Аймгийн Алдарт уяач Х.Эрдэнэсүх: Улсад аман хүзүүддэг "Үүлэн бор" миний унаган адуу
-Төрийнхөө их баяр наадамд аман хүзүүнд хурдалсан Үүлэн бор үрээ таны унаган адуу гэж сонссон юм байна?
-Тиймээ. Би 1999 онд Наран сумын харьяат Гомбожав гэдэг хүнээс тонгоон Жамъяны улааны угшилтай улаан үрээ авч азарга тавьсан юм. Улаан азарга 2000 онд аймгийнхаа баяр наадамд дөрөвлөөд, дараа жил нь 2001 онд “Их хурд-2” “уралдаанд урилгаар очиж оролцон 24-өөр давхиж байсан. Үүлэн бор бол тэр улаан азарганы төл. 2002 онд аймгийн 60 жилийн ойгоор гуравлаад байхад нь Түлш, эрчим хүчний дэд сайд байсан Т.Энхтайван авсан юм. Тэгээд дараа жил нь 2003 онд хязааландаа улсын наадамд аман хүзүүдэж, давхар уяагаар Архангай аймгийн 80 жилийн ойд гуравласан.
-10 жилийн өмнө гэхээр адууны наймаа өнөөдрийнх шиг дэлгэрээгүй байсан байлгүй. Бор үрээгээ ямар ханшаар өгч байсан юм бэ?
-Зүүн зүгийн тэр дундаа Сүхбаатарын адуу хурдан гэдгийг мэдчихээд адууны наймаа дөнгөж л эхэлж байсан үе. Би тэр үед бор үрээгээ дөрвөн сая төгрөгөөр л өгчихөж байсан. Тухайн үед бор үрээг Тод манлай уяач Аюуш агсан бас сонирхоод, тэгээд наймаа хийгдчихсэн болохоор аймгийн наадамд аман хүзүүдсэн үрээг авсан. Аюуш гуай манай Онгоны гаралтай “Жуулчин” компанийн захирал Нэргүй гэдэг хүнд авч өгсөн юм билээ.
-Үүлэн борын ах дүүс хэр давхиж байна ?
-Бор үрээтэй эцэг эх нэгтэй эр адуу байхгүй ээ. Нэг гүү л бий. Түүнээс гарсан төлүүд хурдалж байгаа. 2011 оны аймгийн Аварга хүлэг шалгаруулах “Жавхлант шаргын хурд” уралдаанд Баянзүрх дүүргийн харьяат Баярсайхан гэдэг хүний нэр дээр хязаалан үрээ аман хүзүүдсэн.
-Өөр танай адуунаас гадагшаа гарсан ямар хурдан хүлгэд байна вэ?
-Булганы Хишиг-Өндөр сум руу гарсан будан морь их хурдалсан. Мөн Олимпийн аварга Түвшинбаярын мялаалга наадамд дөрвөөр орсон хээр морь байна.
Хөвсгөл, Баянхонгор аймгууд руу хэд хэдэн адуу гарсан. Сайхан давхиад л байгаа дуулддаг юм. Бор үрээтэй угшил нэгтэй адуунууд Баянхонгор аймагт сайн давхиж байгаа гэсээн.
-Эрдэнэсүх Алдартын өөрийнх нь амжилтыг сонирхож болох уу?
-Би 1994 оноос ганц нэг адуу цуглуулж 1997 оноос морь уяж эхэлсэн хүн. Тэгээд 1998 онд анхныхаа айргийг аймгийн наадамд шүдлэн үрээ тавлуулан амсаж байлаа. Тавладаг сартай хээр шүдлэн манай өвөө “нүдэн” Дондог гэдэг хүний адууны угшилтай үрээ байгаа юм. Түүнээс хойш аймгийн 60 жилийн ойгоор шүдлэн үрээ нэгийг нь аман хүзүүдүүлж, нөгөөг нь гуравлуулж байлаа. Бас тэр жил улаан азарга есөлж байсан юм. 2001, 2004 оны аймгийн баяр наадмуудад даага түрүүлгэж байсан. Ер нь аймгийн наадмаас нийтдээ хоёр түрүү, 5-6 айраг авч, 2006 онд аймгийн Алдарт уяач цолыг хүртсэн.
-Удам дамжсан уяачдын уухайд түрлэг нэмж буй эрхэм байна. Өвөөгийнхөө тухай дурсаач?
-Миний өвөө “нүдэн” Дондог гэж уяач хүн байсан. Өвөөгийн сартай хүрэн морь аймаг байгуулагдсаны 15 жилийн ойгоор түрүүлж байсан юм билээ. Мөн сүүлд аймгийн наадамд хар азаргаа түрүүлгэж байсан гэдэг юм. Аав морь уядаггүй байсан болохоор би өвөөгийн талаар нарийн ширийнийг нь сайн хэлж мэдэхгүй байна. Морь сонирхож эхлээд нутгийн буурлуудаас асууж сураглаж байж өвөөгийн угшилтай адуунаас олж авч түүнийгээ сайжруулан баяжуулж явна. Буурлынхаа буяныг дахин сэргээж байгаадаа баяртай явдаг шүү.
-Тэгвэл танай хүүхдүүд моринд хэр шимтэж байна?
-Би ганц хүүтэй. Хүү маань одоохондоо жаахан болохоор морь мал сонирхдог, уях байх гэж хэлж чадахгүй л байна. Сүүлийн хэдэн жил унаач хүүхдүүд маань бэртэж гэмтэх гээд нэг л болж өгөхгүй байгаа болохоор морь уяхаа түр азнаад байна.
-Үүл нүүж тэнгэр цэлмэнэ гэдэг шиг удахгүй хүүхэд мэнд сайхан байж морь тань хурдлах байхаа. Ярилцсанд баярлалаа.
Д.Ирмүүн
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- 4-р сарын 15 -нд Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна