрэнгийн их морь аман хүзүүдэж, минийх түрүүлсэн. Энэ мэт адуутай нөхөрлөсөн эр хүний баяр жаргалыг олонтаа мэдэрч явна.
-Эндээс аавтайгаа үзсэн наадмууд бас их сайхан дурсамж үлдээсэн байдаг болов уу?
-Тэгэлгүй яахав. Ноднин бор морийг түрүүлэхэд надад бас нэг хавчиг хонгор будан их морь байсан юм. Хоёулаа л давхил сайн л даа. Тэгсэн аав “миний хүү, хавчиг морь нас нь бага, уяад яах вэ. Бор морио уяж бай” гэхэд нь өөрийнхөөрөө зөрөөд хоёуланг нь оруулчих санаатай уячихсан. Ингээд уралдааны өглөө сумаасаа 12 км-т хонгор азаргаа, бор морь, хонгор будан морьтойгоо ачаад гарлаа. Тэгэхэд аав, “будан морио хэрэггүй ээ, миний хүү. Бор морио аваад явчих” гэж байсан. Би ч өөрийнхөө зүтгэсээр очоод будан морь нь долоолж, бор морь нь түрүүлж байлаа. Тэр үед аавынхаа үгэнд орохгүй яав дээ гэж өөртөө хэлж байж билээ. Аав бүдүүн моринд сүвлэж болохгүй, зүрх нь үхчихнэ, ирэх жилээс уя гэж хэлж байсан юм. Аав маань энэ зун бурхан болж, би морь уялгүй өнжсөн.
-Гадагшаа гарч наадаж байна уу?
-Нэг их хол явж чадахгүй л юм. Холдоо аймагтаа л наадаж, арвын дотор л адуугаа оруулсан. Манайхан чинь цагаан өвсөөр голдуу адуугаа тэжээдэг болохоор арай том довонд очихоор айраг түрүүнээс хойхно орчихоод байна уу гэж боддог юм. Тэгэхээр сумаасаа гарч наадахын тулд тэжээлийн уяанд л шилжих цаг болжээ гэж харж байгаа. Гэхдээ манай ийшээ халуун чанартай болохоор тэжээнэ гэхэд хэцүү л дээ.
-Адууны наймаа хийж байна уу?
-Өвөрхангайн Хархорин руу ганц нэг адуу гарсан байна. Чих тавихнээ айрагдлаа, түрүүллээ л гэдэг юм.
-Бидний яриа энд хүрээд өндөрлөж байна. Ярилцсан танд баярлалаа.
"Тод магнай" сэтгүүл Дорноговь аймгийн тусгай дугаар
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна