Өнөө жил яах бол...


Хоёр түрүү, зургаан аман хүзүү, айргийн гурваар нэг, айргийн таваар хоёр, зургаад хоёр...
Гэнэт л баахан тоо дурьдаад унасан уу. Энэ бол нийслэлийн Алдарт уяач Батсайханы Пүрэв-Очирын өнөө жил улс, бүсийн уралдаанд үзүүлсэн амжилт юм л даа. Нөхөр улсын баяр наадам хийгээд Завхан аймгийн 100 жилийн ой, баруун бүсийн уралдаанд оролцож, төрийн зарлигт наадмаас хоёр түрүү, есөн айраг хүртсэн нь онцлохоос аргагүй амжилт юм.
Түүний энэ амжилт олон туршлагатай уяачийн амнаас гардаг “уяандаа зөв шургуулчихвал, зөв уяатай эхэлчихвэл тэр жил хурдан байдаг” гэсэн үгийг санагдуулж байлаа.
Энэ үгийг түүний багш 20-р зууны манлай уяач Д.Даваахүү олонтаа хэлдэг шүү дээ. Үнэхээр ч энэ жил шавийнх нь уяа зөв эхэлсэн.
Хаврын анхны уралдаан “Ефес кап”-д тус уяаны Баярмөнхийн Цоонямбуугийн хүрэн халзан даага түрүүлсэн бол хэдхэн хоногийн дараа болсон “Хангарьд” уралдааны монгол ангилалд Д.Даяндэмидийн Тод хонгор даага түрүүлж, сонгомол ангилалд Д.Дагвадоржийн Солонго зээрд аман хүзүүнд хурдалсан юм. Харин гурав дахь уралдаан хамгийн их дуулиан дагуулсан. Энэ бол мэдээж “Ирээдүйн түмэн эх”.
Б.Пүрэв-Очирын уясан сөнгө хээр даага 50 км/ц хурдтай явсаар барианд орж олныг шуугиулж орхисон. Бас болоогүй ээ, ахиад нэг даага айрагдах байсан ч хүүхэд нь унаад зургаална лээ.
Эдгээр уралдаанууд тус галынхны хэрэгжүүлж буй үржлийн бодлого зөв байгааг, басхүү Б.Пүрэв-Очир бага адууны уяа, сойлгыг бузгай сайн тааруулж байгааг харуулсан юм.
Хаврын уралдаанууд отголж, таван сарын эхээр Дорнод руу ногоонд гаргаад, тухайн сарын сүүлээр зуны уяагаа эхлүүлэв. Улсын наадам бол уяачдын бүтэн жилийн сурсан мэдсэнийг шалгадаг “улсын шалтгалт”.
Шалгалтандаа бэлтгэн Б.Пүрэв-Очир уяач найман насанд 60 гаруй морь уяснаас тавыг нь хөтлөн ирж, дөрвийг нь улсын наадамд мордуулав.
АХ-ын 102 жилийн ой, Үндэсний их баяр цэнгэл наадамд Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын уугуул Дорждалайн Даяндэмидийн Нарт хонгор азарга аман хүзүүнд хурдаллаа. Ийнхүү адуун сүргийн манлай азарга аман хүзүүнд хурдлуулж, “Ажнай” галынхаа амжилтын буухиаг үргэлжлүүлэв.

Хонгор азарганы амжилтанд хэр сэтгэл хангалуун байгаа вэ? Таны хүсч байсан үр дүнг үзүүлсэн үү? гэсэн миний асуултанд:
-Юу гэмээр ч юм. Хүүхдийн туршлага жаахан дутав уу? гэж бодсон. Шинэ хүүхдээр унуулчихсан юм. Уг нь энэ жил хонгор азарга их хурдан байсан. Сунгаануудад өнгөнд л уралдаад байсан шүү дээ. Харин Завханд бол амралт нь ихдээд сөрчих шиг болсон...
хэмээн хариулсан юм.
Улсын наадмын дараа хэд хоног морьдоо амраангаа давхар уяанд бэлтгэн чангалаад цаст Очирваань хайрханыг зүглэв. Энэ удаа найман насны 30 гаруй морьд очжээ.
