НЭРТ УЯАЧ МАНГАЛЫН НАМБАРЫГ ДУРСАХУЙ
М.Намбар 1885-1978 онд Сүхбаатар аймгийн Дарьганга хошуунд амьдарч байсан. Адуунд авхаалж самбаатай, унаж сургах, уяж сойхдоо асар их дадлага туршлагатай шавилхан биетэй сэргэлэн хүн байсан юм. Манай өвөөгөөс нэг насаар ах. Асгатын уул, Аюудар, Цагаан булаг, Хавирга Домбонгоор нутагладаг. Хүү Н.Лхамсүрэн нь надаас хэд ах боловч бие жижигтэй учир надтай хамт уралдааны морь унадаг байв. Хурдан хүрэн азарга, улаан морио Лхамсүрэн унаж, сумын наадамд олон удаа айрагдуулж, түрүүлгэж байсан даа.
Хүрэн азаргыг Хэнтий чиглэлээс Ш.Ёндон гэдэг хүнээс авсан юм билээ гэж өндөр настай С.Мажигсүрэн гуай хуучилж байсан. Мөн манай авга ах Ж.Ядам хүрэн морийг Намбарынхаас худалдан авч сумандаа түрүүлгэж байлаа.
Онгон сумын адуучин Дондовын хүү, аймгийн Алдарт уяач Адъяа дурсамжиндаа: “Манай аавын ах Галсан тарваганы гөрөөнд явж байгаад Намбар гуайгаас хүрэн морь худалдаж авсан юм билээ. Аав ахаасаа авч, гурван сум нийлсэн уралдаанд уяхад нь би сургуульд ороогүй байхдаа унасан. Аав сумандаа алдартай хурдан хээр морийг надад зааж, “Үүнтэй л уралдаарай” гээд явуулдаг сан. Газар дундаа орж байхад намайг “Чи энд юу хийж байгаа юм, урд чинь нэлээн хэдэн морь байна, түргэн яв” гэсэн юм. Тэр уралдаанд хүрэн морь хол түрүүлсэн. Хүрэн морийг 15 харайдаг гэдэг байсан нь өндөр гараатай гэдэг утгаар нь хэлдэг байж гэж одоо л боддог юм. Хүрэн морь хурднаас гадна өндөр сайхан адуу байж билээ. Би ийм морь олж авах сан гэж бодсоор Уулбаян сумаас төстэй морь би худалдан авсан” гэсэн юм.
Харин Мичиджамбаагийн Ооёо дурсамжиндаа: “Ядамсүрэн /Луниа/ Намбар гуайтай ярилцаад хүрэн соёолонг азаргатай уралдуулан хоёр өвгөн азарга, соёолон хоёроо түрүүлгэсэн юм билээ гэж хуучилж байв. Ядамжав гуай алдарт хурдан халзан азаргаа Намбар гуай, Цэрэн гуай хоёроор дамжуулж авч байсан тухай өвгөчүүл хуучилж байсан. Манай өвөө /Эрэгдэл амбаа/ Намбар гуай хоёр морь ярьж хуучилдаг, зундаа Цагаан булаг, Хавирга, Их уулаар нутагладаг байлаа. Морь барих өдрөө өвөөгөөс асуудаг байв. Өвөлдөө жаахан холдоод өвөлждөг. Зун хэдэн гүүгээ барьж унагаа номхруулдаг, гүүний ааруул, тос мөн ч амттай байдаг сан.
Өвөө маань нэгэн өдөр Намбар өвөөг “Наадах чинь хавхтай чоно хотонд орж ирснийг хавхнаас нь салгаад тавьж явуулсан гэнэ ээ” гэж ярьж байсан. Аргагүй амьтанд хайртай байсны шинж дээ, хөөрхий.
Ямар ч хүн амьтанд зөөлөн ханддаг, тус дэм болохыг үргэлж бодож явахыг ахмад үе маань зааж сургадаг байсан. Уул ус, газар нутгаа ан амьтнаа хайрлан хамгаалж байвал байгаль дэлхий ач тусаа хүргэнэ шүү гэж сургадаг байв. Зөв явахад зөөлөн зөөлөн замбуулин. Яасан сайхан сургаал вэ. Эцэст нь Намбар өвгөний маань үр хүүхэд, ач зээ цөм л сайн явж байгаа нь буурайн залбирч явсны ач буян шүү гэж билээ.
