Дархан аварга Гэнэнгийн Өсөхбаяр

Аваргын алдар: Гэнэнгийн ӨСӨХБАЯР   
Төрсөн он(жил): 1826-1888(нохой)
Нутаг ус: Их шавь Хатгин отог Сэцэн хан аймгийн Ёст бэйсийн хошуу
(одоогийн Сүхбаатар аймгийн Сүхбаатар сум)
Цол чимэг: дархан аварга
Барилдааны амжилт: Даншиг наадамд 1857 онд 10, 1862, 1868 онд 11 давж түрүүлэн, 1865 онд 6 давж шөвгөрсөн бол тусгай даншигт 1870 онд 10 давж түрүүлэн 1872 онд 5 давж шөвгөрсөн. Уул тайлгын наадамд 1860 онд 7, 1861, 1862, 1863, 1864, 1867 онд тус бүр 8, 1871 онд 6 давж 7 удаа түрүүлсэн.
Гол онцлог: Даншгийн арслан Их шавийн Гэнэнгийн хүү Өсөхбаяр анх 1856 оны даншигт аавыгаа даган ирж зодоглоод нэг даваад буцсан бол хамгийн сүүлд 1876 онд 5 давжээ. 62 насандаа Богд гэгээний зарлигаар шинэ зодог шуудаг хийлгэн(тэр нь багадаад өмсөөгүй) барилдаж тав даваад нутгийн Жамбал заан гэгчид унасан хэмээн Ж.Дамдин гуай “Монгол бөх” номондоо бичсэн ч баримтаар батлагдахгүй байна. Ямартай ч аваргын ач Дамбын Гончигсүрэнд хадаглагдаж байсан дээрх зодогны хоёр ханцуйны хооронд 1 м 93 см, ар зооны урт 50 см, өргөн нь 63 см байсан гэж Ж.Дамдин бичсэнээс үзэхэд Өсөхбаяр аварга лав 2 м 10 см гаруй өндөр хүн байжээ. Бөх судлаач Ц.Бат-Очир гуай 1876, 1884, 1888 оны даншигт Өсөхбаяр дархан аваргад таван газраас тус бүр нэг морь бэлэглэсэн тухай тэмдэглэсэн байна. 
Дархан мэх: олон угсраа мэхтэй, шуурхай барилдаантай гэжээ.

Бөх судлаач Б.Цогтбаатар