Яг арван жилийн өмнө энэ нутагт ирж наадаад нэг түрүү, гурван айраг хүртсэний ихэнх нь дээд насны амжилт байсан юм. Өөрөөр хэлбэл Завхан аймгийн 90 жилийн ой баруун бүсийн уралдаанд хул азаргаа түрүүлгэж, хүрэн азаргаа гуравт хурдлуулан, их насанд өсгий цагаан хүрэн морь, дааганд хонгор үрээ аман хүзүүнд баригдаж байв.
Энэ удаа амжилтаа бататгаж чадах болов уу. Завхан аймгийн уугуул 10 Тод манлай уяач буй. Заримынх нь адуу илт давамгай амжилт үзүүлж байгаа. Дээр нь төрийн наадмын түрүү, айргийн азарганууд ихэнх нь ирсэн дуулдана.
Азарганы уралдаанд мордсон 105 адуунд алдарт Гоё хээр, Уулс хүрэнгээс эхлээд цуут хүлгүүд цөөнгүй багтжээ. Тэдэн дунд залуу Алдартын сойсон Нарт хонгор, Цоглог халтар, Өсгий цагаан хүрэн, хүрэн азарганууд мөн бий. Давхар болон дан уяаны азарганууд.
Энэ өдрийн аз эз, унасан хүүхдийн авхаалж самбаа мэдэх биз. Азарга барианд ороход Д.Даяндэмидийн Цоглог халтар аман хүзүүдэж, Д.Дагвадоржийн өсгий цагаан хүрэн тавлаж, Нарт хонгор зургаалан, хэдхэн хоногийн өмнө төрийн наадамд есөд хурдалсан хүрэн азарга нь наймд давхив. Ийн Батсайханы Пүрэв-Очирын уясан дөрвөн азарганы хоёр нь айрагдаж, хоёр нь арав дотор давхилаа.
Уяачийн эрдэм, уралдаанчийн авхаалжийг шалгадаг их насны морьдын уралдаанд 205 хүлэг морджээ. Эдний уяанаас мордсон таван мориноос улсад арав гаргаж давхисан хээр нь аман хүзүүнд, өсгий цагаан хээр нь айргийн гуравт баригдав. Ийнхүү шил даран орж ирсэн хээр морьд бол Тод манлайн Таван цагаан хэмээх араб азарганых нь төлүүд юм.
Соёолонгийн уралдаанд шандас шалгасан хурдан хүлгүүдээс Д.Даяндэмидийн хээр хараахан айрагт багталгүй зургаад хурдаллаа. Хязаалангийн уралдаанд тус уяанаас зургаан үрээ мордсоноос хоёр нь уралдааны замд гарсан ч айрагт багтсангүй.
Харин шүдлэнгийн уралдаанд өрсөлдсөн 120 үрээнээс Д.Дагвадоржийн загал үрээ аман хүзүүнд баригдав. Өхөөрдөм дааганы уралдааныг Д.Дагвадоржийн өсгий цагаан зээрд өнгөлж, Д.Даяндэмидийн хонгор удааллаа.
Сонгомол ангилал... Дунд насанд Д.Дагвадоржийн ухаа хонгор аман хүзүүнд, Д.Даяндэмидийн хээр айргийн тавд, зургаад Д.Дагвадоржийн халтар үрээ хурдалжээ. Харин бага насанд Д.Дагвадоржийн хээр түрүүлж, Солонго зээрд нь долоод хурдлав.
Арван жилийн дараах ахисан шатны шалгалтанд залуу уяач амжилтаа ахиулан тэнцэв.
Ийнхүү тал нутгийн хүү алс баруун хязгаар, уулсын орон Завханд аархал дүүрэн наадаж, аль ч насны адууг аятайхан зөв уядгаа батлан тунхагласан зун байлаа.
Тэрээр арван жил өмнө Завхан аймгийн 90 жилийн ойн бүсийн уралдаан болон монгол адууг дэлхийн дээд амжилтанд бүртгүүлэх Гиннесийн уралдаанд үзүүлсэн амжилтаараа Монгол улсын шилдэг залуу уяачаар тодорч байсан. Харин өнөө жил яах бол...

А.Тэлмэн
2 Сэтгэгдэл
ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.
-
Өчигдөр, 12:28 минут МУ-ын Алдарт уяач И.Золбоо: Хонгор нутгаас төрийн …
-
Лхагва, 12:01 минут Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд: Тод манлай уяач Б.…
-
Мягмар, 12:59 минут "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан соёоло…
-
8-р сарын 21 -нд "Их хурд-10" уралдаанд эхний 10-т хурдалсан их нас…
-
8-р сарын 11 -нд ММСУХ-ны 30 жилийн ой, "Их хурд-10" уралдаанд эхни…
-
8-р сарын 05 -нд Сүүт гүүний унагыг шүтсү...
-
2025 оны 8-р сарын 04 -нд Зүүн бүсийн сонгомол бага ангилалд Ц.Мягмардоржийн…
-
2025 оны 8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Х.Нурлаты…
-
2025 оны 8-р сарын 02 -нд Зүүн бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд Э.Бямбасү…
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Д.Ариуннарангийн хээр хязаалан түрүүл…
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд М.Адъяабаатарын хар шүдлэн түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Зүүн бүсэд Э.Бат-Эрдэнийн Солонго зээрд түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Говийн бүсэд Б.Отгонсэлэнгийн хээр морь түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 30 -нд Баруун бүсийн сонгомол дээд насны ангилалд Т.Цэенд…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Г.Пүрэвсүрэнгийн хүрэн халзан даага түр…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд С.Хүдэрчулууны зээрд соёолон түрүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн халтар морь түрүүлл…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Баярмагнайн бор соёолон түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд О.Баатарын хонгор соёолон түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Баруун бүсэд Б.Норовсамбуугийн Гоё хээр азарга түр…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Говийн бүсэд Б.Тогтохын хүрэн халзан азарга түрүүл…
-
2025 оны 7-р сарын 29 -нд Зүүн бүсэд Б.Саянсанаагийн халиун азарга түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол бага насны ангилалд Л.Нямба…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд А.Ариунболдын зээрд даага түрүү магна…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн сонгомол дунд насны ангилалд эхний 1…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Б.Дагвабазарын хээр хязаалан түрүүллэ…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Б.Баярхүүгийн зээрд шүдлэн түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсэд Батдоржийн Ганбаярын хээр халзан шүдл…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Увс аймагт болсон баруун бүсийн уралдаануудад түрү…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Баруун бүсийн шүдлэн насны морьд гарааны зурхай ру…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд Ж.Батзоригийн хар хязаалан түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Дорнод аймагт болсон "Зүүн бүсийн хурд" уралдаануу…
-
2025 оны 7-р сарын 28 -нд Зүүн бүсэд 113 хязаалан бүртгүүлжээ
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Эрдэмт уяачид, эрэмгий хүлгүүд- Тод манлай уяач Д.…
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд Б.Гөлөгсайханы бор шүдлэн түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хөдөлмөрийн баатар Б.Далай нутагтаа "Цэнхэр тэнгэ…
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 121 соёолон мордож, Н.Мөнхийн бор ха…
-
2025 оны 7-р сарын 27 -нд Хангайн бүсэд 147 хязаалан мордож, Г.Хишигбатын хэ…
-
2025 оны 7-р сарын 26 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдаанд эхний 10-т ху…
-
2025 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд М.Мөнхбатын хул морь түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 26 -нд Хангайн бүсэд Н.Мөнхзоригийн хээр азарга түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол бага…
-
2025 оны 7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дунд…
-
2025 оны 7-р сарын 25 -нд "Хангайн бүсийн хурд-2025" уралдааны сонгомол дээд…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд Ч.Ганцогтын хээр түрүүллээ
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол бага насанд 105 даага бүртгүүлж, 76 мордл…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд АХ-ын 104 жилийн ойн сонгомол дунд насны ангилалд…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насанд Д.Даяндэмидийн Наран зээрд т…
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд ангиллын хурдан хүлгүүд мордлоо
-
2025 оны 7-р сарын 13 -нд Сонгомол дунд насны ангилалд 106 хүлэг бүртгүүлжэ…
103.57.94.122
Goy zaluu
Reply66.181.161.129
Тасархай залуу байна аа. Сайхан ч малнууд таарчээ
Reply