Дарьгангын Зээрднүүд овогт Балжирын ЯДАМСҮРЭН
0 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
- Даваа, 11:59 минут Уяач Ц.Батсайхан: Гэсэрваань гуай тарган ирэн дээр…
- 3-р сарын 27 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 3-р сарын 27 -нд МУ-ын Тод манлай уяач Б.Далай: Уяачийн амжилтанд г…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 3-р сарын 19 -нд 2023 оны ММСУХ-ны чансаа өндөр уяачид
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ УЯАЧ, УРАЛДААНЧ ХҮҮХДҮҮ…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ш.Мөнхбаатар:Ах дүү дөрвүүл аа…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд 2023 ОНЫ ММСУХ-НЫ 21 АЙМГИЙН ШИЛДЭГ САЛБАР ХОЛБОО,…
- 2024 оны 3-р сарын 05 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд Манлай уяач Ч.Сугар: Алаг морийг харсан хүн болгон…
- 2024 оны 2-р сарын 27 -нд 2022 оны чансаа өндөр сонгомол дээд насны хүлгүүд
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Н.Билэгтсайхан 66 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр у…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МОНГОЛ УЛСЫН 2022 ОНЫ ӨНДӨР ЧАНСААТАЙ ИХ НАСНЫ МОР…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд О.Батбилэг 73 оноогоор 2022 оны чансаа өндөр уяачд…
- 2024 оны 2-р сарын 26 -нд МУ-ын Алдарт уяач Г.Болдбаатар:Наадмын маргаашнаас…
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны чансаа өндөр азарганууд
- 2024 оны 2-р сарын 22 -нд 2022 оны МУ-ын шилдэг уяач, уралдаанч хүүхдүүд
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд ММСУХ-ны 2022 оны шилдгүүд шагналаа авлаа
- 2024 оны 2-р сарын 21 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 2-р сарын 20 -нд Уяач Б.Батжаргал: Сүүлд цоохор даага даяндуулсан
- 2024 оны 2-р сарын 19 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 14 -нд Цолоо ахиулсан уяачид
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Нийслэлийн Алдарт уяач цолоор 28 хүн шагнагджээ
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Дөрвөн Тод, дөрвөн Манлай, 18 Алдарт уяач цол авах…
- 2024 оны 2-р сарын 07 -нд Сумын Алдарт уяач Н.ДУГАРЖАВ: БИ ДӨРӨВДҮГЭЭР АНГИА…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 2-р сарын 05 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 27 -нд Сумын Алдарт уяач Д.Батбаяр: Би Биндэрт анх адуу т…
- 2024 оны 1-р сарын 26 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 25 -нд Архангай аймгийн 100 жилийн ой, хангайн бүсийн ура…
- 2024 оны 1-р сарын 24 -нд СУМЫН АЛДАРТ УЯАЧ А.Цэрэндорж: ЗААМАРТ ДАЛАЙ ЛАМЫГ…
- 2024 оны 1-р сарын 22 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 21 -нд Аймгийн Алдарт уяач Б.Баттөр: Таван жилийн дотор с…
- 2024 оны 1-р сарын 18 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Аймгийн Алдарт уяач Ц.Жамсран: Өөрийн тамгатай уна…
- 2024 оны 1-р сарын 15 -нд Богд хан уулын аймаг байгуулагдсаны 100 жилийн ой,…
- 2024 оны 1-р сарын 11 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Аймгийн Алдарт уяач М.Мөнхбаяр: Адууны төлөө уйгаг…
- 2024 оны 1-р сарын 10 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралда…
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Сумын Алдарт уяач Ц.ГЭРЭЛБААТАР: Сайн адууны удам …
- 2024 оны 1-р сарын 08 -нд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн урал…
- 2024 оны 1-р сарын 03 -нд Хамгийн шимт тэжээлийг мэдэх үү?
- 2024 оны 1-р сарын 02 -нд М.Энхтайван: Хүн хэдий чинээ сэтгэлээ өгнө, адуу т…
- 2023 оны 12-р сарын 27 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 12-р сарын 25 -нд Баахан хэрэг тарих Баяндэлгэрийн буурал
- 2023 оны 12-р сарын 23 -нд Нийслэлийн Алдарт Уяач цолны болзол хангасан уяачд…
- 2023 оны 12-р сарын 22 -нд Аймгийн Алдарт уяач Г.Энхбаатар: Аавынхаа уяаны ар…
- 2023 оны 12-р сарын 17 -нд Хэнтий аймгийн 100 жилийн ой, зүүн бүсийн уралдаан…
- 2023 оны 10-р сарын 29 -нд Сумын Алдарт уяач Л.Батноров: Азарганы түрүүгээр а…
Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна