Залуу уяач Л.Энхбаяр: Өвөг эцгийнхээ талаар сонсоод тэр хүнийг залгамжлан морь уях юмсан гэж бодох болсон

Улаанбаатар хотын Налайх дүүргийн уугуул, Говьсүмбэр аймгийн Шивээговь сумын харьяат, уяач Л.Энхбаярын ярилцлагыг уншигч танаа хүргэж байна.
- Уг нь бол уурхайчин юм байна хурдан морьтой холбогдсон нь хэзээнээс бэ?
- Хүүхэд байхын хурдан морь унадаг байгаад сургууль соёл, цэргийн алба гээд морьноос хөндийрч байгаад 2000 оноос морь сонирхсон. Дунд нь бас нэг хэсэг тасарсан. Одоо бол хоёр хүүхэд том болчихсон морь уяя гээд дөнгөж ганц нэг адуу цуглуулаад байж байна. Олон жил техниктэй харьцаад их л хөндийрсөн байна. Манай аавын аавынх нь аав Ховд аймгийн Буянт суманд морь уядаг байсан тухай хэдэн жилийн өмнө Ховд орохдоо мэдсэн. Нутаг усаар нь яваад өвөг эцгийнхээ талаар сонсоод тэр хүнийг залгамжлан удмыг нь таслахгүй, морь уях юмсан гэж бодох болсон. Ингээд л хоёр хүүхдээ дагуулаад л морь мал сонирхоод л явж байна.
- Налайхын сунгаа бол нэг үе төрийн наадмын өнгийг тодорхойлдог, Гарамжав гуай дээр суурьлаад мундаг уяачид тэр хавиар байдаг байсан. Магадгүй та тэр нутагт байсан моринд дуртай хүн тэр мундаг уяачдын морь малыг унах юм уу, тусалж явав уу?
- Тийм юм байхгүй л дээ. Манайх намайг багад Дорнод аймгийн Сүмбэр суманд байсан. Сүмбэрийн сангийн аж ахуйд л морь унаж байлаа. Тэндээс Налайхад ирж сургууль төгсөөд, цэрэгт явсан. Цэргээс халагдаад Багануурт илгээлтээр очин 16 жил ажилласан. Дараа нь Шивээ-Овоод ирээд 14 жил болж байна. 
- Анх ямар адуугаар уяач болох гараагаа эхэлсэн бэ?
- 2000 оноос Цэнхэр, Сүхбаатар, Мөнххаанаас адуу авсан. Хурдан мориндоо эзэн болоод уяж чадахгүй, ажил төрөлтэй зав гарахгүй. Өөрсдөө харахгүй айл амьтанд тавихаар бас сайн болж өгөхгүй байсан. Тэгээд л ахин морьноос хөндийрсөн. Удахгүй хүнд нөхцөлөөр тэтгэвэрт гарна.  Тэтгэвэртээ суугаад хоёр хүүхдээ дагуулаад л тууштайхан сэтгэл зүрхээ гаргаад морь мал уяна гэж бодоод байгаа.
- Завсарлаад сүүлд хэдэн оноос эхлээд морь уяж байгаа юм?
- 2011 онд Ховдод амралтаараа очихдоо морь уясан. Тэгээд 2013 оноос л Сүхбаатар, Хэнтийн Дэлгэрхаанаас адуу цуглуулсан. Дэлгэрхаанаас нэг үрээ авч зарсан нь Дундговийн Баянжаргаланд сайн давхидаг сурагтай, сая 10 гаран медаль зүүчихсэн Баянжаргалангийн ойд явж байна гэсэн. Одоо ч хөгширсөн дөө, өөрөө уяж чадахгүй ч авчираад зарсан адуу гайгүй давхиад л байдаг юм. Би айраг, түрүү авч үзээгүй л байна. Арав дотор сайхан давхиад модтой наадаад л байдаг юм.
- Одоо уягдаж байгаа адуунаас горьдоотой нь ямар морь байна?
- Сая Хэнтийн Цэнхэрмандалаас Сандагдоржийн адуунаас авчирсан битүү хар үрээ байгаа.
- Оонон харын угшилтай гээд авсан уу?
- Тийм. Манай нэг дүү бэлгэнд өгсөн юм. Хар үрээ энэ жил уясан тамир тэнхээ жаахан тааруу айхтар давхисангүй. Ирэх жил бол горьдож суух л үрээ.  Би чинь олон жил спортоор явсан, ширээний теннисийн дэд мастер цолтой. Одоо уяач болохоор сумынхаа уяачдын холбооны гишүүг болоод суралцаж байна.
- Ярилцсанд баярлалаа. Хурдан тууртын босоо цагаан хийморь ивээн олон айраг түрүү хүртэх болтугай.

"Тод магнай" сэтгүүл Говьсүмбэр аймгийн тусгай дугаар